Жазықтылар ЖАУАПҚА тартылсын!
- 2022 жылғы қаңтар оқиғаларының құрбандарын еске алуға арналған Алматы митингісінің қарары
2022 жылдың қаңтар айындағы қанды қырғын – тәуелсіз Қазақстан тарихындағы өте ауыр және сұмдық қасірет! Күштік құрылымдар бейбіт шеруге шыққан халыққа қарсы жарылғыш гранаталарды, улы газды, резеңке оқты қолданды. Қорғасын оқты да аяусыз боратты. Қарусыз, ешқандай қауіп-қатер төндірмеген бейкүнә адамдарды мергендер бастан, жүректен көздеп атты. Алаңдағы, көшедегі адамдарды мерт қылды. Төрт жастағы бүлдіршін, он төрт жастағы жеткіншек, бала емізген ана оққа ұшты. Айдаладағы малшы атымен бірге атылды. Өртенген көліктегі зейнеткерлер күлге айналды. Бұлардың ешқайсысы да лаңкестер – террористер емес еді!
Өз халқын жау санаған Назарбаев – Тоқаев билігінің жауыздығы шектен шықты. Ресми дерек бойынша, 227 адам қазаға ұшырады, оның он тоғызы – полиция, ҰҚК қызметкерлері мен әскерилер. Қаншама бала әкесіз, анасыз жетім қалды! Жараланып, мүгедек болғандар қаншама! Бейбіт күнде, сырттан жау тиместен мыңдаған адам бақытсыздыққа ұрынды. Халықтың кедейшілікке, қымбатшылыққа, жемқорлыққа, әділетсіздікке қарсылығын күшпен басып-жаншыды. Назарбаевтық жүйені бейбіт жолмен өзгертуді қалаған қауымның ізгі ниетін қаскөйлер өз мақсаттарына пайдаланды. Арнайы жіберілген арандатушылар, қылмыстық топтар митингінінің шырқын бұзды. Әкімдік пен полиция, прокуратура ғимараттарына шабуыл жасады. Қиратты, өрт қойды, сауда орындарын тонатты. ҰҚК-ны басқарған Кәрім Масимовке және оның орынбасарларына мемлекеттік билікті күшпен басып алуға әрекет жасады деген айып тағылды.
Бұл – билікке таласқан кландардың арасында қақтығыс болғандығын айғақтайды. Ал оның зардабын Қазақстан азаматтары тартып отыр. Бүлдіру, қирату әрекеттерін жасамаған бейбіт шерушілердің қауіпсіздігі қорғалмады. Оларды алаңнан күштеп кетіруге әрекеттенудің, президенттің ешбір ескертусіз оқ атуға бұйрық беруінің салдарынан жүздеген адамның қаны төгілді. Бұған кешегі және бүгінгі билік басындағылар кінәлі. Сондықтан болған қайғылы, орны толмас өкінішті жағдайдың барлық жауапкершілігі Н.Назарбаев пен Қ.-Ж. Тоқаевтың мойнында.
Оқиғадан кейін күштік құрылымдар тарапынан асыра сілтеушілікке, қатыгездікке, айуандыққа жол берілді. Қамаудағы азаматтарды екі-үш тәулік ас бермей, аштықта ұстады. Ұрып-соғу, үтікпен күйдіру, тырнақ астына ине жүгірту, денсаулықтарына зақым келтіру сияқты азаптаулар белең алды. Билікті асыра пайдалану мен азаптау бойынша 170 қылмыстық іс қозғалған. Бұл көрсеткіш одан да өсуі тиіс, егер әділеттілік үстемдік құрса.
Жазықсыз жандарды атып өлтіру, мүгедек ету, қамау, тергеу барысында соққыға жығу – заңсыздық қана емес, ауыр қылмыс. Мемлекеттің азаматтарға қарсы жасаған қылмысы.
Жоғарыдағы жантүршіктірер жайттың себептері мен салдарларын ескере отырып, Алматыдағы Республика алаңында өткен митингіге қатысушылар президентке, сенат пен мәжіліске, үкіметке мынандай талаптар қоямыз:
- қаңтардағы оқиға кезінде қаза тапқан барлық адамдардың аты-жөндері және олардың қандай жағдайда қайтыс болғандығы туралы мәліметтер жариялансын;
- лаңкес екендіктері нақтылы дәлелденгеннен басқа марқұмдардың барлығына, сондай-ақ жарақаттанғандарға жеткілікті көлемде өтемақы төленсін;
- қамауда отырған кәмелеттік жасқа толмағандар, жараланғандар, дәлелсіз айыптармен күдікті санатына қосылғандар, жаппай тәртіпсіздікке қатысты делінгендер, рұқсат етілмеген митингіге барғандар, «экстремистік» ұйымға мүше болды дегендер, саяси тұтқындар дереу босатылсын;
- болмаған «жиырма мыңдық» лаңкестердің орнын толтыру үшін, жаппай тұтқындау кезінде, қинау, азаптау арқылы алынған мойындатулар, жалған куәгерліктер заңсыз деп табылсын;
- азаптаушы жендеттер қатаң жазалансын;
- «Тұңғыш президент – елбасы» туралы заңның күші толығымен жойылсын, Н.Назарбаевтың және оның отбасына жатқызылатындардың заңнан тыс тұруына, жасаған қылмыстары үшін жауапкершілікке тартылмауына мүмкіндік берілмесін, олардың қаңтар қырғынына қатыстылығы болса, қылмыстық іс қозғалсын;
- Ішкі істер саласының қызметкерлері сыбайластық, жемқорлық, азаматтардың құқығын таптау, азаптау, ұрып-соғу, адам өлтіру сияқты қылмыстарды жиі жасайды. Алайда министр қызметінен кетпейді, жазаланбайды. Қаңтардағы оқиғаға тікелей кінәлі екені де анық. Е.Тұрғынбаев дереу қызметтен кетірілсін және жауапкершілікке тартылсын;
- Қаңтар қасыретін зерттеп, зерделеп, ақиқатқа көз жеткізу, халықаралық заң талаптарына сәйкес баға беру үшін, БҰҰ-ның, беделді халықаралық үкіметтік емес ұйымдардың сарапшылары, мамандары мен өкілдері шақыртылсын;
- лаңкестерді, арандатушыларды, ұрлық жасаушыларды анықтау, айыптау және жазалау кезінде заң талаптары қатаң сақталсын. Жазықсыз, бұлтартпас дәлелсіз ешбір азамат жазаға тартылмасын; олардың ісі алқа билер сотында қаралсын;
- жоғарыдағы талаптарды 2022 жылдың 1 наурызына дейін іске асыру мемлекет басшысы Қ.-Ж. Тоқаевтан талап етілсін. Халық сайламаған президент Қазақстан азаматтарының конституциялық құқықтарының сақталуына кепілдік бола алмады. Көптеген адамдардың өліміне әкелген оқиғаға байланысты жіберген қателіктері, биліктің бейбіт жолмен ауысуы үшін қажетті саяси реформа жасамағаны, жалған мәліметтері үшін Қ.-Ж.Тоқаевқа ақпан айының соңында қызметтен кетуі тиістігі қатаң ескертілсін!
Халық – биліктің қайнар көзі. Халықпен санаспайтын мемлекетті басқарушыларды келтіру де, кетіру де халықтың қолында. Біз өз құқығымызды пайдаланып, бейбіт жолмен, митингілер, шерулер, наразылық шаралары арқылы мақсатымызға жетеміз. Біз енді арандатушыларға, қай тараптан шықса да, мүмкіндік бермейміз! Бірлігімізді арттыру арқылы жеңіске жетеміз!
Алматы қаласы,
13 ақпан 2022 жыл
