Астана аспа жолы КІМНІҢ КЕСІРІНЕН шырғалаңға батты?

• Аста­на ЛРТ ісі бой­ын­ша айып­талған, қазір Нью-Йорк­те тұра­тын Қанат Сұл­тан­бе­ков Nege.kz тіл­шісіне экс­клю­зив сұх­бат беріп, қыл­мысты шырға­лаңға бай­ла­ны­сты біраз мәсе­ленің бетін ашқан екен. Оның сөз әлпе­тін­де Иманға­ли Тасмағам­бе­тов пен «КНБ»-нің бұры­нғы төраға­сы Кәрім Мәсі­мов­ке қаты­сты жағ­да­ят­тар айты­лға­нын ескеріп, Сұл­тан­бе­ко­втың сұх­ба­тын ықшам­дап жари­я­лап отырмыз.

«ДАТ»

– Astana LRT төңіре­гін­де­гі былы­ққа қаты­сты не айта­сыз? Сіз бұл жолы да «қар­жы­ны жымқыр­ды» деген күдік­ке ілініп, Талғат Ардан еке­уіңіз елден қашты­ңы­здар. Қазір Ардан­мен бай­ла­ны­сып тұра­сыз ба? Оның қай­да екені сіз­ге мәлім бе? 

– Мен ешқай­да қашқан жоқ­пын, мем­ле­кет­тің қар­жы­сын ұрлаған емес­пін. Мен LRT ісі­нен екі жыл бұрын еркін аза­мат ретін­де, өзім­нің жоба­ла­рым бой­ын­ша жұмыс істе­у­ге және білік­тілі­гім­ді арт­ты­ру үшін шетел­ге кет­кен бола­ты­н­мын. Мен тір­кел­ген мекен­жай­да әке-шешем тұра­ды, ол тер­ге­у­ге бел­гілі. Алай­да мені күдік­ті деп жари­я­лағанға дей­ін тер­геу орган­да­ры жау­ап алуға шақы­рған жоқ.

2014 жылы мен әкім­дік­тен кет­кен­нен кей­ін де, Талғат Ардан біраз уақыт Аста­на LRT-да жұмыс істеп, сол кез­де­гі әкім Әділ­бек Жақ­сы­бе­ко­втің BRT авто­бус жоба­сын LRT-ға ауы­сты­ру бой­ын­ша тап­сыр­ма­ла­рын орын­дап жүр­ді. Қазір бұл жоба уақыт­ша тоқта­ты­лған. Менің Талған Ардан­мен тек қыз­мет бабы­мен ғана қарым-қаты­на­сым бол­ды. Оның қазір қай­да екенін­де хаба­рым жоқ.

Бір нәр­сені айта кетей­ін: Ардан мен кел­ген­ге дей­ін де әкім­дік­те жұмыс істе­ді. 1997–2003 жыл­дар ара­лы­ғын­да Жақ­сы­бе­ков Аста­на­ның әкі­мі болған кезең­де де, 2014–2016 жыл­да­ры Жақ­сы­бе­ков екін­ші рет әкім­дік­ке кел­ген кез­де де, ол соның қара­мағын­да жұмыс істеді.

– Тая­у­да Facebook желісін­де Кәрім Мәсі­мов тура­лы жазып, «Сенің қолың – қан­да, орның – тоза­қта!» дедіңіз. «Қолың қан» деген­де нені мең­зедіңіз? Мәсі­мо­втің бұл іске қаты­сы бар ма?

– BRT жоба­сын LRT-ға кім өзгерт­кенін, осы жемқор­лық іске кім­нің қаты­сы болуы мүм­кін екенін айтып, Мәсі­мов­ке бір­не­ше мәр­те ақпа­рат жол­даған­мын. Мен қыз­мет атқарған кез­де жүзе­ге асы­ры­лып жатқан BRT жоба­сы­ның кей­ін тоқтап қалған LRT жоба­сы­нан үлкен айыр­ма­шы­лы­ғы бар. BRT жоба­сын тоқта­тып, эста­ка­да­дағы LRT құры­лы­сын салу – Әділ­бек Жақ­сы­бе­ко­втың тіке­лей баста­ма­сы, ал осы жоба­ны жүзе­ге асы­ру­шы – оның орын­ба­са­ры Нұрәлі Әлиев.

Бұл құры­лы­стың тоқтап қалу себебі – 2016 жыл­дың жел­тоқ­сан айын­да Қытай­дан қары­зға алы­нған 257 мил­ли­он дол­лар­дың «Аста­на Банк­ке» заң­сыз ауда­ры­лып, сол жақтан із-түз­сіз жоға­лып кетуі.

Бұл неси­елік заем­ды алуға Кәрім Мәсі­мов пре­мьер-министр болып тұрған кез­де Қытай­да қол қой­ған. Мүм­кін, осы ақшаға қаты­сты тер­ге­удің жүр­гізіл­ме­ген себебі де осын­да шығар? Мен ұсы­нған мате­ри­ал­дар­ды қарас­тыр­май, жылы жауып қой­ды да, істі қозға­уға жол бермеуде.

Бірақ бұл іске Иманға­ли Тасмағам­бе­то­втің де қаты­сы бар. Сол себеп­ті де мен қаңтар айын­дағы қай­ғы­лы оқиға­ларға дей­ін тұңғыш пре­зи­дент­ке және қазір­гі пре­зи­дент­ке, бас про­ку­ра­ту­раға өзім­нің кінәсіз екенім­ді дәлел­де­у­ге тыры­сып, негіз­гі кінәлілер­ді қыл­мыстық жау­ап­кер­шілік­ке тар­ту керек екенін жазып жібердім.

Кәрім Мәсі­мо­втің өзіне кел­сек, оған «билік­ті күшпен басып алу» және «мем­ле­кет­ке опа­сыздық жасау» бой­ын­ша айып­тар тағыл­ды. Бұл – өте ауыр айып­тар. Қаңтар­да қаза тапқан­дар­дың орнын ештеңе­мен тол­ты­ра алмай­мыз. Қаза тапқан­дар­дың жақын­да­ры­на көңіл айтамын.