Четверг , 10 апреля 2025

Ауылдық аумақтарды тұрақты дамыту

Еліміз ауылдық аумақтарды тұрақты дамытуды реттеуге жай қарамайды, керісінше осы салада кішігірім болса да жақсы жаққа өзгертуге атсалысып келеді, соның ішінде ауыл шаруашылығы саласына. Себебі, бәрімізге белгілі қазақ халқының шыққан жері ауыл. Ауылды туған дерімізді дамытып, оны көркейтсек  ол мемлекетке де, халыққа да өз жемісін береді деген ойдамыз. Бұл көркейтуді экономикалық, әлеуметтік, мәдени және табы басқа көрсеткіштермен ерекшеленеді.

Ұлттық жоспардың мақсаттарына, тиімділік көрсеткіштері мен индикаторларына қол жеткізу міндеттерін шешу «Өңірлерді дамытудың 2025 жылға дейінгі» Ұлттық жоспарын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарына сәйкесінше басымдылық келеді.

Қазақстан Экономикалық зерттеу Институттың өңірлерді дамыту бағыты бойынша зерттеулер нәтижесінің көрсеткішіне тоқтала кетейік. Институт сарапшылары әр бағыттағы жұмыстарына өзіндік бағаларын және оның болашақта нәтижелігі бар ма жоқ па, ары қарай күшін сақтай алады ма деген сияқты мәселелерге назар аударады және өз ойларын білдіреді.

Бүгінгі күні ауылдық аумақтарды дамыту мәселесі аумақтардың саясатымен бірігіп өзекті болып қала бермек. Бұл дегеніміз, әртүрлі деңгейлер мен кезеңдерді ұстайтын стратегиялық және бағдарламалық құжаттар ауыл тұрғындарының өмір сүру жағдайын жақсарту үшін әртүрлі іс-шаралар мен құралдар арқылы құралады. Еліміздің ауылдық аумақтарға байланысты ұлттық жобалары көбінесе агроөнеркәсіптік кешеннің инженерлік, әлеуметтік инфақұрылым, көлік, коммуникациялық дамытуға бағытталған.

Тұрақты дамуға байланысты жүйелі көзқарас өндіріс пен тұтыну үшін жеткілікті ресурстарды зерттеуді қамтиды. Бірақ, бұған қарамастан жалпы тепе-теңдікті сақтауға мүмкіндік беретін жаңартылған басқару мен көбейту жүйелерін жүргізуді талап етеді.

Талданатын аграрлық туризм түріне қазір қызығушылық артуда. Айта кететін болсақ: Италия, Швеция, Германия, Франция, Австралия, Ұлыбритания, Финляндия, Чехия, АҚШ, Дания сияқты елдер. Соңғы кезде Литва,  Польша, Болгария және Латвия Шығыс Еуропа елдерінде қарқынды дамып келеді.

Еуропада агротуризмді ұйымдастырудың әртүрлі модельдері бар, олардың әрқайсысының өзіндік ұлттық ерекшеліктері бар. Британдық модель өзінің үш танымал түрінен тұратын бірегей туристерді орналастыру жүйесімен ерекшеленеді: төсек және таңғы ас, жеке ас үйі бар пәтерлер және жатын бөлмелері.

Француз моделі әр түрлі және ауылдық туризмнің әр түрлі түрлерін ұсынады, ал кішігірім коттедждер-пәтерлер қолайлы нұсқа болып табылады. Француз туристері көбінесе жергілікті, тұрақты тағамдардан өз тағамдарын дайындауды таңдайды.

Италия мыңдаған фермаларды тарту арқылы айтарлықтай пайда әкелетін еуропалық ауылшаруашылық туризмінің көрнекті көшбасшысы болып табылады. Бастапқыда Италия үкіметі туризмді фермерлер үшін қосымша табыс көзі ретінде қарастырды, бірақ қазір сұраныстың өзгеруіне байланысты негізгі қызметке айналды.

Ауылдық туризм дәмді тағамдардан дәм татып қана қоймайды, сонымен қатар келушілерге сирек кездесетін шараптар, арнайы ірімшіктер және зәйтүн майы сияқты эксклюзивті өнімдерді сатып алуға мүмкіндік береді. Италия, атап айтқанда, ауылдық туризммен тығыз байланысты 70-тен астам шарап пен гастрономиялық маршруттар жасады.

Неміс моделіне сәйкес, ауылдық жерлерде туристерді орналастыру, әдетте, жаңа коттедждер салынып жатқан кезде иелерінің үйлерінде тікелей тұруды қамтиды. Немістер үй шаруашылығына көмектесу, жануарларды күту, пикник және балық аулау сияқты бос уақытты өткізеді. Іс-шара туризмі Германиядағы ауылдық туризммен тығыз байланысты, онда көптеген халықтық фестивальдар мен ауыл жәрмеңкелері үнемі өткізіліп тұрады. Германия мемлекеті ауылдық туристер үшін азық-түлік сапасы мен тұрғын үй жағдайын бағалау үшін таңбалау жүйесін қолдана отырып, туристік қызметтердің сапасына көп көңіл бөледі.

Ал, Қазақстан пен ТМД-ның бірқатар елдері үшін бұл ауыл туризмі жаңа бағыт болып табылады, әсіресе жергілікті тұрғындар арасында кең таралмаған. Бірақ, соған қарамастан ол ауылдық тұрғындарға үлкен әлеует болып келеді, себебі, үлкен шығындармен байланысты емес және басқа демалыс туризм түрімен салыстырғанда табиғатқа жақын болуымен сипатталады.

Негізі, қазіргі кезде әлемде агротуризм ұлттық экономиканың бір элементі сондай-ақ, кез-келген елдің өмір салтының маңызды аспектісі болып отыр және жаһандық экономикада орны бөлек.                                                                                                                                 

                                                                                                                                 SHIKA

Республиканский еженедельник онлайн