Ел егемендігінің елең-алаңынан 2005 жылы қараша айында жұмбақ жағдайда қайтыс болғанға дейін халқына қалтқысыз қызмет еткен есіл ер Заманбек Нұрқаділовтің есімін дүйім жұрт жақсы білетіні күмәнсіз. Асқар тау алыстаған сайын асқақтай түсетіні сияқты, заңғар тұлғаның азаматтық асыл қасиеттері де уақыт өткен сайын ерекше айшықталып, жаңа қырынан көрініп келеді. Замандастары мен танымал тұлғалар Заманбек Қалабайұлын егемен еліміздің аяғына нық тұрып, тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуына зор үлес қосқан мемлекет және қоғам қайраткері ретінде бағалайды. «Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» деп есіл ердің есімін ел-жұрты емірене еске алады. Тек еске алып қана қоймай, адалдық пен әділдікті ту етіп, ұлт болашағы үшін аянбай тер төккен қайтпас қайраткердің рухына тағзым етіп, есімін мәңгілестіру де – бүгінгі ұрпақтың парызы һәм қарызы екені сөзсіз. Бұған ел билігі де ерекше көңіл бөліп отыр.
Бірнеше күн бұрын Кеген ауылында көптен күткен қуанышты оқиға болды. Аудан орталығындағы балалар өнер мектебінің айналасы алыс-жақыннан арнайы жиналған жұртшылыққа толды. Себебі мұнда көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Заманбек Нұрқаділовке арналған ескерткіш-бюст салтанатты түрде ашылды. Өңір жұртшылығын қуанышқа бөлеген айтулы шараға Алматы облысы әкімінің орынбасары Нұржан Құдайбергенов, мемлекет және қоғам қайраткерлері, ақын-жазушылар, танымал тұлғалар, қайраткердің отбасы мүшелері мен аудан тұрғындары қатысты.
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы аясында жүзеге асырылған шара барысында осы өнер мектебіне заңғар тұлға Заманбек Нұрқаділовтің есімі берілгені жарияланды. Қайраткерге арналған ескерткіш-бюстті облыс әкімінің орынбасары Нұржан Құдайбергенов, қоғам қайраткерлері Тоққожа Естенов пен Болат Нұрғазиев, Заманбек Нұрқаділовтің ұлы Қайрат Нұрқаділов ашты. Ежелден қалыптасқан ұлттық дәстүрімізге сай, жақсы іс, ел жиылған той құтты болсын деген ізгі ниетпен ақ жаулықты аналар шашу шашты. Ашық аспан астында тау тұлғаның асқақ бейнесін көрген жұрт ерекше тебіренді. Бұл өте орынды және табиғи еді. Өйткені бұл күнді Кеген жұрты асыға күткен еді. Осылайша ер алдындағы елдің бір қарызы қайтты, бір парызы орындалды.
Салтанатты жиында сөз алған облыс әкімінің орынбасары Нұржан Құдайбергенов қайраткердің еңбегі мен есімі ұлт тарихында мәңгі сақталатынын жеткізді.
– Заманбек Қалайбайұлы – ел дамуына елеулі үлес қосқан тұлға. Еңбек жолын 1985 жылы бастап, Алматы облысының әкімі, ҚР Төтенше жағдайлар агенттігінің төрағасы қызметтерін абыроймен атқарды. Бұл ескерткіш-бюст – халқымыздың перзентіне деген шынайы құрметінің белгісі. Осындай тұлғаларды ұрпаққа мұра ету – біздің ортақ парызымыз. Мүсін авторлары Айдос Бүркітбаев пен Тимур Нұрмұхаметовке асқақ туындысы үшін барша тұрғындар атынан алғыс білдіремін, – деді ол.
Одан кейін сөз алған Тоққожа Естенов, Болат Нұрғазиев және заңғар тұлғаның тұяғы Қайрат Заманбекұлы естеліктер айтып, мүсіннің ашылуына ұйытқы болған азаматтарға алғыстарын жеткізді.
Шараға қатысушылар Заманбек Қалабайұлының ескерткіш-бюстіне гүл шоқтарын қойып, қайраткердің рухына тағзым етті. Салтанатты рәсімнен кейін қатысушыларға Заманбек Нұрқаділовтің өмірі мен қызметі туралы «Не только о себе» атты кітаптың 300 данасы таратылды.
Кеген ауылындағы Заманбек Нұрқаділов атындағы өнер мектебі 2015 жылы құрылғанын айта кеткен жөн. Өнер қуған бүлдіршіндерге мұнда домбыра, қобыз, баян, дәстүрлі ән, эстрада-вокал, хореография, бейнелеу өнері, мүсін және сәндік-қолданбалы өнер бағыттары бойынша білім береді. «Өнерді үйрен де жирен» демекші, бүгінгі таңда мектепте 890 оқушы өздері таңдаған өнерді үйренуде. Аудандағы 12 елді мекенде бұл мектептің бөлімшелері орналасқан.
Шара кезінде Қайрат Нұрқаділов: «Халқымыз әкем туралы тек жақсы жағынан айтатын. Жылдың басында әкеміздің 80 жылдығына ас береміз дегенде, мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев хат жолдады. Хатында әкемнің еңбегін қолдап, «Тұрған үйіне тақта қойыңдар, бюст қойыңдар, өнер мектебіне атын беріңдер» деп тапсырма берген. Бүгін біз соның куәсі болып отырмыз. Мектеп ашылды. Ішінде мұражайы бар. Бюст орнатылды. Рақмет!» – деді.
Қоғам қайраткері Рысбек Сәрсенбай бастапқыда бюст емес, толыққанды ескерткіш орнату жоспарланғанын айтты. Сонымен қатар ол саясаткердің өліміне қатысты жағдайды қайта қарауға шақырды.
«Ескерткіш болуы керек еді, бірақ ақырында бюст ашып жатыр. Бұл шешім түсініксіз. Сонымен қатар Заманбек Нұрқаділовтің өліміне қатысты «суицид жасады» деген нұсқаны өшіріп, кім өлтіргенін анықтау қажет», – деді ол.
Саясаткердің қызы Құралай Нұрқаділова бюсттің жасалу жұмыстары ұзақ әрі мұқият жүргізілгенін айтты. Оның сөзінше, Кегендегі мектеп музейіне саясаткердің жеке марапаттары тапсырылған.
«Осылайша, уақыт өте келе әкем есімінің ақталу процесі жалғасып жатыр. Біздің сөзімізді естіп, диалог құрып жатқандары қуантады. Осы күнге ұзақ дайындалдық», – деді Құралай Заманбекқызы.
Заманбек Нұрқаділов – әйгілі саяси қайраткер, оның өмірі мен жұмбақ өлімі әлі күнге дейін қызу талқыланып келеді. Биыл наурыз айында Алматыда ол тұрған үйдің қасбетіне ескерткіш тақта орнатылғанын да айта кеткен жөн. «D»
