- Газет редакциясына хат келді: «Зейнеткер Серғали Айдапкелов – Жамбыл облыстық Сайлау комиссиясының төрағасы. Облыс әкімінің «кураторы». Солар бірігіп алып, сайлауды бұрмалай ма деген қауіп бар. Мәслихат депутаттығына үміткерлер тағы да кедергі болады деп, сайлауға түсуге қорқақтап отыр» – деп жазады төмендегі жарияланымның авторы.
Бұданбірнеше жыл бұрын Жамбыл облысы әкімі аппаратының басшысы болған Серғали Айдапкелов (суретте) бүгінде аймақтық сайлау комиссиясының төрағасы. Оның қанатының астында өскен «балапандары» қанаты қатайып, өз бетінше бір-бір белді қызметтің басын ұстап отыр.
Серғали Айдапкеловтың қарамағында сонау жылдары жаңадан еңбек жолын бастап, баспалдақпен әупірімдеп, жоғарғы лауазымдарға қол жеткізген «балапандары» – Нұржан Нұржігітов, Мәдібек Қанатбек, жиені Нұржан Календеров.
Қаңтар оқиғасынан кейін зейнет жасындағы облыс әкімі Бердібек Сапарбаев орынтағымен хош айтысқаны белгілі. Қаңтарда көп зардап шеккен аймақтың бірі Тараз қаласында 15 адам оққа ұшып, қаза тапса, облыс әкімдігінің, «Аманат» партиясының, бірнеше полиция бөлімдерінің ғимараттары отқа оранып, көптеген автомашиналар өртенді.
Осы аласапыран жағдайда босаған әкімнің тағына отыруға бірнеше үміткерлер болғанға ұқсайды. Оның арасында облысқа белгілі, қолынан іс келетін азаматтар да бар болса керек. «Бап шаба ма, бақ шаба ма?» дегендей, Серғали Айдапкеловтың араласуымен, жоғарғы жақта отырған арадағы «құдіреті күшті» адамның пәрменімен бұрын атқарған елеулі істерімен көзге түспеген, «көлеңкеде жүрген» Нұржан Нұржігітов (суретте) ойламаған жерден облыс әкімінің орынтағына жайғасты.
Қайғылы қаңтардан кейін бұл лауазымға елге танымал, халықпен жұмыс істеу қабілеті жоғары, білікті, тәжірибелі азамат басшылыққа келуі тиіс еді. Олай болмай шықты. Рушылдық, жерлестік факторлары белең алып, «таңдау» Нұржан Нұржігітовке түсті. Шиеленіскен әлеуметтік ахуалды бірқалыпқа түсіріп, жаны жаралы болған облыс тұрғындарының көңіліне жылулық орнатудың орнына Нұржан Нұржігітов ахуалды шиеленістіріп, халықтың наразылығын үдетіп, айналасына өз адамдарын топтастырумен айналысты. Нұржан Календеровты өзіне бірінші орынбасар, ал Қанатбек Мәдібекті өзінің әлеуметтік саланы басқаратын орынбасары лауазымына тағайындады. Бірнеше ауданның әкімдерін, облыс әкімдігінің басқарма басшыларын ауыстырды. Өзінің жерлесі Мәден Мәдиді облыс әкімінің аппарат жетекшісі етіп отырғызды. Қазақтың «Бір адам атқа мінсе, қырық адам таққа мінеді» дейтіні осы.
Бұл арада Мәден Мәдидің өзі не тұрады? Әлеуметтік желілерде жария болған белгілі журналистің мәліметінде Мәден Мәдидің майда-шүйде басқармалардан бастап, мектептегі техничкаларға дейін ауыстырумен айналысқаны, Мәден арқылы жұмысқа кірдім дегендердің саны жүзге жетіп қалғандығы, ал олардың жартысына жуығы Нұржан Нұржігітовтың жерлестері, Жуалы ауданынан екені айтылады.
Тақтан түссе де, аттан түспейтін Серғали Айдапкелов болса – бүгінде облыста Аймақтық сайлау комиссиясының төрағасы. Сайлауда кез келген көрсеткішті жасай алатын нағыз «құдіреттің» иесі. Билікке өте керек адам. Қысқасы, бүтін бір облыс Айдапкелов-Нұржігітовтердің ашса – алақанында, жұмса – жұдырығында.
Дегенмен Жамбыл облысы жұртшылығының арасында облыс әкімі Нұржан Нұржігітов сайлаудан кейін қызметінен кетеді-мыс деген сөз өріп жүр. Оның да жөні бар. Біріншіден, ел президенті сеніп тапсырған өңірді алға тартып кетуге тәжірибесі жетпей жатыр. Екіншіден, кланаралық соғыстардың құрбаны болады. Баланс ұстай алмады. Сайлау алдында «кандидаттар жарыса ма, кландар жарыса ма?» деген сұрақпен бұл рулық тартыс тіптен өршитін түрі бар.
Оған қоса, өзі алып келген екі орынбасары да оңбады. Еркін Үйсінбаев идеологияны игере алмады. Астанадан келген құрылыс саласын басқаратын «замы» мүлде жоқ. Хабар-ошарсыз. Қызығы – «Жаңа Казақстанның» сайлауы да жаңаша өтті. Нұржан Нұржігітовке альтернатива ретінде өзі әрең дегенде Мойынқұмға әупірімдеп әкім болған Әлихан Балқыбековты қойыпты. Адамды алдағанда да, сәл болса да сенетіндей, аз нәрсеге көнетіндей етіп жасау керек шығар…
Міне, осындай жағымсыз пікірлер журналистердің жария етуімен әлеуметтік желіде пайда болды. Бұл негізсіз емес. Қысқа мерзім ішінде премьер-министр Әлихан Смайыловтың Таразға екі мәрте келіп, Нұржан Нұржігітовті облыс әкімі тағына отырғызып кетуі көп нәрсені аңғартса керек. Бұл жағдай да жеңнен жалғасқан сыбайластық, жершілдік туралы ойға жетектейді.
Ал әкімнің жиені–бірінші орынбасары Нұржан Календеровтың атқарған жұмысына келсек, ол бұрын Тараз қаласының әкімі қызметін алып жүре алмаған еді. Ол туралы куәні алыстан іздеп, дәлел қарастырудың керегі жоқ. Осы мақаланың авторында Нұржан Календеровтың кезінде қаланың әлеуметтік мәселелерін шеше алмай, тұрғындарды наразылыққа алып келген жағдайын дәлелдейтін құжаттар жеткілікті. Одан кейінгі жылдары да оның біраз қызметтің басын ұстап жарытқаны шамалы.
Қанатбек Мәдібектің те басынан дау арылмай, бұрынғы Сарысу ауданындағы былықтары оқтын-оқтын көтеріліп қалады. Әзірге бұл жөнінде қоғам белсенділерінің көтерген мәселелері бір-бірімен жалғасқан сыбайластықтың ықпалымен шешімін таппай отыр.
Айналып келгенде, Нұржан Нұржігітовтың халықпен тығыз байланыста жұмыс істеп, шиеленіскен әлеуметтік мәселелерді шешуге шамасы жетпеді. Әшейінде жазушы, ақын, әртістердің, генералдың торқалы тойларынан, тіпті мектеп бітірген түлектердің соңғы қоңырауы, одан қала берді жоғарғы оқу орындарын бітіргендерге диплом тапсыру жиындарынан қалмайтын Нұржан Нұржігітов «Қазфосфат» кәсіпорнының жұмысшыларының өткендегі ереуілінде бой көрсетпегені қоғамның наразылығын тудырды. Күні кеше табиғи апаттан Қаратау, Жаңатас қалаларында орын алған қиыншылыққа қоғам белсенділерінің, журналистердің дабыл қағып, шу шығарғанынан кейін, тек екінші күні ғана апат болған қалаларға барған Н.Нұржігітовтің көпшілікпен кездеспей кетіп қалғаны қала тұрғындарының ашу-ызасын тудырған.
Бүгінде облыс әкімі Нұржан Нұржігітов өзінің командасымен – бір бөлек, халық – бір бөлек. Әркім өз тіршілігімен күн көріп жатыр. Сол баяғы бақылаусыз қалған халықтың төмендеген тұрмыстық жағдайы. Шарықтап бой бермей, күннен-күнге өсіп бара жатқан қымбатшылық. Шиеленісіп шешімін таппай тұрған әлеуметтік-саяси ахуал.
Өмірбай САБЫРОВ,
Жамбыл облыстық «Ел болашағы» қоғамдық ұйымының жетекшісі,
Тараз қаласы
