Қызылжар атауы қайтарылсын!
- Петропавл қаласында әлдебір тобырдың сепаратистік нұсқадағы ұраны ел ішінде ашу тудырып жатыр. Ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың атына жазылған сондай үндеу-хат қазақтың қайнаған зығырданын жеткізді.
Қаладағы бүтіндей бір мемлекеттік мекеменің акт залына жиналып алып, сепаратистік бағытта жиын өткізіп, Қазақстанның тәуелсіздігін мойындамай, жеке ел боламыз дегендердің түр-түсі анықталды.
Қазақ мемлекетінің іргетасы біреулер айтқандай тоқсан бірінші жылы қалыптасқан жоқ, мемлекетіміздің тарихы тым тереңде, оны қазір тәптіштеп айтатын болсақ, қаншама уақытты алады. Отыз жылдан бері өзіміздің төл тарихымызды түгендеп, өшкенімізді жандырып, өлгенімізді тірілтіп, тізімдеп жатқанда, екі ұртында шаласы барлардың «дымы ішінде» екен. Бітімі жаман ағаш сияқты бүйректен сирақ шығарып, көргенсіздігін көрсетіп, көсеу болып түртіп, осы жолы бүйірімізден бүйідей оңдырмай шағып алды.
Қазіргі таңда Украина мен Ресейдің арасындағы шиеленіскен соғыстан мыңдаған бейбіт адамдар қырылып жатыр. Әрине, бөтен елдің тұтастығына баса-көктеп кіріп, төбесінен бомба тастап, үй-жайын қиратып жатқандарды кім болса да аямайды. Біздің халқымыз бейбітсүйгіш халық болғандықтан, тілеуіміз – елдің амандығы мен тұтастығы.
Осыдан бірер жыл бұрын Петропавл тұрғындарының арасында қала атауын өзгертеміз дегендерге ұлардай шулап, сыйластығын көрсетпей, мінезін көрсетіп қарсы шыққан болатын. Ақыры, атауы өзгермей қалды. Ресейдің кейбір көбікауыз, көкезу саясаткерлері ара-тұра Солтүстік Қазақстан облысы Ресейдің заңды өңірі деп жиі айтады, бірақ қолдарында ешбір тарихи құжат, дәлел жоқ. «Ит үрді, керуен көшті» деген мағынада қабылдап, біздің тараптан ресейлік саясаткерлерге қарсы осы күнге дейін ешқандай қарымта жауап болмай тұр.
Атам қазақта «Есептескен дос болмас» деген қанатты сөз бар. Өздерінің арам пиғылдарын ашық айтқан сепаратистік ойдағы «елді ірітушілердің» бір тобы қамауға алынды. Бұлардың жиналыс өткізуін қолдаған Петропавл қаласындағы дүрдей оқу мекемесі екен, мәжіліс залдарын беріп, айтқандарынан шыға алмаған, әлде бір тараптан қоңырау түсіп, бұйрық берілді ме – бұл жағы тағы да белгісіз. Солтүстік Қазақстан облысының Білім департаментінің басшысы, бұлардың үстінен қарайтын облыс басшысының орынбасарлары, Ішкі саясаты, т.б. жауапты тұлғалар қайда болған?! Осыған таң қалып, ойланғаннан басқа жауап таба алмай отырмыз.
Қазақ халқының азаматы сан ғасырлар бойы атының жалында, түйенің қомында жүріп қорғап, көзінің қарашығындай қылып сақтаған тұтас жерін әркім келіп жапырақтап бөліп алса, келер ұрпақтың алдында таза масқара, сорлы, бейшара болмаймыз ба?! Кезінде Көкшетауда қырық сегіз жыл бойы хандық құрған Абылай оңтүстік жаққа барып, хандығын құрса болатын еді, теріскейден келетін дауылдан тұтас жатқан қазақ еліне соққы қатты болады деді ме, әйтеуір өмірінің соңғы деміне дейін ұрпағын осы жақта сақтады.
Тәуелсіздік алғанымызға отыз екінші жылға аяқ басты. Еңселі ел, шаңырағы бекем мемлекет болып тұрмыз. Татулық, тұрақтылық, бірлік керек деп жүргенде, «достың ескісі» ескі әуеніне басып, баяғы совет үкіметінің заңды құрылымын алып келіп, қазақтың тәуелсіздігіне толыққанды нұсқан келтірмекші.
Сондықтан темірді қызған кезде соғып, қарымта жауап ретінде Қызылжар атауын қайта алып келуіміз керек.
Не себептен Қызылжар? Бұл жайында белгілі жазушы С. Мұқановтың туындыларында да мол мағлұматтар кездеседі. Жалпы, қасиетті өңірден шыққан қазақтың талай-талай классиктерінің барлығы тарихи еңбектерінде Қызылжардың сонау атам заманнан келе жатқандығын айғақтап жазып кеткен. Тіпті жуырда ресейлік архивтен озбыр, отарлаушы елдің Қызылжар атауын Петропавл деп ауыстыру туралы тарихи құжаты дәлел ретінде елге тарады. Сондықтан да наданнан сөз естіп, таяқ жеп, тілсіз ишарат жасап, қашанға үндемей отыра береміз?!
Елімнің тұтастығына арам пиғылын білдірушілерге қарсылық таныта отырып, қазақтың ресми атаумен тұрған, тарихымызға ешқандай қатысы жоқ Петр мен Павелдың атындағы қаланың атауын өзгертіп, Қызылжар қылу керектігін талап етіп сұраймын. Сонымен қатар еліміздің ішкі саясатына достық пиғылмен емес, арамдық негізінде саяси үндеу жасап, егемендігімізге күмәнмен қарағандар ең қатал жазамен сотталуын талап етемін!
Жеңіс ОСПАНОВ
Шекараның маңына
ҮЙ САЛСАҢ,
субсидия беріледі
- Қазақстан үкіметі шекаралық аймақтарда тұрғын үйді арзандату жөніндегі жоспарын жариялады. 4 сәуірде өткен үкімет отырысында шекаралық аудандарда ауыл адамдарына жалға берілетін 2855 үй салу жоспарлап отырғаны айтылды. Ол үшін 14,3 миллиард теңге (қазіргі бағам бойынша 31,7 миллион доллар) бөлінеді.
Үкімет отырысында индустрия және инфрақұрылымды дамыту министрі Марат Қарабаев «ауылдардағы тұрғын үй мәселесін шешу үшін, өз қызметкерлеріне жалға беретін үй салған компанияларға көмек ретінде субсидиялау механизмі іске қосылатынын» айтты.
Министрдің сөзіне қарағанда, сонымен бірге жыл сайын ауылдардағы жеке меншік тұрғын үй құрылысын ынталандыру үшін, инженерлік коммуникация тартылған 22 мың жер учаскесі берілмек.
29 наурызда Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев шекарадағы ауылдарға қоныстанғысы келетіндерді ынталандыру үшін тұрғын үйді арзандатудың жаңа тәсілін ойластыруды тапсырып, «басты мақсат – шекаралық аймақтардың экономикасына серпін беру, адам өміріне қолайлы жағдай жасау» деген.
Қазақстанда 65 шекаралық аудан бар. Көбінің әлеуметтік-экономикалық әл-ауқаты нашар. Оған экономика факторы мен әкімшілік-аумақтық тұрғыдан тиімсіз бөлініс жасалғаны да себеп болған.
Azattyq.org
