Суббота , 12 апреля 2025

«ҚАЗАҚФИЛЬМ» ҚҰРДЫМҒА ҚҰЛАЙ МА?

Есімдері тілге айналса, іле ойға оралатын ұғымдар немесе сол есімдермен телғабыс аталатын құт қонған қоныс, бақ дарыған атаулар болады. Олар Киеге айналған ұғымдар. Ал Киеге қиянат қылу – дұшпанның ісі! Мысалы, Дәдам Қорқыт десек – Сырдария, әл-Фараби десек – Отырар, Әзірет Сұлтан десек – Түркістан, Пір Бекет десек – Маңғыстау, Махамбет десек – Нарын, Біржан сал десек – Көкшетау, Ақан сері десек – Сырымбет, Абай десек – Шыңғыстау, Қасым десек – Қарқаралы, Мұқағали десек – Хан Тәңірі, Мәшһүр десек – Баянауыл ойға келеді.

Ал сол Баянауылдың қос ұлы перзенті Қаныш Сәтбаев пен Шәкен Аймановтың аттары аталса, ең әуелі ҚР Ұлттық ғылым академиясы мен «Қазақфильм» студиясы еске түсері хақ. Жүмілаға мәлім, Қазақ ұлтын жою жолында бүкіл ғұмырын сарп еткен вор-салтан Тәуелсіз елдің президенті болып бекіп, әбден тұғырын нықтап алғасын, басқа да мемлекет ұстындарымен бірге ұлы Қаныш құрған Ғылым академиясын құртуды қолға алған! Әрине, ғылымы құрыған елдің болашағы құрдым екені бесенеден белгілі…

Сондай-ақ Ұлттың рухани әлемінде кино өнерінің орны алабөтен екендігін де ешкімге дәлелдеудің қажеті жоқ. Тарихы ғасырға бет алған «Қазақфильмнің» төбесіне бұлт үйрілгеніне, керегесіне бәле ұялап, басынан дау кетпей жүргеніне де біраз болды. Енді, міне, уағында Шәкендей қаһарманның қайратымен қолға келген «Қазақфильмнің» ғимараты, яки территориясы әлдекімдерге керек болыпты! Ұққаным, әлгі «әлдекімдер» әлемдік тұлға – ұлы актер, ұлы режиссер атындағы студияны Алматының сыртына, қайдағы бір гаражға лақтырып, орнына өздеріне ғана қажетті әлдене салмақ көрінеді! Қазақ еліне қаншама рухани олжа әкелген, әкеле де беретін, бүгінгі және келер ұрпақ үшін де аса қажетті осынау қастерлі шаңыраққа «көзі» түскен көзі ойылғыр кім екен?! Ол «көздің» ындын қалауы қазақтың мүддесінен, оны ел қылып тұрған мәдениеті мен өнерінен де жоғары болғаны ма?!

Ең сойқаны – билік Ұлт мүддесін әлгі құм құйылмай толмайтын «көзге» жығып бергелі отыр! Ау, бұл кешегі, алды-артына уыс топырақ, «ескі Қазақстанның» «жұмыс тәсілі» емес пе еді?! Демек, «көсеу түрткенін істеп», бұл Қазақстаның да сол баяғы өздерін «тәрбиелеп өсірген» жемітін жегір жүйенің «жол-жоралғысына» «адалдықтарын сақтап» қалғаны ма?..

Бұл даудан түйсінгенім әзірге осы болды. Димаш Әкімов, Байкенже Белбаев, Алдабек Шалбаев, Ерлан Төлеутай, т.б.-лардың жанайқайын естіп, жаным түршікті…

Япырмау, сонда мынау «билік» аталатын команданың мақсаты не? Мен түк түсінуден қалдым. Бұлар әлдебір құпия күштен жасырын бұйрық алып, өз ұлтын, оның барша құндылықтарын жоюмен айналысатын құрылым ба? Басты мақсаттары – Ұлтты халықтық сыпаттардан жұрдай қылып, рухты тұншықтырып, тарихи санадан айырып, этникалық түйсіктен адалап, тек нәфсани қалаумен, сайтани сұмпайылықпен ғұмыр кешіп, артына бықсыған тұман мен шапшыған ылаң ғана қалдырып, өшіп кететін қара тобыр жасау ма?.. Басқа не деуге болады мына бассыздықты?!

 Светқали НҰРЖАН

Республиканский еженедельник онлайн