Четверг , 24 апреля 2025

ҚОШ, ӘКІМ АҒА! «Өмірден Әкім аға өтті!» дейді…

Өзек­ті тіліп өткен өткір хабар, жүрек мұз­датқан суық сөз…

Әде­би­ет әле­міне жан-тәні­мен беріл­ген жазу­шы­мы­здың біре­гейі еді. Алды­мы­здағы асқар таудай аға­лар кет­кен сай­ын, ірге­міз опы­ры­лған­дай күй кешетіні­міз рас. Жай­да­ры мінезді, әр сөзі мен әзілінің өзі­нен үлкен ақыл­дың сәу­лесі ұшқын­дап тұра­тын, кеңі­нен ойлай­тын, кенен көңіл­дің ада­мы, дүниені өзін­ше көріп, өзге­ше сурет­тей­тін жөні бөлек жазу­шы болатын.

Бүгін суық хабар­ды сіңі­ре алмай оты­рған­да, басы­мы­здан өткен сый­лас, сапар­лас, қыз­мет­тес болған кез­дерім есі­ме түсіп, жарқын естелік­тер­ді қай­ғы еңсеріп кетіп жатыр…

Менің әзіл-шыны ара­лас «Күй­еу бала» дегенім ол кісі­ге ұнай­тын, «О, қай­наға» деп, жор­та қал­ба­лақтай қалға­ны өзіне үйле­сетін. Менен жиыр­ма бір жас үлкен бол­са да, жолы­ға қал­сақ әзілі­міз жара­са­тын. Ара­мы­зда көп жыл­дар­дан келе жатқан жара­сым, сызат түс­пе­ген сый­ла­стық бар еді.

Бала кезім­де Әкім аға­ның «Құй­ры­қты жұл­дыз» рома­нын оқып, Кір­піш­бай деген совет зама­ны­ның шең­беріне сый­май­тын ерекше кей­іп­кері өмір-бақи есім­де қалып қой­ды. Мұн­дай ағы­сқа қар­сы жүзетін кей­іп­кер Тара­зидің әр шығар­ма­сы­нан табылатын.

Содан кей­ін жыл­дар өте «Бұл­тқа салған ұясын», «Тасжарған», «Қорқау жұл­дыз», т.б. роман­да­рын оқып, білім­дар, шын­шыл, аңға­рым­паз, юмо­ры жүре­гіңді жылы­та­тын қай­та­лан­бас жазу­шы­ның ешкім­ге ұқса­май­тын өзін­дік қол­таң­ба­сын тай­ға таң­ба басқан­дай тани­тын болғам. Ол кісі әде­би ортаға әйгілі «4 тапал­дың» үлкені еді. Бар­лы­ғы да жой­қын талант­тар. Жақын доста­ры Сай­ын Мұрат­бек, Қали­хан Ысқақ, Рама­зан Тоқтар­лар оны «Әкім аға» дей­тін. Бұл топқа Қаб­деш Жұмәділ аға­мыз қосы­ла қал­са, олар «5 тапал» болып шыға келетін.

Ал Шер­хан Мұр­та­за аға­ның Әкім қатар­ла­сы­мен әзілі тіп­ті бөлек еді. Қара сөздің қас шебері, қаһар­лы Шерағаң Әкім аға деген­де ақын­дық шабы­ты ұстап, әзіл өлең­дер бұрқы­ра­та­тын, кей­де өзі дүда­мал болған ұйқа­сын маған көр­сетіп алатын.

Бұл әде­би­ет алып­та­ры­ның өза­ра сый­ла­сты­ғы әлі көз алдым­да. Әкім аға енді сол доста­ры­ның соңы­нан бүгін­гі күн­нің сәле­мін алып бара жатқандай.

90 жасқа толған мерей­тойы қар­саңын­да мен Әкім Тара­зидің еңбе­гін тізіп жазып, өтініш біл­дір­генім­де, ТҮРК­СОЙ-дың Алтын медалін Бас хат­шы­сы Сұл­тан Әкі­мұ­лы Раев Қаза­қстанға жол­дап, табыс етуді өзі­ме ұсы­нған еді. Мәр­те­белі мара­пат ұшақ­пен жет­кен кез­де Әкім Тара­зи аға­ның төсіне өз қолым­мен тақ­сам деп Аста­наға алып-ұшқа­ным, алай­да ол кісі тымау­ра­тып қалып, дәрі­гер­лер ешкім­ді қабыл­дат­пай, Алтын медаль­ді Аста­на жазу­шы­ла­ры­ның сол кез­де­гі бас­шы­сы Дәу­лет­ке­рей Кәпұ­лы бауы­ры­мы­зға ама­нат­тап кет­кенім есі­ме түседі.

Әкім Тара­зи аға­мыз про­за, дра­ма­тур­гия, кино­сце­на­рий жанр­ла­ры­ның қай-қай­сысын­да да өшпес із қал­ды­рып, өнер сала­сын­да соңы­нан қыру­ар талант­ты шәкірт ерт­кен биік Ұста­зға айналға­лы қашан?! Оқыр­ма­ны­ның, халқы­ның, мем­ле­кет­тің лай­ы­қты құр­метіне бөлене біл­ді. Ұлағат­ты ада­мға ұзақ ғұмыр жара­са­ты­нын бай­қат­ты және ұлтқа қажет ада­мға қан­ша жас жаса­са да аздық ететінін көрсетті.

Әкім аға­ның өмір­ден озуы – халқы­мыз үшін, әде­би­еті­міз үшін орны тол­мас орас­ан қаза. Қалың оқыр­ман қауы­мға, Әде­би­ет­те­гі күл­лі қалам­дас інілеріне, марқұм­ның әулетіне, Роза Мұқа­но­ва қарын­да­сым мен отбасына,туған-туыстарына ауыр қай­ғы­ға ортақ­та­сып, шын жүрек­тен көңіл айтамын!

Әкім аға­ның жаны жән­нат­та болып, нұры пей­і­ш­те шалқысын!

Алаш бала­сы­на аға­мы­здың жасын берсін!

Ұлы­қ­бек ЕСДӘУЛЕТ

Республиканский еженедельник онлайн