• Қазақстан Ұлттық қорының активтері 2021 жылдың басынан бері 1,877 миллиард долларға немесе 3,2%-ға қысқарды, деп хабарлады Ұлттық банк.

«Ұлттық қордың активтері 2021 жылдың басынан бері $ 1,877 млрд долларға немесе 3,2%-ға, 58,743 млрд доллардан 56,866 млрд долларға дейін төмендеді», – делінген Ұлттық банктің ресми сайтында. Есепке сәйкес, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтері 2021 жылдың тамызында 29 миллион долларға немесе 0,05%-ға азайды.

ҚазТАГ

Қос стандарт

Болаттың базарына ШЕКТЕУ БОЛМАЙДЫ

• Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте «Азаттық» тілшісі Алматы облысының бас санитар дәрігеріне коронавирус пандемиясына байланысты кәсіпкерлік мекемелерінің көбіне шектеу қойылғанда, «Алтын Орда» базары неліктен жұмыс істеп тұрды деген сұрақ қойды.

Бас санитар жауап бермес бұрын, оның қасында отырған облыс әкімі орынбасарының дауысы эфирден естіліп қалды. Онда әкім орынбасары бас санитар дәрігерге «Алтын Орда» – республикалық маңызы бар базар, сонда да ол жерде шектеу бар» деп айт» деп кеңес берді.

– «Алтын Орда» – республикалық маңызы бар сауда базары. Онда Алматы облысын ғана емес, Алматы қаласын да азық-түлікпен қамтамасыз ететін 40-қа жуық қойма бар. Қалай болғанда да, біз эпидемияға қарсы шараларды талап етеміз. Базар оны орындауға тырысып жатыр, – деді Алматы облысының бас санитары Ерғали Сыдыманов (суретте).

«Елдегі азық-түлік бағасын қалыптастыруда бұл базар үлкен рөл ойнайды, себебі аймақтардағы жұрттың көбі, көтерме саудадағы адамдар дәл осы базардан тауар сатып алады. Оның жұмысын шектесек, болмаса екі-үш күнге жапсақ, бұл дүрбелең тудырып, азық-түлік бағасын қымбаттатып жіберер еді», – деді Алматы облысы әкімінің орынбасары Батыржан Байжұманов.

Жақында оқу жылының алдындағы демалыс күндері «Алтын Орда» базарына шамадан тыс көп адам барды. Алматыдағы карантинге байланысты ірі сауда орындары жабық болғандықтан, жұрт баласына киім-кешек алу үшін қала сыртындағы «Алтын Ордаға» ағылды.

«Базарда халық тым көп жиналғаны үшін біреу жазаланды ма?» деген журналист сауалына облыс әкімінің орынбасары «Қарасай ауданы әкімдігіне ескерту жасалды» деп жауап берді. Байжұманов базар иелері мен оның басшыларына айып салу мәселесі бойынша істің «ақ-қарасын анықтап, қосымша хабарлайтынын» айтты.

Кz.media порталының ақпараты бойынша, Алматы іргесіндегі «Алтын Орда» көтерме сауда базары Қазақстанның экс-президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың інісі Болат Назарбаевқа тиесілі. Бұл ақпаратты ресми түрде ешкім растамады да, терістемеді.

Azattyq.org

Маңғыстауда 5 МЫҢ МАЛ ҚЫРЫЛДЫ

• Фермерлер биліктің Маңғыстау облысында 1000-ға жуық малдың өлгені туралы ресми нұсқасын жоққа шығарды, деп хабарлайды «Еуразия бірінші арнасы». «Бұл жалған ақпарат. Мұнда кем дегенде 4-5 мың мал қырылды», – дейді мал өсіруші Сағат Қосов.

Бұрын белгілі болғандай, «Маңғыстау облысының фермерлеріне көмектесу үшін мемлекет бөлген Т2 млрд. мәселені шешпеді». «Қазірдің өзінде ақшаның жартысынан көбі жұмсалды. Бірақ жағдай ауыр күйінде қалып отыр. Өлекселер шөлдің ортасында жатыр. Су да, шөп те жоқ», – делінген хабарламада.

Фермер Нұрболат Темірбаев жемшөптің жетіспеушілігінен 27 жылқы өлгенін айтты: «Жайылымда, күннің астында шөп өртеніп кетті, ал кебектің құны үнемі өсіп келеді». «Біз 20 кг Қостанай кебегін Т2,4 мыңнан сатып аламыз, ал Өзбекстанда олар 1,5 мың теңгеден сатылады, бір жыл бұрын ол әлдеқайда арзан болатын. Бізде қазірдің өзінде тапшылық бар, жем шетелге сатылмаса екен дейміз», – деді Темірбаев.

Енді шаруалар келе жатқан қыс туралы алаңдаулы.

«Олар малды сата алмайды, өйткені ол арық. Бірақ биыл малды азықтандыру да күрделі мәселе. Фермерлер облыста төтенше жағдай режимін енгізуді сұрап отыр», – делінген хабарламада.

Еске сала кетейік, 2 маусымда Маңғыстау облысының бірқатар облыстарында ірі қара малдың жаппай қырылып жатқанын ҚазТАГ хабарлады. 10 маусымда Қызылорда облысында құрғақшылық салдарынан малдың жаппай қырылуы белгілі болды. Бұл ретте Қазақстанның барлық аймақтарынан құрғақшылық туралы хабарламалар келіп түсті. Маңғыстау және Қызылорда облыстарында ресми мәлімет бойынша, құрғақшылық салдарынан өлген малдың жалпы саны 2 мыңға жуық.

ҚазТАГ

ҚЫТАЙДАҒЫ ГЕНОЦИД ЛОНДОНДА ТЫҢДАЛДЫ

• Лондонда Шыңжаңдағы мұсылмандардың қудалануына байланысты тыңдау жалғасып жатыр. 12 қыркүйекте Қытайдың саяси лагерьлерінде болған бірнеше қазақ Орынбек Көксебек, Ербақыт Отарбай мен Бақытәлі Нұр куәлік берді. Олар Қытай лагеріндегі адам шошырлық азаптаулар жөнінде айтты.

Тыңдауға Қазақстаннан барған Бақытәлі Нұр өзін Қытай полициясының саяси лагерьге «24 терроршы елдің тізімінде бар мемлекеттерге барғаны үшін» (Қытай лагерін көргендердің көбі «Қытай әлемде терроризмді қолдайтын елдердің тізімін жасаған» деп айтады, бірақ ондай ресми құжат жарияланбаған) қамағанын айтты. Қытай полициясы оның әйелін құрсақтағы алты айлық баласын алдырып тастауға мәжбүрлегенін де айтты.

Лондондағы тыңдауға Қазақстаннан барған Орынбек Көксебек Қытай лагерінде 125 күн немесе 4 ай қамауда болғанын, одан шыққаннан кейін екі ай үйқамақта болғанын айтты. «Қытай тілін білмегенім үшін, Қазақстан азаматы болғаным үшін тұтқындады. Олардың мені қинағанын сөзбен айтып жеткізе алмаймын», – деді Орынбек Көксебек. Ол Қазақстанда да жүрген кезде әлдекімдерден қоқан-лоққы көргенін айтты.

Лондонда Қытайдың Шыңжаң өлкесінде ұйғыр, қазақ, қырғыз және өзге түркі тілді халықтардың қуғындалу мәселесіне арналған екінші тыңдау 10 қыркүйекте басталған. Алғашқысы маусым айында өткен. Британдық адвокат Джеффри Найс төрағалық еткен комиссия үш күн аралығында Шыңжаңдағы саяси лагерьлерде болған куәгерлер, мәселені зерттеп жүрген ғалымдар мен түрлі мамандарды тыңдады.

Британ ақпарат құралдарының жазуынша, тыңдаудың заңнамалық күші жоқ, бірақ оны ұйымдастырушылар бұл процесс Қытайдың түркі тілді мұсылмандарды қуғындау саясатын айқындай түседі деп үміттенеді.

Комиссия төрағасы Джеффри Найс британдық Sky News агенттігіне берген сұхбатында. «Біз жай ғана фактілерді сараптаймыз, заң тұрғысынан қарап, ненің дәлелденгенін айқындаймыз» деген. Оның сөзінше, тыңдауға бірнеше рет Қытай шенеуніктері шақырылған, бірақ жауап болмаған.

Қытай үкіметі бұған дейін тыңдауды қатаң сынаған. Екінші тыңдау алдында Пекиндегі баспасөз жиынында Қытайдың Ұлыбританиядағы елшісі Чжэн Цзегуан процесті Қытайды қаралауды көздейтін «саяси манипуляция» деп атаған.

• Халықаралық ұйымдар мен зерттеушілер Қытай билігі Шыңжаңдағы мұсылмандарды лагерьге я түрмеге қамап; күштеп жер аударып; еркінен тыс жұмысқа жегіп; балаларынан айырып; әйелдерге аборт жасатып; лагерьде зорлық-зомбылық көрсетті дейді.
• АҚШ, Канада, Ұлыбритания елдері Қытайдың Шыңжаңдағы әрекетін геноцид деп атаған.
• Ресми Пекин бұл айыптаулардың бәрін жоққа шығарып, Шыңжаңдағы әрекетін «ішкі саясатымыз» дейді. Қытай Шыңжаңдағы саясатын «экстремизммен күрес» деп атайды, ал лагерьлерді «кәсіп меңгеру орталығы» дейді.
• Пекин мемлекеттік басылымдары арқылы Шыңжаңдағы жұрт «бақытты өмір сүріп жатқанын», «діни еркіндік берілгенін» жиі көрсетіп, насихаттауға тырысады.

Azattyq.org

ҚЫРҒЫЗ ГРАНТ АЛДЫ, ҚАЗАҚ ОРЫСҚА БЕРДІ

• Қырғызстан ұлттық мемлекеттік қауіпсіздік комитеті компьютердегі шабуылдарға шұғыл әрекет ету орталығына (SOC) Корея халықаралық әріптестігі агенттігінің (KOICA) грантын алады.

Комитеттің баспасөз қызметінің хабарлауынша, елдің киберқауіпсіздігін нығайтуды көздейтін жоба бес жылға (2021–2025 жылдар) арналған. Оны жүзеге асыруға 5 млн доллар бөлінеді. «Жоба аясында SOC орталығы құрылады. Адамзат мүмкіндігін дамыту мен мемлекеттік органдардың киберқауіпсіздігін қорғауға арналған құрал-жабдықтар мен бағдарламалар алынады», – деп хабарлады ҰМҚК.

ДАТ-ақпарат