«Общественная позиция»
(проект «DAT» №38 (355) от 20 октября 2016 г.
Бейсенбідегі бетпе-бет
Соңғы уақытта жанкүйерлерінің тарапынан сыни пікірлерді жиі еститін танымал әнші Алтынай Жорабаева шоу-бизнестің ордасы саналатын Алматыдан неге көшіп кетті? Осы және тыңдарманын алаңдатып жүрген «Алтынай мен Сәбиттің арасы жараспай жүргені рас па?» деген сұрақтарға жауап іздеп, әншімен сұхбаттасқан едік.
– Алтынай ханым, Астанаға қоныс аударғаныңызға да бірнеше ай болыпты. Өзіңіз оңтүстіктің қызысыз: Астананың аңыраған суығына үйрене алдыңыз ба?
– Астанаға осы жылдың қаңтар айында көшіп келген едім. Биыл қатты суық болды деп айта алмаймын. Маған Астананың суықтығы бәлендей байқала қоймады. Өйткені Астанаға концертке, түрлі жиын-тойларға мені жиі шақыратын. Ешқандай қиындық болған жоқ. «Адам үш күннен соң көрге де үйренеді» демекші, басқа салса, бәріне де көндігеді екен.
– Алматыдан қоныс аударуға не себеп болды? Өнер ордасы Алматыдан неге жерідіңіз?
– Мен Астанадағы филармонияда жұмыс істеймін. Бұрын мұнда жылына екі-үш рет ғана келетін едік. Соңғы уақытта бас қаламызда концерттер жиі қойылатын болды. Оның үстіне біраз телетүсірілімдер осы жаққа ауыстырылған. Сол себептен Астанаға көштім. Одан шығармашылығым тоқтап, не болмаса ақсап қалады деп ойламаймын. Керісінше, түрлі телебағдарламаларға қатысуға, радиоға сұхбатқа жиі шақырылатын болдым. Иә, бұрын өнер ордасы − Алматы болған. Қазір ол Астанаға ауысты.
– Әлеуметтік желі қолданушылар сіздің Астанаға ауып кеткеніңізді Сәбит мырза екеуіңіздің араңыздағы салқындыққа балайды… Бұған қатысты не айтар едіңіз?
– Жеке басыма және отбасыма байланысты сұрақтар мен әңгімелерге жауап бермейтін әдетім бар еді…
Өйткені халыққа менің шығармашылығым маңыздырақ деп ойлаймын. Сол себептен ешкімге жеке тұрмысымның бүге-шігесін тарқатуға құлықты емеспін… Кешірерсіз…
– Әдетте журналистер сізбен болған әр сұхбаттарда Сәбит мырзаның бұрынғы отбасын араластырып жатады. Осындай езбе сұрақтардан кейде шаршайтын кездеріңіз болмай ма? Ондайда өзіңізді қалай жұбатасыз?
– Жоқ, сол үшін өзімді жұбатып, сарсаңға түсіп, шаршаған емеспін. Менің қандай екенімді бір Алла, одан соң өзім білемін. Айтқандар – айта берсін! Иә, оның бұрынғы отбасы туралы жиі сөз болып жатады. Шынымды айтсам, ондай сөздердің ешбіреуіне мән бермеймін. Айгүл екеуміз концерттерде жиі кездесеміз. Өнерде біз бірге жүреміз. Біздің бөлісе алмай жатқан ештеңеміз жоқ. Бұл жағдайға мен өте тереңнен қараймын: Сәбит екеуінің арасында бала бар. Менің де Сәбиттен балаларым бар. Олар бауыр болып, бір-бірімен неге араласпасқа?
– Қазір әншілеріміз тек ән айтып қана қоймай, актриса да, тележүргізуші де болып жүр. Осыған байланысты әлеуметтік желіде бірнеше күн бұрын бір әріптесіміз «Ботокс бетті әншілер телеарнадан кетсін» деп жазған пікір қызу талқыға түсуде. Сіз бұған не айтар едіңіз?
– Біреудің мінін көріп, соны сөз ету – қазақтың қанына сіңіп кеткен қасиет қой. «Қолыңнан келсе, қонышынан бас» деген сөз бар. Ел алдында жүрген өнер адамдарының өз дене сымбатына күтім жасап, бетіне ботокс жасатуында тұрған ешқандай ағаттық жоқ деп айтар едім.
Ал журналистердің өздері экранға шығуына кім қарсы келуде? Өздері талпынсын, еңбектенсін. Әрине, сахнаның сыртында отырып алып, әркімнен мін іздеп отырса, олар экранға дейін қашан өседі? Қай уақытта білімін жетілдіреді?
Адам бірінші кінәні өзгеден емес, өзінен іздеуі керек. «Мені тележүргізушілікке қойыңдар, бағдарламаны мен жүргізейін» деп, ешқандай әнші өздігінен айтпайды деп ойлаймын. Керісінше, ұсыныс телеарналардың өзінен түседі. Содан әркімде «неге шықпасқа?» деген сұрақ туады.
Ал телеэфирге шығу үшін, адам өз-өзіне, бет-әлпетіне күтім жасауы керек. Тележоба иелері де эфирге әдемі жүргізушінің шыққанын қалайды. Өнер адамдары сондай талапқа сай болғаннан кейін де тележүргізушілікке көп шақыратын шығар? Бұл ойыма журналистер ренжімесін, әрине. Қара терін төгіп, еңбектеніп жүріп, экранға шыға алмай қалса, әңгіме басқаша болар еді.
– Егер сізді де киноға түсуге шақырып жатса, қайтер едіңіз?
– Оған еш қарсы емеспін. Фильмге түсуге ұсыныс түсіп жатса, бағымды сынап көретін едім. Шамам келгенше, әртүрлі рөлдерден көрінгім келеді. Актерлік шеберлігім қаншалықты жетеді, соны тексеріп көрген де дұрыс сияқты. Бірақ бір фильмге түскеннен ешкім актриса болып кетпейді. Бұл бар болғаны өзіңді басқа салада сынап көру деп білемін. Кез келген нәрсе еңбекті талап етеді.
– Өнер жұлдыздары инста-парақшаларына жарнама жасап жатады. Олардың қатарында өзіңіз де барсыз. Дегенмен, Бейбіт Сейдуалиева «Инста-парақшама жарнама салудан ұяламын. Олай істесем, сатушы секілді боламын» дегені бар. Сіз білдей ҚР-ның еңбек сіңірген әншісі бола тұрып, өзіңізге қосымша жарнама жасауға тәнті болар ма едіңіз?
– Оның несі айып? Қолымнан келетін дүниені жария етуге еш намыстанбаймын. Ал енді біреу жарнама жасап беруімді өтініп тұрса, неге олай істемеске? Ол үшін ақшам кетіп жатқан жоқ.
Кейде өз таныстарым бір затына байланысты жарнама жасауымды сұрайды. Оның да саудасы жүрсін. Білген, көргеніңмен бөліскенде тұрған ештеңе жоқ. Танымалдылық болған соң да парақшамызда оқырман көп. Мысалы, кейбір кісілер біздің салған жарнамамыз арқылы іздеп жүрген нәрсесін тауып алады. Жарнама жасаудан еш зиян көрмейміз, керісінше, адамға жақсылық сыйлаймыз. Жарнамадан абыройым түсіп қалды деп айтпас едім. Жалпы, мін іздеймін деген адам қай жағынан болса да тауып алады. Ешқайсымыз періште емеспіз ғой.
– Парақшаңызға «Бет күтімі», «Артық салмақтан қалай құтылуға болады» деген секілді кеңестер жазып отырасыз. Бір жылдары қатты толып кеткен сіздің қайтадан өз формаңызға келуіңіздің сырын білгісі келетіндер көп. Артық салмақтан қалай құтылған едіңіз?
– Өнер адамы болғаным үшін ғана күтінемін дей алмаймын. Алла саған аманат етіп берген соң, денеге жақсы күтім керек. Мен аяғым ауыр кездерде, бала емізіп жүрген уақыттарда салмақты көп қосамын. Өйткені ағзам толысуға бейім. Баланы омыраудан шығарғаннан кейін, өзімді қалпыма келтіруім керек болады. Артық салмақ адамның денсаулығына зиян. Оны неге көтеріп жүруім керек? Одан мүмкіндігінше арылған дұрыс. Дене сымбатына күтіммен қарап, әрдайым жаттығу жасаған әр әйел әдемі. Тек ол әдемілік пен сымбаттылық үшін ғана емес, артық салмақтан арылудан бойыңдағы бар ауруың да кетеді. Инста-парақшамда осы жайында кейде бөлісіп отырамын. Бірақ ойларыңды ашық жазудан да қорқасың. Өйткені адамдар әр сөзіңнен мін іздеп отыруға бейім. Біреуге ұнайды, кейбіреуіне ұнамайды. Бәрібір отырсаң опақ, тұрсаң сопақ қылады. Сол үшін көп жағдайда кеңес айтудан қашамын. Бірақ жеке өзіме шығып, көмек сұрап жатса, мүмкіндігімше білгеніммен бөлісемін, кеңестерімді айтамын.
– Кейде тыңдармандарыңыз сізді айтыскер ақын Айнұр Тұрсынбаева ханымға ұқсатады екен. Бетіңіздегі бояуыңызға дейін Айнұр ханымның үлгісіне саяды. Тіптен кейбір оқырман шаш қою үлгіңізді көріп, Айнұрға еліктеушілік бар деп жазыпты. Расымен солай ма?
– Екеуміз де типті қазақы келбет болған соң, бір-бірімізге ұқсап та кететін шығармыз. Шаш үлгіміз де ұқсас келер, бәлкім. Онда тұрған ештеңе жоқ деп ойлаймын. Алайда бізде қатты ұқсастық бар деп айта алмаймын. Өйткені Айнұр екеуміздің айырмашылығымыз жер мен көктей. Ол − ақ құба, мен – қара торы. Ол арық болса, мен томпақтау болып келемін. Иә, көп жағдайда бет бояған үлгілеріміз ұқсап кетіп жатады. Себебі біздің визажистеріміз бір. Дегенмен, мен көбінесе өзім боянамын.
– Тәнті жұртыңыз сізді «өзімшіл» деп, енді бірде араб тілін үйренгеніңіз үшін де сынап жатқанын естиміз. Жалпы осындай сыни пікірлерге ренжисіз бе?
– Өзімді «өзімшіл адаммын» деп айта алмаймын. Маған қалай өмір сүрген ыңғайлы – солай жүремін. Солай өмір сүремін. Әрине, халықтың мәдениеті мен менталитетінен шығып кетпеуге тырысамын. Ал араб тілін үйренгенде тұрған не бар? Тіл үйренгеннің ешқандай зияны жоқ. Керісінше, пайдасы мол. Бар болғаны жаңалығыммен бөліскен едім: «сыншыларым» өре тұрыпты…
Негізі, «сын түзелмей, мін түзелмейді» дейді. Сол үшін де әр айтылған сынға жақсы қараймын. Жалпы парақшаңда бөліскен әрбір жазбаң жұрттың бәріне ұнауы мүмкін емес. Әр адам сені қалай қабылдайды – ол өз еркінде. Айтылған сынға ренжігеннен пайда жоқ.
– Әншілік кәсіптен бөлек, жеке сұлулық салоныңыз бар екен. Қазір елімізде дағдарыс орын алып жатыр ғой. Осының кесірінен әріптестеріңіз Бүркіт пен Аиша өз дүкендерін жабуда. Дағдарыс сіздің бизнесіңізге қаншалықты әсер етуде?
– Әрине, еліміз қатты дағдарысты бастан кешіп отыр. Бірақ сұлулық салоным, шүкір, жұмысын істеп тұр. Бір жағынан, басқа сұлулық салондарымен салыстырып қарағанда, бізде баға қымбат емес, қызметіміз қолжетімді бағада. Қазір салонның барлық жұмысымен құрбым айналысып жатыр. Бәрін соған тапсырып қойғанмын.
– Орындаған қай әніңіз болмасын, кез келген адамның жүрегінен орын алып жатады. Осыдан үш жыл бұрын бір сұхбатыңызда: «Менің де даусымда кемістік бар, батыстық стильдегі әндерге келгенде ақсап қаламын…» – деген едіңіз. Даусыңыздағы сол кемшіліктің орнын толтыра алдыңыз ба?
– Өз даусымда кемістік бар деп айтқан сәтім есімде жоқ… Менің де бір бойыма жетерлік өнер баршылық. Әр әнші үнемі ізденісте жүруі қажет. Тек Батыс стилінде ән айтуды ғана емес, кез келген бағытты алып жүру үшін, өзімді шыңдап жатырмын. Иә, даусыма біршама өзгерістер енгіздім. Содан нәтиже шығарып жатырмын деп айта аламын. Бірақ біздің менталитетіміз басқа болғандықтан, батыстық стильдегі әндерді айтуға әлі кірісе қойған жоқпын. Қазір дуэт жазу үстіндемін. Оның ішінде інім Талғат Жорабаевпен де айтамын.
– Тағы бір жерде «Мен үшін тыңдарманның талғамы маңызды» деп айтқаныңыз бар. Бірақ кейбір әншілер халықпен санасудың қажеті жоқ деп санайды. Сіздіңше, осыған келісуге бола ма?
– Мен үшін тыңдарманның талғамы өте маңызды. Халықпен санаса отырып, өзіңнің талғамыңды да жоғары қоя білген дұрыс. Ал «анау мынаны істе» десе, соған жүгіріп, мынау «ананы былай жаса» десе, соны орындау дұрыс емес. Менің де өз талғамым бар. Құдайға шүкір, оң-солымызды танып қалған әншіміз. Жасымыз да қырыққа келген. Ән таңдауда адасып кеткен еш жерім жоқ деп ойлаймын. Менің талғамым осы екен деп, шашымды қызылға бояп тастайтындай жағдайға түскен емеспіз. Өз пікірің жоқ әнші болуды дұрыс санамаймын. Өз басым халықтың талғамымен санаса отырып, арасына талғамымды да қосып содан шешім шығарамын.
– Осылай халықтың әншісі болып жүре беруіңізге тілектеспіз!
Сұхбаттасқан –
Анар ДӘУКЕН