Шағымшы не дейді?

Бауы­р­жан Байбек:

ЖАСЫРАТЫН ЕШТЕҢЕМ ЖОҚ

• «Нұр Отан» пар­ти­я­сы төраға­сы­ның бірін­ші орын­ба­са­ры Бауы­р­жан Бай­бек жур­на­лист, қоғам бел­сен­дісі Жан­бо­лат Мамай­ды сотқа беретінін Тәңір­бер­ген Бер­діоңға­ро­вқа бер­ген сұх­ба­тын­да ресми түр­де мәлімдеді.

«Әрбір адам­ның өз аты мен ар-ожда­нын қорға­уға кон­сти­ту­ци­я­лық құқы бар. Қазір мен мем­ле­кет­тік қыз­мет­ші емес­пін және айып­та­у­ларға жау­ап бер­ме­сем де болар еді. Бірақ ең алды­мен мен заң­ды құр­мет­тей­тін Қаза­қстан аза­ма­ты­мын және қара­пай­ым адам ретін­де маған өз атым қым­бат. БАҚ-тағы жари­я­ла­ным­дар­ды анам мен жақын­да­рым оқи­ды, сол себеп­ті БАҚ арқы­лы өз шын­ды­ғым­ды айтуға тура кел­ді», – деді ол.

Бауы­р­жан Бай­бек пар­тия жарғы­сы, пар­тия мүше­сінің эти­ка кодексіне сай әре­кет ететінін және сот­та Мамай­дан нақты құжат жүзін­де дәлел­дер күтетінін айтты.

«Менің жасы­ра­тын ештеңем жоқ. Менің­ше, әрбір адам ресми түр­де мәлім­де­ме жасап, оны видео ретін­де тарат­пас бұрын, демо­кра­тия дегені­міздің жау­ап­кер­шілік екенін түсі­нуі тиіс. Мен мұн­дай әре­кет­ке бола­шақта Мамай сын­ды­лар ешқан­дай кінәсі жоқ адам­дар­ды айып­та­мас үшін барып отыр­мын. Елба­сы әрдай­ым «ар-ұятың таза болып, өзіңе сенім­ді бол­саң, бар да, әділ сот арқы­лы қорға» дей­тін. Қазір сот оты­ры­ста­ры­ның бәрі онлайн және ашық түр­де өтіп жатыр. Айып­та­у­шы сотқа қан­дай да бір құжат­та­рын алып келіп көр­се­те­ді деген үміт­те­мін», – деді Бауы­р­жан Байбек.

Еске сала кетей­ік, осы­дан бір­не­ше күн бұрын YouTube желісін­де Жан­бо­лат Мамай­дың «Бауы­р­жан Бай­бек: кор­руп­ци­он­ная биз­нес-импе­рия сына одно­класс­ни­ка Назар­ба­е­ва» деген ата­у­мен видео­сы жарияланды.

Saigez.kz

• «Бай­бек Алма­ты­да әкім болып тұрған­да, әл-Фара­би даңғы­лын­дағы өте қым­бат «Есен­тай Апарт­ментс» деген тұрғын үй кешенін­де тұр­ды дей­ді. Бір ғана емес, бір­не­ше пәтері бол­ды деген­ді де айта­ды. Ал енді бұл муль­ти­мил­ли­о­нер­лер тұра­тын аса қым­бат тұрғын үй кешені емес пе? Әкім­нің айлы­ғы­мен ол қалай бұл жер­де өмір сүре алады?

Инга ИМАНБАЙ:

БАЙБЕКПЕН ЕМЕС, назар­ба­ев­тық жүй­е­мен шай­қа­са­тын СОТҚА БАРАМЫЗ!

• Қаза­қстан­да сая­си пар­ти­я­лар жетек­шілері ара­сын­да сот­та­су жағ­дайы бұрын-соң­ды бол­маған еді. Енді, міне, елде­гі билік­тік «Нұр Отан» пар­ти­я­сы төраға­сы­ның (Нұр­сұл­тан Назар­ба­ев) бірін­ші орын­ба­са­ры Бауы­р­жан Бай­бек өзінің ар-ожда­нын сот арқы­лы қорғау мақ­са­ты­мен тір­кел­ме­ген Демо­кра­ти­я­лық пар­ти­я­ның жетек­шісі Жан­бо­лат Мамай­ды сотқа бер­ді. Бай­бек­тің талап ары­зы бой­ын­ша, сот­та жау­ап беру­ші екін­ші тұлға – Жан­бо­лат­тың жары Инга Иманбай.

Бүкіл елді биле­ген назар­ба­ев­тық «Нұр Отан­ның» жетек­шісі желеу еткен аза­мат­тық шағым әле­умет­тік желі қол­да­ну­шы­ла­ры мен қоғам­ның қызу талқы­сы­на түсті. Осы­ған орай біз таны­мал тәу­ел­сіз жур­на­лист, құқық қорға­у­шы, аталған бей­не­фильм­нің бір авто­ры Инга Иман­бай­ды «ДАТ» айда­ры аясын­да сұх­батқа шақы­рып, сот­та жау­ап беру­ші тарап­тың ой-тұжы­ры­мын біл­ген едік.

– Соны­мен, Инга бике, Жан­бо­лат еке­уіңізді Бауы­р­жан Бай­бек сотқа бер­ген­де, қан­дай қылы қисай­ып қалып­ты? Шат-шәле­кейі шыққан шағы­мын­да не дейді?

– Бай­бек өзін сүт­тен ақ, судан таза, ел қамы үшін қыз­мет істеп жүр­ген аза­мат ретін­де көр­сет­кісі келеді. Бірақ ондай аза­мат қай­да, Бай­бек­тің жемқор, ұры емес екеніне кім сенеді?

Өзінің арыз шағы­мын­да ол деректі фильм­де көр­сетіл­ген фак­тілер­дің бар­лы­ғы­на қаты­сты емес, тек іші­нен жинап-тер­неп, бірқа­та­ры­на ғана шүй­лі­гіп­ті. Мыса­лы, оның Ахме­то­втер­дің отба­сы­мен қан­дай биз­нес бай­ла­ны­сы бар? Бауы­р­жан­ның әкесі мен ағай­ын­ды Ахме­то­втер­дің ортақ кәсібі тура­лы біз ашық айт­тық. Бұл тура­лы Бай­бек жұмған аузын ашпай­ды. Оның әпкесінің биз­несі, әйелінің, туы­сқан­да­ры­ның кәсібі тура­лы бір сөз айт­пай­ды. Тек қана ашық ақпа­рат көз­дері­нен алы­нған деректер­ді жоққа шыға­ру­ды талап етіп отыр.

– Демек?..

– Демек, Бай­бек бұл фильм­де көр­сетіл­ген деректер­ді жал­пы мой­ын­дап отыр деген сөз ғой. Тек сөз ара­сын­да бірқа­тар мәлі­мет­тер­ді жоққа шыға­ра­мын деп, бұлқан-талқан болу­да. Оның айта­ты­ны: Алма­ты­да жер­ді ешкім­ге заң­сыз үле­стір­ген жоқ­пын, жемқор емес­пін, ешқан­дай топ құрып, елдің қазы­на­сын тона­ма­дым дейді.

Ал енді Бай­бек судан таза, сүт­тен ақ деген­ге кім сенеді? Біз­ге қазір бір­ша­ма мәлі­мет­тер­ді кел­тіріп жатыр. Мыса­лы, Бай­бек Алма­ты­да әкім болып тұрған­да, әл-Фара­би даңғы­лын­дағы өте қым­бат «Есен­тай Апарт­ментс» деген тұрғын үй кешенін­де тұр­ды дей­ді. Бір ғана емес, бір­не­ше пәтері бол­ды деген­ді де айта­ды. Ал енді бұл муль­ти­мил­ли­о­нер­лер тұра­тын аса қым­бат тұрғын үй кешені емес пе? Әкім­нің айлы­ғы­мен ол қалай бұл жер­де өмір сүре ала­ды? Оның отба­сы мүше­лерін­де қалай­ша кәсі­по­рын­дар мен ком­па­ни­я­лар пай­да бол­ды? Осы сұрақтың бір­де-біре­уіне Бай­бек жау­ап бере алмайды.

– Жал­пы, бұл фильм­нің туу тарихы қалай бол­ды? Оның басты кей­іп­кері неге Бай­бек? Неге басқа емес?

– Қазір­гі заман­ның тала­бы, жур­на­ли­сти­ка мен күре­стің ұштасқан жері – зерт­теу жур­на­ли­сти­ка­сы болып тұр. Көр­ші елде­гі Кремль­дің басты қар­сы­ла­сы Наваль­ный мен оның коман­да­сы да дәл осы іспен айна­лы­сты. Біз де кәсі­би жур­на­лист сана­тын­да күре­стің жаңа бір саты­сы ретін­де осын­дай зерт­те­улер баста­дық. Және Бай­бек бірін­ші кей­іп­кер емес. Осы­ған дей­ін біздің «Демо­кра­ти­я­лы Қаза­қстан» арна­сын­да 10 қаңтар күні заң­сыз пар­ла­мент­те депу­тат атанған пар­ти­я­лар мен депу­тат­тар тура­лы бір­не­ше зерт­те­уі­міз шықты. Қазір өздерін «Халы­қтық пар­тия» деп атай­тын ком­му­ни­стер тура­лы, өздерін «пар­ла­мент­тік оппо­зи­ция» көр­сет­кісі келетін Азат Перу­а­шев бастаған «Ақ жол» пар­ти­я­сы­ның депу­тат­та­ры тура­лы, пар­ла­мент­те­гі «Нұр Отан» фрак­ци­я­сы­ның жетек­шісі, мәжіліс спи­кері Нұр­лан Нығ­ма­ту­лин тура­лы, Аста­на әкі­мі Алтай Көл­гі­нов тура­лы, Нұр­сұл­тан Назар­ба­ев­тың інісі Болат Назар­ба­ев тура­лы зерт­те­улер шықты. Бауы­р­жан Бай­бек жай­ын­дағы зерт­теу де солар­дың қатарында.

– Сон­да бұл жур­на­ли­стік зерт­те­улер­дің жалға­сы бола­ды ғой?

– Әлбет­те! Жал­пы, бұл істі біз енді ғана қолға алдық, сон­ды­қтан Бай­бек бірін­ші емес және соңғы да емес. Халы­қтың көзін ашып, бар­лық жемқор­лар тура­лы осын­дай зерт­теу жасау жос­па­ры­мы­зда бар. Бай­бек тура­лы мәлі­мет­тер­ді біз ашық ақпа­рат көз­дері­нен және мем­ле­кет­тік орган­дар­дың сайт­та­ры­нан тап­тық. Мыса­лы, Бауы­р­жан­ның әпкесіне тиесілі меке­ме «Дос-Мұқа­сан» ансам­блі жай­ын­да фильм түсіре­мін деп, осы­дан бір­не­ше жыл бұрын мем­ле­кет­тен 154 мил­ли­он тең­ге алған. Ол фильм­ді 2020 жыл­дың аяғын­да тап­сы­руы тиіс бола­тын. Біз осы мәлі­мет­ті тек­сер­дік: келісім­шарт жасалған, бірақ фильм жоқ.

Сол сияқты Бай­бек­тің туы­ста­ры мем­ле­кет­тік орган­дар­мен, мини­стр­лік­тер­мен жасасқан толып жатқан келісім­шар­тта­рын тауып, жұрт­шы­лы­ққа көр­сет­тік. Міне, осы мәлі­мет­тер­дің бар­лы­ғы ашық жарияланды.

Біз бұл зерт­те­уі­мізді тоқтат­пай­мыз. Жұмыс жалға­са береді. Жақын­да Медеу аудан­дық соты­на бай­ла­ны­сты үлкен дау шықты. Ал біз дәл қазір ұзақ жыл­дар бойы сот­ты басқа­рып, Назар­ба­ев­тың жанын­да жүр­ген бір дөкей тура­лы мәлі­мет­тер­ді жина­сты­ру үстін­де­міз. Ол жай­ын­да да фильм дай­ын­дап жатырмыз.

– Ол «дөкей­дің» аты-жөні кім?

– Кешірерсіз, Бай­бек­тің шағы­мы­на жақ­тас бол­мас үшін, қаза­қстан­дық сот­тарға ықпа­лы күшті ол «дөкей­ді» мен әзір­ге атай алмаймын.

– Ал «Дай­ра­бай­дың көк сиы­ры» сияқты дауға айналған ол фильм­де Бай­бек­тің жемқор­лық схе­ма­ларға қаты­сы тура­сын­да не айтылады?

– Ол, әрине, кәсі­по­рын­дар мен биз­не­сті өзінің аты­на тір­ке­ме­ген. Бірақ оның әке-шеше­сінің, әпкесінің, әйелінің туы­сқан­да­ры­ның атын­да бір­не­ше меке­ме бар. Ең басты биз­нес серік­тесі – қараған­ды­лық ағай­ын­ды Ахме­то­втер. Олар­дың еке­уі мем­ле­кет­тік қыз­мет­те бол­са (Бай­бек­тің қол­да­уы­мен кел­ген деп топ­шы­лай­мыз), қалған еке­уі ондаған кәсі­по­рын­ның мен­шік иесі. Бұлар­дың әкесі де көп­те­ген меке­ме­ге қожа­лық ету­де. Ал бұл Ахме­то­втер Бай­бек­тің әкесі­мен биз­нес серік­тес. Мыса­лы, дәл қазір «Рахат» база­ры­ның сауда­гер­лері дау көтеріп жатыр. Себебі оның жаңа қожай­ы­ны – Ахме­тов база­рды жауып таста­мақ. Ал бұл база­рдың 1 гек­тар жерін Ахме­тов­ке бер­ген кім? Сол кез­де­гі Алма­ты­ның әкі­мі Бауы­р­жан Байбек.

Бұл жер не себеп­ті беріл­ді? Біз сот­та осы сұрақты қоя­мыз: не дер екен, Бай­бек­тің уәжін тың­дағы­мыз келеді.

Одан бөлек бір­не­ше мысал­ды кел­тіру­ге бола­ды. Алма­ты­да Төле би мен Ясса­уи көше­лерінің қиы­лы­сын­да «Бая­на­уыл» деген базар болға­ны бел­гілі. Сол база­рды Бай­бек әкім болып тұрған тұста сүріп тастап, жерін мем­ле­кет мен­ші­гіне өткізді. Бұл оры­нға мек­теп пен бала­бақ­ша салы­на­ды деді. Ал қазір кадастр­лық мәлі­мет­тер­ді қара­сақ, ол жер­ге мек­теп те, бала­бақ­ша да салын­баған, жеке мен­шік­ке өтіп кет­кен. Осы­ның бәрі Бай­бек­тің тұсын­да орын алып отыр. «Мек­теп сала­мыз» деп, мем­ле­кет мен­ші­гіне өткізіп, кей­ін орны­на көпқа­бат­ты тұрғын үй кешенін салып жатқан көп­те­ген мысал­дар бар.

Мыса­лы, Әл-Фара­би даңғы­лы­ның бой­ын­дағы «Есен­тай Сити» деген зәулім үйлер мен кең­се­лер салы­нған жер­ді алы­ңыз. Бай­бек бұл жер­де алма бағы бол­маған дей­ді. 2017 жылғы басы­лым­дар­ды оқып қарай­ық. Дәл осы жер­де­гі алма бақтар­дың ота­лып жатқа­ны тура­лы эко­лог­тар даб­ыл қаға­ды. Оның заң­сызды­ғы тура­лы әкім­дік­ке хат жаза­ды. Одан нәти­же шықты ма? Жоқ! Алма бақта­рын отап тастап, орны­на қым­бат үйлер мен кең­се­лер­ді салып таста­ды. Осы­ның бәрі кім­нің тұсын­да болған жағ­дай? Бай­бек­тің! Міне, осы мәлі­мет­тер­дің бар­лы­ғын біз ашық айт­тық. Фильм­ді «ДАТ»-тың оқыр­ман­да­ры­на көріп шығуға кеңес бере­мін.
– Әле­умет­тік желі­де тараған моно­лог­та­ры мен жаз­ба­ла­рын­да Жан­бо­лат ол фильм­де аталған жемқор­лық әре­кет­тің бар­лық дере­гі мен фак­тілері қолын­да бар екенін айта­ды. Бірақ назар­ба­ев­тық сот Жан­бо­лат­тың дәй­е­гін қапер қыла­ды деп ойлай­сыз ба?

– Сұрағы­ңыз өте орын­ды. Себебі назар­ба­ев­тық сот­тың талай құқай­ын көр­ген «ДАТ» газеті мен Ермұрат аға Бапи бұл орган­нан шын­дық ізде­удің қажеті жоқ екенін жақ­сы біледі. Сол себеп­ті де Жан­бо­лат Бай­бек­ті сотқа жүгін­бей, ашық дебатқа – тіке­лей эфир­ге шығып, бар­лық мәсе­лені талқы­ла­у­ға шақыр­ды. Біздің өзі­міз де талай сот пен оттан өттік. Бір­де-бір сот біздің кел­тір­ген дәлелі­мізді қапер­ге алып, әділет­ті шешім шығарған емес.

Айт­пақ­шы, Бай­бек­пен бұл бірін­ші сот­та­суы­мыз емес. 2016 жылы Бай­бек Алма­ты­да әкім болып тұрған тұста «Алма­ты­жар­на­ма­ны» басқа­ра­тын Сызды­қов деген аза­мат «Три­бу­на» газетін сотқа бер­ген еді. Ол мақа­ла­да дәл осы Бай­бек пен Сызды­қо­вты сынаған едік. Медеу аудан­дық соты біздің бар­лық арыз-талап­та­ры­мы­зды жоққа шыға­рып, құлағы­на да қыстыр­ма­стан, бір күн­нің ішін­де Сызды­қо­втың пай­да­сы­на шешім шыға­рып бер­ді. Халы­қа­ра­лық ұйым­дар қан­ша шу көтер­се де, жур­на­ли­стер қауым­да­сты­ғы ара түс­се де, билік дегенін жаса­ды. Яғни, сот билік­тің қуда­лау құра­лы­на айналған! Өздеріне қар­сы шыққан, сын айтқан кез кел­ген тұлға­ны неме­се ұйым­ды жауып тастау үшін, қамау үшін пай­да­ла­на­тын жаза­лау орга­ны – сот.

Оның үстіне бұл сот­та Назар­ба­ев­тың «Нұр Отан­дағы» бірін­ші орын­ба­са­ры­ның мәсе­лесі қара­ла­ды. Бай­бек сотқа бер­ме­стен бұрын, бұл мәсе­лені Назар­ба­ев­пен ақыл­дас­па­ды ма? Келісі­мін алма­ды ма? Әрине, ақыл­да­сты, сотқа беру­ге келісі­мін алды. «Нұр Отан» мен Назар­ба­ев жүр­ген жер­де қай­дан әділ­дік бол­сын? Бірақ бұл сот­та біз шын­ды­қты айтуға, оны жұрт­шы­лы­ққа жет­кізу­ге тыры­са­мыз. Бұл сот біз үшін сая­сат­тың кезек­ті три­бу­на­сы болады!

– Айт­пақ­шы, тағы да сол әлем­желі­ден көріп біл­дік: өткен апта­да пара алу үстін­де ұсталған алма­ты­лық судья Бай­бек­тің жаңа келін­ше­гі­мен құр­бы­лас екенін айып­та­лушы­ның өзі айтып­ты. Елде­гі сая­си билік­ке мүд­делі осын­дай сот­тар Жан­бо­лат­тың қорға­ну уәжін наза­рға ала­ды деген­ге сенім жоқ-ау!..

– Әрине, ешқан­дай сенім жоқ. Медеу аудан­дық соты­ның судья­сы – Бай­бек­тің әйелінің груп­па­ла­сы болып шықты. Оны өзі де ашық мой­ын­дап, айтып отыр. Бұл ұста­лып оты­рған бір ғана сот. Қаза­қстан­да жемқор­лы­ққа батқан, парақор қан­ша­ма сот­тар бар! Был­тыр Аста­на соты­ның төраға­сы Тілек­тес Бар­пы­ба­ев жеке ұшақ­пен Гер­ма­ни­яға отба­сы­мен бір­ге ұшқа­ны бел­гілі бол­ды. Сот­тың жеке ұшақ­пен жүретін­дей қан­дай қар­жы­лық мүм­кін­ді­гі болуы мүм­кін? Бір ғана жалақы­ға қарап оты­рған сот бұлай жүре ала ма? Кәсіп­кер­дің ұшағы деп ақталға­нын біле­міз Бар­пы­ба­ев­тың. Кім­нің ұшағы бол­са да, бұл жемқор­лы­қтың көрінісі емес пе?

Соңғы жыл­да­ры сот жүй­есі­нен 46 судья ала­ста­ты­лған екен. Негізі­нен жемқор­лы­ғы үшін. Мұны Жоғарғы сот төраға­сы Аса­но­втың өзі айтып отыр. Біздің сот­тар баяғы­да атқа­ру­шы билік­тің қол­шоқ­па­ры­на айналған! Тәу­ел­сіз сот деген аты­мен жоқ. Бірақ бір нәр­сені айтқым келеді: Назар­ба­ев­тың сотын­да жеңіл­сек те, халық сотын­да біз жеңіп шыға­мыз! Себебі халық қазір бай­бек­тер мен сот­тар­дың сөзіне емес, біз­дер­дің, сіз­дер сияқты тәу­ел­сіз ақпа­рат құрал­да­ры­ның айтқа­ны­на сенеді. Себебі біз шын­ды­қты жет­кі­зе­міз! Ақиқат – біздің жақта.
– Сіз қалай ойлай­сыз: өзінің ар-ожда­нын қорға­мақ болған­да, Бай­бек Жан­бо­лат­ты жур­на­лист ретін­де сотқа беріп отыр ма, жоқ әлде өзі­мен бәсе­ке­лес сая­сат­кер­ді тұқыр­тып алмақ ойда ма? Оның не көз­де­ген мақ­са­ты барын біле алды­ңыз ба?

– Сөз­сіз, бұл билік­те­гі сая­сат­кер­дің өзіне қар­сы сын айтқан сая­сат­кер­ге жасаған қар­сы шабуы­лы. Себебі Жан­бо­лат қазір жур­на­ли­стік қыз­мет­тен гөрі қоғам­дық-сая­си бағыт­та қыз­мет етіп жүр. «Нұр Отан­ды» да, Назар­ба­ев­тың режи­мін де, оның Бай­бек сияқты «өнім­дерін» де ашық сына­уда. Бұл, әрине, тек қана Бай­бек­ке емес, жал­пы билік жүй­есіне ұнамайды.

Ал біздің қазір­гі бағы­ты­мыз – жемқор­лар­ды әшке­ре­леу әре­кеті­міз билік­те­гілер­дің зәре-құтын тіп­ті қашы­рып отыр. Себебі олар­дың ұрлаға­нын айдай әлем­ге жай­ып салу­да­мыз. Сон­ды­қтан бұл тек қана Бай­бек­пен шай­қас емес, тұта­стай назар­ба­ев­тық жүй­е­ге қар­сы май­дан деп айтуға бола­ды. Егер билік өзіне сенім­ді әрі мықты бол­са, олар Бай­бек­ті Жан­бо­латқа қар­сы дебатқа шыға­рар еді. Бірақ оған бар­май отыр. Өйт­кені жеңілетінін біледі. Сон­ды­қтан оған жүрек­тері дау­а­ла­май­ды.
– Елде­гі биле­уші пар­ти­я­ны басқа­рып оты­рған Бай­бек­тің сая­си өресіне де күмән туып жатыр: әлдебір бло­гер­ге бер­ген сұх­ба­тын­да ол «билік­ті Жан­бо­лат сияқты көл­де­нең біре­у­ге беріп қоя алмай­мыз» деген сыңай­да бір­деңе дегені­нен хаба­ры­ңыз бар ма?

– Иә, Жан­бо­лат­тар­дың билік­ке келуі­нен үрей­леніп оты­рға­нын ол өзі ашық мой­ын­да­ды ғой. Бай­бек те жақ­сы түсініп отыр, егер Демо­кра­ти­я­лық пар­тия бастаған сая­си күш билік­ке кел­се, онда жемқор­лы­ққа, ұрлық-қар­лы­ққа жол бол­май­ды. Бұлар­дың бар­лы­ғы­ның қыл­мыста­ры ашы­лып, әділ сот­та жаза­ға тар­ты­ла­рын түсі­неді. Ал қазір өзім­білер­мен­дік­ке салы­нып, ойла­ры­на кел­генін жаса­уда. Бұл оларға, әрине, тиім­ді. Сон­ды­қтан демо­кра­ти­я­лық бағыт­тағы билік­тің келуі­нен Бай­бек өлер­дей қорқа­ды. Оның басты­ғы Назар­ба­ев та тура солай.
– Егер елде әшке­ре болып жатқан жемқор­лық пен парақор­лық қыл­мыстар­дың 99 пай­ы­зы «Нұр Отан­ның» мүше­леріне қаты­сты екенін ескер­сек, билік­ті басып алған бұл пар­тия тура­сын­да қан­дай тұжы­рым жасай­тын едіңіз?

– Жан­бо­лат­тар ашық айтып жүр: «Нұр Отан» – ұры­лар мен жемқор­лар­дың пар­ти­я­сы деп. Мен бұл пікір­мен толық келі­се­мін. Парақор­лы­қ­пен ұсталған­дар – ол тек билік­те­гі өза­ра соғы­стың жолы бол­май қалған құр­бан­да­ры. Жемқор­лы­қты «Нұр Отан» ешу­ақыт­та әшке­ре етпей­ді, жаза­ла­май­ды. Себебі бұл билік­тің фун­да­мен­ті – жемқор­лық. Егер Назар­ба­ев шене­унік­тер­ге ұрла­у­ға, пара алуға мүм­кін­дік бер­ме­се, бұл режим сол мезет­те құлап қалар еді. Бұры­нғы кеңе­стік билік­тің негізі – ком­му­низм иде­я­сы бол­са, қазір­гі режим­нің өзе­гі – жемқор­лық.
– Ал енді Демо­кра­ти­я­лық пар­ти­я­ны мем­ле­кет­тік тір­ке­у­ге беру төңіре­гін­де қан­дай қам жаса­лып жатыр?

– Бұл сұрақты тіке­лей Жан­бо­латқа неме­се Дем­пар­ти­я­ның бел­сен­ді мүше­леріне қой­ған жөн болар. Мен бел­гілі құқық қорға­у­шы Евге­ний Жовтис басқа­ра­тын бюро­ның қыз­мет­кері­мін. Сон­ды­қтан пар­тия ісіне ара­ла­сып жүр­мін деп айта алмай­мын. Бірақ білетінім – Қаза­қстан­да дәл қазір­гі заң­дар­мен сая­си пар­ти­я­ны тір­кеу мүм­кін емес. Ол үшін не халы­қа­ра­лық ұйым­дар­дың қат­ты қысы­мы, не елде халы­қтық дүм­пу болу керек. Онсыз билік сая­си рефор­ма­ларға бар­май­ды деп ойлай­мын.
– Айт­пақ­шы, Жан­бо­лат Мамай­дың оппо­нент­тері, билік­тің сая­сат­та­ну­шы­ла­ры мен жал­да­ма­лы бло­гер­лер Дем­пар­ти­я­ны өзінің ими­джін сақтау үшін митин­гілік сая­сатқа көшті деген пікір­лер­ге қаты­сты қан­дай уәж айта аласыз?

– Митинг­ке шығу, нара­зы­лық таны­ту – сая­сат­тың ажы­ра­мас бөлі­гі. Егер сая­сат­кер алаңға шығуға дай­ын бол­ма­са, онда ол сая­си өлік деген сөз. Қаза­қстан­да қан­дай да мәсе­лені митин­гісіз шеше­мін деу – бос әуре­шілік. Дем­пар­тия митинг­ке шық­са, өздерінің мүд­десін қорғап емес, халы­қтық мәсе­лені қозғап көтерілу­де. Бұл өте дұрыс деп санаймын.

Дәл қазір ақпа­рат­тық кеңістік­те бол­сын, сая­си өмір­де бол­сын, Дем­пар­тия өте бел­сен­ді екені анық. Қоғам­да талқы­ла­нып жатқан жер мәсе­лесіне қаты­сты да олар табан­ды­лық таны­ту­да. Егер жер шетел­дік­тер­ге жалға берілетін бол­са, 15 мамыр­дан бастап аштық жари­я­лай­мыз деп отыр. Менің­ше, бұл талап­ты халық қол­дай­ды. Себебі жер­ді қорғау – әрбір қазақ аза­ма­ты­ның пары­зы. Сон­ды­қтан Дем­пар­тия тек қана имидж үшін алаңға шыға­ды деу – қат­ты қателік! Алаңға шығу­дан басқа амал қал­маған соң, әрі талап­ты орын­да­ту­дың жалғыз жолы осы болған­ды­қтан, митинг­ке шыға­ды деп санаймын.

– Жері үшін алаң­даған қазақ пен көш бастаған Жан­бо­лат­тар алаң­да ат ойна­та­тын күн жақын деп сеней­ік! Ашық айтқан сұх­ба­ты­ңы­зға рақ­мет, Инга бике!

Бақыт­гүл МӘКІМБАЙ,

«D»