мәжіліс мандатынан

БАС ТАРТУЫ КЕРЕК…

• Осын­дай ұсы­ныс айтып, өткен пар­ла­мент­тік сай­ла­уда «өрес­кел заңбұ­зу­шы­лы­қтар орын алды» деп тұжы­рым таны­тқан таны­мал заң­гер-қар­жы­гер Ора­за­лы Ержа­нов пен бел­гілі эко­но­мист-сая­сат­кер Мұх­тар Тай­жан «Тай­жан тайм» ютуб-арна­сын­да сұх­бат­тасқан еді. «Фейс­бук» желісін­де азды-көп­ті резо­нанс туды­рған екі аза­мат­тың әңгі­месі маған тіке­лей қаты­сты болған соң, оқыр­ман қауы­мға қапер қылып, сол сұх­бат­тың газет­тік нұсқа­сын жари­я­ла­у­ға «ДАТ» медиа-жоба­сы­на ұсындым.

Ермұрат БАПИ

– Құр­мет­ті Оре­ке, сай­ла­удың қалай өткені бәрі­міз­ге мәлім, сон­ды­қтан мына­дай бірін­ші сұрақ: осы сай­ла­удан кей­ін сіздің Тоқа­евқа, «Жаңа Қаза­қстан», «Әділет­ті Қаза­қстан» деген ұғым­дарға сені­міңіз қал­ды ма, жоқ па?

– Бұл еке­уміздің басы­мы­здан өткен жағ­дай ғой: сай­лау бол­ды ма, әлде халы­қты алдау бол­ды ма? Деген­мен /бұған дейін/ сенім бол­ды. 20 наурыз күні кеш­кісін бұл сенім өлді. Менің берер бағам – осы.

– Оре­ке, был­ты­рғы сіздің сұх­бат­та­ры­ңы­зды мұқи­ят тың­да­дым, Тоқа­евқа /үнемі / сенім артып отыр­ды­ңыз. Енді осы сай­ла­удан кей­ін­гі пікіріңіз қан­дай – біл­гім кел­гені сол еді, жау­а­бы­ңы­зға рах­мет! Был­ты­рғы жылы сізді, Әке­жан Қажы­гел­дин­ді, Серік Медет­бе­ко­вті – мақ­сат­та­ры­ңыз ортақ, яғни елден ұрланған қара­жат­ты қай­та­ру бол­са, неге билік өздеріне шақыр­май­ды? Неге бірі­гіп жұмыс жасамасқа?

– Әрине, неге шақыр­май­ды, мақ­сат бір ғой деген ойың дұрыс. Бірақ менің бүгін­гі түсіні­гім бой­ын­ша, 30 жыл­да /қаражатты/ кім ұрла­ды: бұры­нғы пре­зи­дент Назар­ба­ев­тан бастап, оның айна­ла­сы, туы­сқан­да­ры – бәрі халы­ққа бел­гілі. Менің­ше, олар­дан /капиталды/ қай­та­ру, ұрланған­ды қолы­нан тар­тып алу – иә, бұл жер­де билік­пен мақ­са­ты­мыз бір.

Бірақ ұрланған қар­жы кім­ге қай­та­ды? Міне, осы жер­де­гі мақ­са­ты­мыз екі айы­рық жол сияқты.

Өйт­кені Әсет Мата­ев (мәжіліс депу­тат­ты­ғы­на үміт­кер болған) біз­ге қараған­да 70–80 пай­ыз көп про­то­кол жинаған екен. Сол хат­та­ма­лар­да менің сай­ла­уда алған дауы­ста­рым­ды заң­сыз про­то­кол­дар­мен салы­сты­рған­да, жар­ты­сын жеп қой­ған. Мен /бұл ұрлықты/ қалай түсін­дім? /Биліктің/ ондағы ойы: ұрланған бай­лы­қты қай­та­ру деген иде­я­ның қол­да­уы жоқ деген­ді халы­ққа көр­се­ту. Мына жігіт­тің айтып жүр­гені халы­ққа керек емес деген­ді мең­зеу. Сон­да ойлай­мын: біздің бай­лық кім­ге қай­туы керек? Дәл осы жер­де біздің мақ­сат­та­ры­мыз екі­ге бөлі­нетін сияқты. Бұл – бір жағы.

Екін­шісі – Бас про­ку­ра­ту­ра шама­мен осы­дан бір ай бұрын хабар­ла­ды: /мәселе/ көтеріліп жатыр, анау Аме­ри­ка­мен бір­ге мынау «Жусан банк­ты» Қаза­қстан юрис­дик­ци­я­сы­на қай­та­ру керек деп. «Қаза­қстан юрис­дик­ци­я­сы» деген – ол Назар­ба­ев болып шығуы мүм­кін. Біздің қой­ып оты­рған тала­бы­мыз: капи­тал­ды біздің елге, Қазақ мем­ле­кетіне қай­та­ру керек. Сөй­тіп, басын ашып айт­пай оты­рған­нан кей­ін, менің ойым­ша, /капиталды/ кей­ін қай­ту жағын­да біз билік­пен екі жаққа ажыраймыз…

– Енді мына­дай сұрақ қой­ғым келеді, Оре­ке: қазір мұн­дай сай­ла­удан неме­се алда­удан кей­ін, әлбет­те, билік пен халы­қтың ара­сын­дағы сенім аза­яты­ны сөз­сіз. Өйт­кені халық сол сай­ла­у­ға сенім­мен бар­ды. Пре­зи­дент Тоқа­ев­тың өзі: «Біз жаңа Қаза­қстан­ды, әділет­ті Қаза­қстан­ды бір­ге құра­тын бола­мыз» деп айтқан. Ал, міне, сай­лау деген осы­лай бол­ды. Мұн­дай жағ­дай­дан кей­ін сенім бол­ма­са, ол үлкен қақты­ғы­сқа апа­руы мүм­кін бе? Қалай ойлайсыз?

– Мүм­кін! Өйт­кені билік­ті алу­дың бір­не­ше жолы бар ғой, сол бір­не­ше жол­дың ең басты­сы – өзіңіз қаты­сқан осын­дай әділ сай­лау, заң­ды сай­лау бола­ды деп, бәрі­міз соған сеніп қаты­стық. Бірақ өзің айтқан­дай, осы сай­ла­удың арты халы­қты алда­уға әкеліп соға­тын бол­са, онда халық та ойла­на­ды. Жарай­ды, қазір уақыт күр­делі, қиын болып тұр, соғыс, мына жақтағы қырғыз бауыр­ла­ры­мыз тәжік­тер­мен ай сай­ын соғы­сып жатыр, қырғыз бен өзбек­тің ара­сын­да да туып жатқан мәсе­ле­лер бар. Енді біз­де шие­леніс не қақты­ғыс бола­тын бол­са, сон­да біз елді қорға­уға шығуы­мыз керек бол­са, сон­да қазақ бала­сы ойла­май ма: біз шығып кім­ді, нені қорғай­мыз? Дауы­сы­мы­зды ұрлап, алдау-сай­лау өткіз­ген билік­ті қорғай­мыз ба, әлде бұры­нғы Назар­ба­ев­тың жанұя­сы ұрлаған елдің бай­лы­ғын қорғай­мыз ба? Осын­дай сұрақ халық ара­сын­да туа­ды. Әрине, одан Алла сақ­та­сын, деген­мен қан­ша алдаған­мен, бұған төзім де бір күні сарқылады.

Қазір біздің Қаза­қстан халқы­ның орта жасы 30 жас 8 ай. Бұл не? Бұл – Қаза­қстан­да тұра­тын халы­қтың жар­ты­сы­нан көбі жас екенін көр­се­те­ді. Бұл жастар да өсіп келе жатыр ғой.

Менің бір досым так­си­де оты­рып, шопыр жігіт­тен сұрап­ты: «Неге так­си болып жүр­сің, білі­мің жоқ па?» деп. Сон­да жігіт: «Білі­мім бар, әйелім­нің де дипло­мы бар, бірақ ол дим­лом­мен, сол білім­мен жұмыс істей алмай­мыз, қазір­гі жұмыс тала­бы­на біз сәй­кес емес­піз» деп­ті. 30 жыл­да билік елді осын­дай жағ­дай­ға жет­кізді. Бұл – бір жағы.

Екін­ші жағы – қазір елдің жағ­дайы құл­ды­рап, азып-тозып бара жатыр. Алған жалақы­сы­ның 70 пай­ы­зы тамаққа кете­ді. Ондай бол­са, киім-кешек­ке, бала­лар­ды өсіру­ге, спорт, басқа да үйір­ме­лер­ге апа­руға халы­қтың мүм­кін­ді­гі жоқ деген сөз.

Мен сай­лау алдын­да Алма­ты­да «Малая ста­ни­ца» деп ата­ла­тын аудан­да бол­дым. Сон­да 1980 жылы ашы­лған музы­ка мек­тебі бар екен, соны біздің билік жапқа­лы жатыр. Алма­ты­да өзің туып-өстің, білесің, «Малая ста­ни­ца­да» тұра­тын халы­қтың өздері, апа­лар айтып отыр, «бұл жер толған нар­ко­ман­дар» дей­ді. Енді халық жаяу қаты­нап жүр­ген осы мек­теп­ті жап­са, басқа жер­ге апа­рып оқы­туға тұрғын­дар­дың мүм­кін­ді­гі жоқ, көлік керек, жол шығы­ны бар деген­дей. Сол кез­де­су­де маған біреу былай деді: «Неге біздің бала­ла­ры­мыз база­рдағы күзет­ші, не жүк тасу­шы болып өсу керек? Неге біздің бала­мы­зға музы­ка маман­ды­ғын алуға мүм­кін­дік бер­мей­ді? Билік біздің осы мүм­кін­ді­гі­мізді жой­ып жатыр!».

Сон­ды­қтан осы­лай ашы­нған халық бір күні шыдам­ның шегіне жете­ді. Ал халы­қтың жағ­дай­ын ойлаған билік бол­са, онда мұн­дай жағ­дай­ға жет­кіз­бе­уі керек. Мәжіліс­ке 30-ақ пай­ыз бір ман­дат­пен өтетін депу­тат­тар үшін, ең бол­маған­да соларға мүм­кін­дік бер­ген­де, Пар­ла­мент­тің бар жұмысын шешіп оты­ра­ды ғой. Біз­ге, ең бол­маған­да /сол депутаттар/ халы­қтың мұң-мұқта­жын жари­я­лап, айтып оты­ра­тын мүм­кін­дік береді ғой деген сенім­мен осы сай­ла­у­ға қаты­стық. Оны да бер­мей отыр. Бір ман­дат­ты округ­тан өткен­дер­дің 90 пай­ы­зы, одан да көп болуы мүм­кін, бәрі «Ама­нат­тың» адамы.

– Мажо­ри­тар­лық жүй­е­мен /Парламентке/ барған 29 орын­ның 23‑і сол – «ама­нат­ты­қтар».

– Бұл өз халқын сый­ла­маған, барып тұрған арсыздық қой. Мен бір­тін­деп, жәй­мен демо­кра­ти­яға бет бұра­тын шығар­мыз деп ойлағам. Іс жүзін­де ондай бол­май отыр.

– Дұрыс айта­сыз, Оре­ке! Қазір әсіре­се «Фейс­бук­тағы» қоғам мына­дай сұрақ қой­ып жатыр: тәу­ел­сіз кан­ди­дат­тар­дың іші­нен Абзал Құс­пан – Орал­дың жігіті, адво­кат, бұрын­нан тани­мыз, біле­міз. Ермұрат Бапи – таны­мал оппо­зи­ци­о­нер, 25 жыл оппо­зи­ци­я­лық газет шыға­рып оты­рған аға­мыз, олар еке­уі өтті. Мына сай­лау қан­дай болға­нын біліп отыр­мыз, бұл екі кісі әділет­ті өтті ме, жоқ па – мен оны талқы­ла­май­мын. Өйт­кені оның тақы­ры­бы бөлек, бірақ жал­пы мұн­дай сай­ла­удан кей­ін, осы екі тұлға өз нара­зы­лы­ғын, халы­қ­пен ынт­мақ­та­сты­ғын көр­се­ту үшін, біз­бен бір­ге екенін көр­се­ту үшін, мәжілі­стен бас тар­ту керек пе, неме­се олар мәжіліс­ке бару керек пе, қалай ойлай­сыз? Осын­дай күр­делі сұрақты сіз­ге қой­ып, пікіріңізді біл­гім келеді.

– Мен бұрын сенің осы тура­лы жазған ұсы­ны­сы­ң­ды «Фейс­бук­тан» оқы­ған­мын. Мен Абзал­мен таныс емес­пін, сырт­тай естуім бар. Біздің «Елге қай­та­ру» қоғам­дық қоры бар, сон­дағы әріп­тесім Болат Әбі­лов­пен сот­та­сып жүр­ген. Нақты білмеймін.

Ал Ере­кеңді бәрі­міз көп жыл­дан бері тани­мыз, соңғы жар­ты жыл­да менен бір­не­ше рет сұх­бат алған, кез­десіп те жүр­міз. Енді бұл жігіт­тер­ге қаты­сты сай­лау әділ ме – оны уақыт көр­се­тер. Бірақ ол еке­уі ман­дат­тан бас тар­ту керек деген сенің жасаған ұсы­ны­сың – ол шах­мат ойнаған адам­дар бол­са, шах пен мат болар еді. Еке­уі ондай қада­мға бар­са, онда олар­дың соңы­нан Нұр­тілеу, Карин, «ОСК»-ның төраға­сы, бас про­ку­рор, олар да бір­ге отстав­каға кетуі керек. Олар халы­қтың жағ­дай­ын ойлап жүр­се, мен Ере­кеңді көп­тен көр­генім жоқ, бүгін ғой сенің ұсы­ныс жасаға­ның, олар ондай жағ­дай­ға бар­са, онда елде­гі сая­си жүй­ені өзгер­ту­ге біраз әре­кет жаса­уы­на құт­ты қадам болар еді. Мен соны қолдаймын.

– Мен ондай ұсы­ны­сты неге жаз­дым? Өйт­кені бұл екі тұлға­ның халық алдын­да үлкен бедел­дері бар, жасы­ра­ты­ны жоқ, мен де мой­ын­дай­мын. Бірақ олар түгел сай­лау науқа­нын жоққа шыға­ру­мен тең бола­ды. Ал егер осы екі тұлға бара­тын бол­са, билік ертең ОБСЕ-ге айта­ды: міне, тәу­ел­сіз кан­ди­дат­тар кір­ді ғой, яғни ол мына сай­ла­удың бір леги­ти­ми­за­ци­я­сы болай­ын деп тұр. Соны ойлап, ұсы­ныс жасадым.

Оре­ке, мен 2011 жылы Жаңаө­зен, Шет­пе оқиға­сы­нан кей­ін, ол кез­де 40-қа тол­маған жас едім, сон­да мәжіліс­ке деген сай­ла­удан бас тар­тқан­мын. Сон­ды­қтан ондай ұсы­ныс жаса­уға менің мораль­дық құқым бар.

Оре­ке, мына мәжіліс­ке кім бар­ды, көріп отыр­сыз, эко­но­мист ретін­де сұрағым келеді: қалай ойлай­сыз, мұн­дай депу­тат­тар ертең шынайы халы­ққа керек рефор­маға ұмты­ла ма, атса­лы­са ма?

– Ондай бола­ды деген­ге, шыны керек, сенім аздау. Бірақ қай пар­ти­ядан, тізім көп қой, ірік­теп, кім­ді кір­гі­зетіні бел­гісіз. Бірақ бәрі­міз көріп отыр­мыз, олар­ды өткізіп оты­рған бір-ақ инстан­ция бар, ол – Пре­зи­дент­тің әкімшілігі.

Мен ана­лиз жасап қара­дым: Пре­зи­дент әкім­шілі­гін кім­дер басқа­рып отыр? Үкі­мет­те кім­дер отыр? Біздің елде біраз нәр­се тіп­ті Совет өкі­меті кезі­нен де теріс жағы­на қарай өзгеріп кет­ті. Ал ертең елдің, эко­но­ми­ка­ның дамуы үшін ол жер­де бір жағы­нан эко­но­ми­стер отыр­са, екін­ші жағы­нан инже­нер­лік маман­ды­ғы бар, білі­мі бар аза­мат­тар керек.

Мен кезін­де жазғам: біздің Каз­ГУ-дің рек­то­ры сту­дент­тер­мен кез­де­су­ге рұқ­сат бер­меді. Жан­сей­іт Түй­ме­ба­ев­ты рек­тор тағай­ын­дап қой­ған кезін­де, мен «Фейс­бук­те» жаз­дым: «Совет өкі­метінің кезін­де бар­лық негіз­гі уни­вер­си­тет­тер­дің рек­тор­ла­ры, фун­да­мен­таль­ды ғылым деген бар ғой – мате­ма­ти­ка, физи­ка, химия, био­ло­гия – солар­дан док­тор­лар, ака­де­ми­к­тер болған. Ал рек­тор­лы­ққа гума­ни­тар­ды қой­ға­ны – біздің билік­тің түсін­бе­гені. Біздің ұлт­тық ғылым, біздің қоғам қай жағы­на, қан­дай даму жағы­на жүруі керек?

Сон­ды­қтан /Парламенттен/ ондай адам­дар­ды көріп оты­рға­ны­мыз жоқ. Мыса­лы, мен кезін­де Жоғарғы Кеңе­стің 12-шақы­ры­лы­мын­да Пар­ла­мент­те қыз­мет істе­дім. Сон­да мен қыз­мет істе­ген коми­тет­тің төраға­сы Сауық Тәке­жа­нов бол­ды. Кезін­де 8 жыл «Гос­план­ның» төраға­сы, үкі­мет бас­шы­сы­ның бірін­ші орын­ба­са­ры бол­ды. Ол кез­де сон­дай тәжіри­белі адам­дар көп бол­ды. Серік­бол­сын Әбділ­даұ­лы – ол да сол «Гос­план­нан», қар­жы мини­стрі­нен өткен сон­дай адам­дар көп бол­ды ғой. Қазір ондай адам­дар­ды /Парламенттен/ көріп оты­рға­ным жоқ, соған қар­ның ашады.

Қазір жағ­дай, өзіңіз білесіз, мәз емес, нашар­лап бара жатыр. Бұлар­дың айта­ты­ны – 200–300 мек­теп сала­мыз дей­ді. Оның қар­жы­лан­ды­ру прин­ци­пін өзгер­ту керек, оны ойлап жатқан ешкім жоқ. Әле­умет­тік объ­ек­тілер­ді сал­сақ, ол ақша­ның 30–40 пай­ы­зы тағы да ұрла­на­ды ғой. Осы елдің аза­ма­ты болған соң, оң іске үміт­те­не­міз, бірақ, шыны керек, үміт аз.

– Оре­ке, сіздің қоры­ңы­зда тағы екі әріп­тесіңіз бар: Бей­сем­бе­тов Искан­дер – ол таны­мал эко­но­мист, Болат Әбі­лов – таны­мал сая­сат­кер. Халы­қтың ара­сын­да мына­дай күдік жоқ емес: елден ұрланған қара­жат­ты қай­та­ра­мыз дей тұра, сіздің қасы­ңы­зда – өзі Нығ­ма­тул­лин­нің інісі­мен бір­ге дос болып, коньяк алып жүр, бұл әре­кет­тер бір-біріне қай­шы емес пе, осы жөнін­де ойы­ңыз қалай? Өйт­кені ең маңы­здысы – халық алдын­дағы сенім­ді сақтап қалу ғой. Оған не дейсіз?

– Бұл сұрақтың екі жағы бар, өткен дебат­та Әсет Мата­ев та осы тура­лы маған сұрақ қой­ды. Мен бұл тура­лы Болат­тан сұра­дым: «Неге, қан­дай жағ­дай?» деп. Ол айт­ты: «Бұл Нығ­ма­тул­лин­дер­мен бала кез­ден бір көшенің бой­ын­да тұрып, бір­ге өскен, бір мек­теп­те оқы­ған, бәрі­міз дос едік», – деді. Ерлан дегені Қараған­ды облы­сын­да үлкен бір завод ашып, сол завод­ты көр­се­ту­ге шақы­рып­ты. Ондай бола­ды деп ешкім күт­кен жоқ, Нығ­ма­тул­лин­дер­дің қонақ шақы­рып үйрен­ген әдеті шығар, ол солай деп түсін­дір­ді. «Ал биз­нес, ақша жағын­да ара­мы­зда қаты­сы­мыз жоқ, бала күні­міз­ден бір­ге өскен доспыз» деді. Ол 2021 жыл­дың аяғын­да, қаңтарға дей­ін болған жағдай.

Енді екін­ші жағы бар. Менің­ше, «Елге қай­та­ру» қоғам­дық қоры­ның көтер­ген иде­я­сы осы­мен сара­лас шықты. Елден ұрланған бай­лы­қты қай­тар­май, әділ­дік орна­май­ды. Сон­ды­қтан қазір үш аза­мат жүр­міз – Болат, мен, Искан­дер Бей­сем­бе­тов. Тағы қамқор­шы­лар кеңесінің мүше­лері бар –Жовтис,Ұланов, Асыл­бек Абдуллин.

Менің енді­гі ойым: сай­лау өткен­нен кей­ін, мына билік­тің «Елге қай­та­руға» көп бүй­ре­гі бұр­май оты­рған­нан кей­ін, біздің қор­дың осы иде­я­сын қол­дай­тын адам­дар­дың қата­рын көбей­туі­міз керек. Кім тағы қосы­ла­ды, кім қол­дай­ды – ол тек қана Әбі­лов, Бей­сем­бе­то­втың жұмысы емес, бүкіл халы­қтың жұмысы болуы керек деген үндеу тастай­ық деп ойласқан­быз. Біреу өз жұмысы­мен қаты­сар, біреу қар­жы­лан­ды­ру жағы­нан қол­дау жасар.

Өткен­де Англи­яға барып қайт­тық. Ұрланған ақша­лар­дың ізін табу қиын емес, ондай іспен арнайы айна­лы­са­тын ком­па­ни­я­лар бар екен. Иә, олар­дың қыз­мет­тері біраз ақы­ны талап ете­ді. Сон­ды­қтан біздің де қата­ры­мы­зды көбей­тіп, елдің басқа да аза­мат­та­рын шақы­рып, осы­ған кім қосы­ла­ды, кім қол­дай­ды деген ой бар. /Ұрланған қаражатты/ әрі қарай ізде­ген­де, біз біраз жұмысты жаса­дық, бірақ осы­ны әрі қарай жалға­сты­рып, жақ­сы нәти­же­лер­ге жету үшін, бұл жұмысты күшей­ту керек.

– Менің­ше, Оре­ке, бұл жер­де Қажы­гел­дин мыр­за­ны және Серік Медет­бе­ко­вты мін­дет­ті түр­де тар­ту керек. Мен ол кісілер­мен 2019 жылы Пари­жде кез­десіп, бұл тақы­рып­ты жақ­сы­лап тұрып талқы­лаған­быз. Олар бұл сала­да ең тәжіри­белі адам­дар­дың қата­рын­да. Мен өзіңіз­ге сәт­тілік тілей­мін. Бұл мақ­са­ты­ңыз бәрі­міз­ге қаты­сты. 30 жыл­да ұрланған қара­жат­ты халы­ққа қай­та­ру керек. Енді менің ауди­то­ри­я­ма айта­тын сөзіңіз болса…

– Рах­мет, Мұх­тар! Әке­жан Мағ­жанұ­лы­мен де, Серік­пен де күн­де хабар­ла­сып оты­ра­мын. Бүгін ғана Ахаң­мен хабар­ла­стық, ол жағы­нан бай­ла­ны­сы­мыз мықты. Мен был­ты­рғы жылы өткен рефе­рен­дум­да бір ини­ци­а­ти­ва жасағанмын.Оның бір сұрағын Тоқа­ев мыр­за жалға­сты­рып кет­ті, екі сұрақ қалып қой­ды. Сон­ды­қтан мен қазақ халқы­на үндеу тастағым келіп отыр: Бар халық жина­лып, бәрі­міз қосы­лып, рефе­рен­дум өткізейік.

Үш сұрақ көте­ре­міз. Бірін­шісі – жаңа Кон­сти­ту­ци­я­ны қол­дай­сыз ба және Пар­ла­мент­тік билік жүй­есіне көшу; Екін­ші сұрақ: саты­лып кет­кен кәсі­по­рын­дар­ды қай­та­руы­мыз керек; Үшін­ші сұрақ – елдің ақша­сын иеленіп жүр­ген екі банк бар – «Жусан» және «Халық банк». Халы­ққа үнде­уім осы. Өті­нерім – осы үнде­уді қол­даңы­здар, қадір­лі халайық!

– Оре­ке, дәл осын­дай ой мен­де де бол­ды. Бәл­кім, біз жаңа Кон­сти­ту­ци­я­ның жоба­сын бәрі­міз жұды­ры­қтай жұмы­лып, дай­ын­дап бер­сек. Өзіңіз заң­гер­сіз, менің әкем­нің досы /ака­де­мик-заң­гер/ Май­дан Сүлей­ме­нов­пен де тығыз қаты­на­ста­сыз. Бәрі­міз қосы­лып, әсіре­се заң­гер­лер, жаңа Кон­сти­ту­ци­я­ның жоба­сын үш айда дай­ын­дап, оны халы­ққа ұсын­сақ. Сосын мына билік­ке жаңа Кон­сти­ту­ци­я­ны қабыл­да­туға мәж­бүр­ле­сек деген ой да бар.

• Видео-сұх­бат­тың газет­тік мәтінін дай­ын­даған – Алма ЖАҚСЫЛЫҚҚЫЗЫ, «D»