Қазақстан экономикасы дефолтқа ұрынбауы үшін, Ресей Федерациясымен арада кедендік бақылау орнатуы керек, деп мәлімдеді өткен сәрсенбі күні телефон арқылы ҚазТАГ шолушысына қаржы саласындағы дереккөз.
«Қазақстан, егер үкімет дефолтқа және созылмалы рецессияға ұрынғысы келмесе, Ресеймен арада кедендік бақылау орнатуға мәжбүр болады. Капиталдың Қазақстаннан Ресейге ағылып жатқанда қалыптасқан жағдай Қазақстан президенті Н. Назарбаевтың қазақстандық компаниялар көршілермен бәсекелесе алмайды деген болжамын растап отыр. Рубльдің әлсіз жағдайында ресейлік нарық шаңсорғыш сияқты жұмыс атқаруда: Қазақстаннан валютаны өзіне сорып алып жатыр және ол ертең қазақстандық компаниялардың несие бойынша төлем жасай алмауына әкеп соғады», – деді агенттік сұхбатшысы.
«Бұл дағдарыстың оң жағы – қазақстандық үкімет өздерінің тұтынушылары ресейлік тауарларға мүлдем «отырып» қалмай тұрғанда және қазақстандық компаниялар банкроттық процедурасын бастамай тұрғанда өздерінің компанияларының бәсекелестікке қабілеттілік жағында жұмыс жасау керектігіне көз жеткізе алады. Егер кедендік бақылау енгізілмесе, онда қазақстандық компаниялардың несиелер бойынша өтелмеген қарыздары қазақстандық банк баланстарындағы NPL өсуіне (үмітсіз несиелер – ҚазТАГ) әкеледі», – деді дереккөз.
Оның пікірінше, жергілікті банктер онсыз да әлсіз, ал оларда өтелмеген төлемдер мен одан кейінгі банкроттық басталғанда, қаржылық көрсеткіштері нашарлап, әлемдік нарықтардан барабар мөлшерлемелермен қарыз алу мүмкіндігі жабылып, банктер тек мемлекеттік ақшалармен ғана жұмыс істеп қалады. «Бір жағынан – қымбат ақша, екінші жағынан бәсекеге қабылетті ресейлік өндіруші Қазақстан экономикасын тұмшалап тастайды», – деп сенеді қаржыгер.
Оның айтуынша, кедендік шекарасыз қазақстандық компаниялар және жалпы қазақстандық экономика «ресейлікпен бәсекеге түсуіне тура келеді, ал ол дегеніңіз – сату мүмкіндігін сақтау, тым болмаса қазақстандық тұтынушыға күресу үшін ресейлік 1 рубльге Т4–6 дәлізі болады деген сөз». Бірақ әлеуметтік көрсеткіштер бойынша, үкімет бағамды $1 үшін Т400–450 деңгейінде ұстап отыра алмайды. Қазақстан өзі тұтынатындарының айтарлықтай бөлігін импорттайды, демек, бағамның ондай болуы инфляция жоғары болады дегенді, әлеуметтік шиеленіс артады, ал мұнай бағасының төмен болып отырған фонында ол мұнайлы өлкеде қобалжу тудыратынын білдіреді, деп пайымдайды қаржыгер.
«Саяси тұрғыдан – қазақстандық билік Кремльді ренжіткісі келмейді. Ескерілуі тиіс екі фактор бар. Нұрсұлтан Назарбаев Борис Ельцинге Евразиялық одақты ұсынғаннан бері 20 жыл өтті, жағдай мүлдем басқаша өзгерді. Екінші фактор одан жүз есе маңызды. «Президенттік «Нұрлы жол» бағдарламасын орындағанда, жыл сайын экономиканың өсуін қолдауға деп бөлініп тұратын $3 млрд қаражаттың елеулі бөлігі ресейлік компаниялардың қалталарына шөгіп, қазақстандық бизнестің дамуына ешқандай көмектеспейді де. Ол дегеніңіз – Қазақстанның келешек ұрпағының Ұлттық қоры ресейлік корпоративтік секторды асырайды деген сөз», – деп сенеді агенттік сұхбатшысы.
ҚазТАГ
