«Общественная позиция»
(проект «DAT» №14 (331) от 07 апреля 2016 г.
Ойдан-қырдан
Қырғыздың «Алло» әнін көшірген Төреғали Төреәлі мен Ерке Есмаханның продюсерлерінің арасынан «қара мысық» жүгіріп өтті. Оған «Ел аузында» телебағдарламасында әншінің әкесі, әрі продюсері Төреәлінің «Ерке Есмахан баласының арқасында халыққа танылды» деген сыңайдағы сөзі желеу болды.
Өз тәліміндегі қыздарға шаң жуытпайтын Баян инста-парақшасында: «Менің әріптесім Төреәлі өзге әртістер үшін жауапкершілікті тым жиі өзіне алғанды жақсы көреді. «Алло» − бұл ортақ туынды. Әнді Төреғали ұсынды, ал бейнебаян түсіру идеясы – менікі. Ойымыз бір жерден шығып, жақсы жұмыс жасаған сияқты едік. Еркенің Төреғали секілді сахнада жеке ән айтып жүргеніне екі жыл болды. Өзгенің еңбегін сыйлай білу керек деп ойлаймын, құрметті әріптесім Төреәлі, мен де жүгері күзетіп отырған адам емеспін. Клипті 9 млн-нан астам адам қарады, оларға әнмен үйлескен бұл оқиға ұнайды, ал сізді клип түсіргенде көрген ешкім жоқ. Сіз армандап көрмеген клипке қол жеткіздіңіз. Сол себепті ортақ еңбекті құрметтейік. Ерке – дауысы керемет әнші, өзінің табынушыларын да жинап үлгерген. Олай болмаған жағдайда Төреғали оған дуэт болып шығу ұсынысын жасамас еді. Біз келісу-келіспеу жағын ұзақ ойланған едік» деп жауап қайтарған болатын.
Осыған қатысты Төреәлі мырзаға телефон шалғанымызда: «Мұндай өсекке араласпаймын. Басымды шауып алам десе, алдыма келсін. Айтатын нәрсемді Баян да, Ерке де баяғыда өз аузымнан естіген», – деп, жөнді жауап беруден бас тартты. Баласы ма, әлде продюсер болып жүрген әке жұлдыздық ауруына шалдықты ма – білмедік.
Осының алдында ғана Баян Есентаева оның еркек сөзінде тұрмағанын айтып, олар Еркенің есімін пайдаланып, өтірік кеш ұйымдастырып жүргенін де жайып салған болатын. Және «Алло» әнін орындағаны үшін Төреғалидің әлі күнге дейін гонорар сұрайтынын да жасырмады. Сөйте тұра, бір жарым ай бойы еліміздің өңірлеріне өзімен бірге гастрольдік сапарға шыққан Ерке Есмаханға Төреғали көк тиын да бермеген. Бірақ әншінің көмекшісі халықты алдамағандарын айтып әлек. Ерке болмай тұрып та, Төреғалидың концерті залда лық толы көрерменмен өтетіндігін желеу етеді.
Бүгінде «Алло» әнін Баян ханым Төреғали ұсынды десе, оның әкесі «солар көнбеуіме қоймады» деп, қарсы айып тағып отыр. Біздің білуімізше, Ерке Есмахан продюсерімен келісім-шартын үзгеніне екі жыл болған екен.
Ақыры бұл дауға екі әншінің тыңдармандары да араласты. Бірақ көпшілігі Баян ханымдікін жөн санайды. Мәселен, бір оқырман: «Төреғали нағыз талант деп айта алмаймын. Әнінің бәрі ұрлық-қарлық. Әкесінің де өресі тар. Ауылдан шығып, қалың қалада адасып, не дегенін білмей жүр. Өзіне-өзі кедергі жасауда. Ұлы өнерде ұрлық-қарлыққа жол жоқ. Жөнін біліп, аз сөйлеген дұрыс болар – Төреәлі де, Төреғали да. Еркеге нешетүрлі сөз айтқанмен, қыз да болса, АЗАМАТ екен – үндеген жоқ. Қазірше қыздар озып тұр, қадірменді Төрелер…» деген пікір жазған екен.
Бір үйдің баласындай, бір қолдың саласындай бірігіп жасаған жұмыстан ендігіде «Алло» бейнебаянынан басқа татулық қалмады. Біздің білуімізше, екі продюсердің арасы «фильм түсіреміз» деп жар салғанда-ақ бұзылған екен. Баян Мақсатқызы фильмге сүйісу, «төсек қатынасы» секілді сюжеттерді кіргізбек болғанын Төреәлі мырзадан естіп қалдық. Өз баласын халықтың алдында ондай әбестікке қалай жіберсін?
Сөйтіп, намысшыл әке сөзінен тайып, бірігіп түсірмекші болған фильмнен бас тартқан. Осы даудан кейін қол астындағы әнші қыздарын актриса етіп шығаратын Баян фильмді Төреғалисыз түсіретінін хабарлады. Бұл жерде қай продюсердің қылығы дұрыс-бұрыстығын айтатын біз емес. Десек те, бір-бірінің артынан «өсек айтуды» дау-думанға айналдырған шоу-бизнес өкілдері өнерді өгейсітіп алмай ма?