«Общественная позиция»
(проект «DAT» №42 (406) от 16 ноября 2017 г.
Мән-жай
Қазақстандық биліктің алдына бес талап қойған «Алаш жолы» қозғалысы сот арқылы жабылуы мүмкін. Бұл туралы қозғалыс басқармасының мүшесі Мақсат Ілиясұлы өзінің «Фейсбуктағы» парақшасында жазды.
«Нақтырақ айтсақ, Астана қаласы, Есіл аудандық мемлекеттік кіріс басқармасы «Алаш жолы» қозғалысының заңды тұлға ретінде тіркелуін заңсыз деп тауып, оны жою туралы 08.11.2017 жылы талап арыз жазып, 09.11.2017 жылы Астана қалалық ауданаралық мамандандырылған экономикалық сотына тапсырыпты» – деп жазады қозғалыс белсендісі.
Мақсат мырзаның хабарлауына қарағанда, сот судьясы Мақсат Сембин қарашаның 11-і күні ұйғарым (определение) шығарып, істі сотқа қабылдап, 17 қарашаға тараптарды сотқа шақырған екен.
«Талап арыз жазуға «Алаш жолы» қозғалысы құрылтайшыларының ішінен зейнеткер белсенді Шұға Жұмабекова мен Фархат Сафуановтың жазған арызы негіз болған. Олар біз ешқашан «Алаш жолы» деген ұйымды естімедік деп арыз жазыпты-мыс. Сөйтіп, сұмдық шұғыл іске кіріскен билік тез арада сот шешімімен «Алаш жолы» қозғалысы» РҚБ жабуды мақсат етіп отыр», – дейді желідегі посттың иесі.
«Тіркелгеніне ұзақ уақыт болмаса да, Астана мен Алматыдан, Атырау, Ақтөбе, Оңтүстік Қазақстан облысынан филиалдары құрылып, (тағы бірнеше облыста белсенділер филиал құруға дайындалып жатыр еді), елдің қолдауына ие болғаны, оның ішінде «Алаш жолы» қозғалысы ұдайы көтеріп келе жатқан жер мәселесінің одан әрі ушыға бастағаны биліктің зәресін алса керек», – дейді Мақсат Ілиясұлы.
Ал «Алаш жолы» қозғалысының билікке қойған бес талабы қандай еді? Біз төменде Мақсат Ілиясұлының ФБ-парақшасында жазылған сол талаптарды қаз-қалпында жариялап отырмыз.
«Алаш жолы» қозғалысы» Республикалық қоғамдық бірлестігі «Жер тағдыры», «Халық бірлігі» қоғамдық бірлестігімен бірлесе отырып, Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевқа, Парламент Сенатының төрағасы Қасымжомарт Тоқаевқа, Парламент Мәжілісінің төрағасы Нұрлан Нығматулинге, Премьер-министрі Бақытжан Сағынтаевқа нақты бес талап қояды.
1-ТАЛАП: Қазақстанның ауыл шаруашылық жерлері бүгінгі күні түрлі жолдармен қазақстандықтарға да, шетелдіктерге де сатылуда және жалға да беріліп жатыр. Өткен жылы Президент Нұрсұлтан Назарбаев «Халыққа ұнамайтын заңның керегі жоқ бізге», – деп, ҚР Жер кодексіне халық ұсынған, халық қалаған өзгерістер мен толықтырулар енгізуді ҚР Үкіметі мен Парламентіне тапсырған болатын. Бірақ Президенттің бұл тапсырмасы орындалған жоқ.
Сондықтан «Ауыл шаруашылық жерлері қазақстандықтарға да, шетелдіктерге де сатылмайды. Шетелдіктерге жалға да берілмейді», – деген бап ҚР Конституциясына да, Жер кодексіне де енгізілсін.
2-ТАЛАП: Қазақстанда адам өлтіргендер де, жемқорлар да, парақорлар да жазасыз кетіп немесе кешірім жасалып, мерзімінен бұрын қамаудан босатылуда. Бірақ биліктің, Президенттің, соттың «мейірім-шапағаты» саяси қуғын-сүргінге ұшыраған азаматтарға жетпей келеді.
Бұл жағдай өзін демократиялық, құқықтық мемлекет деп санайтын Қазақстан үшін жол беруге болмайтын, орын алмауы тиіс жағдай.
Сондықтан Макс Бокаев, Талғат Аян, Мұхтар Жәкішев, Арон Атабек, Вадим Курамшин бостандыққа шығарылсын.
3-ТАЛАП: Жылдар бойы екінші дәрежелі жеке меншік банктер мемлекеттен аса ірі көлемде қаржы алып келеді. Басқаны айтпағанның өзінде, «БТА Банк» пен «Қазкоммерцбанктің» Ұлттық қор мен Зейнетақы жинақтаушы қорынан алған бірнеше триллион теңгесін еске алсақ та жеткілікті. Банктерге берілген қаражат жалпы халықтың несібесі, жинаған қаржысы, төлеген салығы екені анық. Халық есебінен жеке меншік банктердің қарызы жабылып, оларға аса ірі көлемде көмек көрсеткен жағдайда банктер де халыққа көмек қолын созуы тиіс. Ол туралы арнайы жарлық шығарылып, заң қабылдануы тиіс. Бұл ұсынысты азаматтар әр кезде көтеріп келеді.
Сондықтан Президент, Үкімет және Парламент Қазақстан азаматтары алған 1 (бір) миллион теңгеге дейінгі несиеге бір реттік амнистия жариялау туралы шешім қабылдасын.
4-ТАЛАП: Қазақстан ширек ғасырдан аса уақыт тәуелсіз, дербес мемлекет ретінде қалыптасып жатса да, мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейтіп, мәртебесін арттыруда нақты жетістіктерге қол жеткізе алмады. Сонымен бірге Президент Жарлығымен латын әріпін пайдалану ісі бекітіліп, басталды. Бірақ, Конституцияда жазылғандай, мемлекеттік ұйымдарда және жергілікті өзін-өзі басқару органдарында орыс тілі ресми түрде қазақ тілімен тең қолданылатын болса, онда латын әріпін енгізудің еш қажеттілігі болмайды. Бұл бап мемлекеттік тілдің дамуына да, латын әріпінің кең қолданысқа енгізілуіне де жол бермейді.
Сондықтан ҚР Конституциясының 7-бабының 2-тармағы алынып тасталсын.
5-ТАЛАП: Қазақстанның сыртқы қарыздары Кәрім Масимов Үкіметті басқарған жылдары еселеп артты. Ауыл шаруашылық жерлерін шетелдіктерге сату немесе жалға берудің, оның ішінде жердің қытай компаниялары мен олардың қатысуымен құрылған серіктестіктердің қолына өтуіне Кәрім Масимовтың тікелей қатысы болуы мүмкін. Бұған қоса Франция прокуратурасы Кәрім Масимов Airbus Group компаниясынан 12 млн евро пара алды деп қылмыстық іс қозғады. Сондықтан Кәрім Масимов қызметінен алынып, оның үстінен қылмыстық іс қозғалсын.
Осы бес талап туралы Президент, Үкімет, Парламент өз жауаптарын, ұстанымдарын 2017 жылғы 01 желтоқсанға дейін ресми түрде жариялауы тиіс. Олай болмаған жағдайда, 2017 жылы 17 желтоқсанда жалпыхалықтық бейбіт митинг ұйымдастыру туралы бастама көтерілуі мүмкін. Бұл шешімді «Алаш жолы» қозғалысы» Республикалық қоғамдық бірлестігінің Басқармасы «Жер тағдыры», «Халық бірлігі» қоғамдық бірлестігімен бірлесе отырып қабылдады».