Біздің биліктің ҚЫРҒЫЗҒА күлетін жөні жоқ

«Обще­ствен­ная позиция»

(про­ект «DAT» №38 (402) от 19 октяб­ря 2017 г.

 

Желі­де­гі жазба

 

«Қырғыз-қазақ бір туған, ара­мы­зға от түс­пе­сін» деп аттан­дап жат қан­дар бар. Қырғыз-қазақ ара­сын­да бейне бір соғыс баста­лып кететін­дей енті­геді-ей кеп. Билік­тің ойлап тапқан бар ама­лы осы бол­са керек… Халы­қты ақы­мақ көре ме?! Атам­ба­ев біздің билік­тің намысы­на тиген шығар: ұры екенін бетіне басып, бірақ қазақ халқы­ның намысы­на тиетін сөз айтқан жоқ!

Сосын біздің шене­унік­тер көр­ші­ге бер­ген көме­гін бұл­даға­ны өз алды­на, мұңлық қырғы­здар­дың бараxол­ка­да сауда еткенін мін­дет­сіп қой­май­ды. Біздің қазақ қыр ғыз дың тек­сти­лін (мата, киім-кешек – Ред.) таси­ты­ны­мен шаруа­сы жоқ.

Ау, қаза­қтың жар­ты­сы­нан көбі қырғыз шығарған тау­ар­ды тұты­нып оты­рған жоқ па?! Сол бараxол­ка­да қырғы­здар­дың киі­мін жан-жақтағы аймаққа тасып жүр­ген кім? Өз қаза­ғың емес пе? Қытай­дан тасы­мал­да­на­тын тау­ар­ды өзі­міздің Қорға­сты қой­ып, Қор­дай арқы­лы тасып жүр­ген кім екен? Тағы өз қаза­ғың… Кере­мет бол­саң, қырғыз дар­дай жеңіл өнер­кәсіп­ті өзі­міз­де дамыт, сөйт те солар­дың рыно­гын жау­ла. Салы­ғың ды азай­тып, кәсіп­кер­лік­ке жолын аш.

Шын намысың бол­са, жұр­тқа тел­мірт­пей, өз қаза­ғы­ң­ды өзің киін­дір. «ЭКСПО біз­де ғана өте­ді, мықты елміз» деп, өтірік күшене бер­ген­ше, әле­умет­тік төлем­дер­ді – жалақың мен зей­не­тақы­ң­ды, түр­лі жәр­дем ақы лары­ң­ды біз­де­гі ішкі жал­пы өнім­ге сәй­кес қырғы­здар­дан тым құры­ған­да 10 есе көбейт… Біз­де­гі әле­умет­тік төлем­дер өзі­міз мен­сін­бей­тін қырғы­здан бір жарым ғана есе көп. Позо­ри­ще! Мини­мал­ды күн­көріс өл шемін кедей қырғы­з­бен бір­ге қою – өлім ғой біздің билікке…

Дина ЕЛГЕЗЕК

 

 

 

Бұл екі арада

 

Еура­зи­я­лық одақ САЯСИ ОЙЫН алаңы­на айналды

 

Қаза­қстан Еура­зи­я­лық эко­но­ми­ка­лық одақ (ЕАЭО) талап­та­рын орын­да­май отыр деп хабар­лай­ды Azattyq.org Қырғыз­стан­ның Эко­но­ми­ка мини­стр­лі­гі таратқан мәлім­де­ме­ге сіл­те­ме жасап.

 

Қаза­қстан­ның шека­ра өткі­зу бекетіне қос ым ша ба қылау енгі­зуі ЕАЭО жөнін­де­гі негіз­гі келіс­сөздің ұста­ным дары­на сәй­кес кел мей­ді. Бұл Еура­зи­я­лық эко номи калық инте­гра­ци­я­ның бола ша ғына қауіп төн­діреді де лін­ген Қырғыз­стан­ның Эко­но­ми­ка мини­стр­лі­гі та рат қан мәлім­де­ме­де. Онда соны­мен бір­ге Қазақ стан ның шека­ра­да тау­ар­дың еркін өтуіне шек­теу қой­ып жат қаны айтылған.

Осы­ған бай­ла­ны­сты Эко номи­ка мини­стр­лі­гі Еу рази­я­лық эко­но­ми­ка­лық коми­тет­тің төраға­сы Тиг­ран Сар­ки­сянға тиісті хат жол­дап, 2014 жыл­дың 29 мамы­рын­да қабыл­данған ЕАЭО жөнін­де­гі келіс­сөздің талап­та­рын таяу уақыт­та алқа жиы­нын­да қара­уды сұраған.

Қырғыз­стан­ның мем ле кет­тік шека­ра қыз­метінің мә ліметіне қараған­да, «Ақ жол-Авто­жол», «Ақ-Тілек» өткі­зу бекет­тері­нен осы­ған дей­ін 8 мың­нан астам адам еркін өтіп, 662 көлік кедер гісіз қозға­лып кел­ген. 10 қа зан­нан бастап тәулі­гіне 3 мың­нан астам адам мен 357 көлік әрең өтетін болған, дей ді Azattyq.org Қырғыз стан­ның Эко­но­ми­ка мин истр лігі таратқан мәлім деме­ге сүйеніп.

 

Расын­да, ақпа­рат агент­тік тері тарат қан хабар­лар ағы­ны­на қара ған­да, Қаза­қстан билі­гі Ре сей­дің «одақ­та­стар­ды ауыз дықтау» үлгісіне салып, қа зақ-қырғыз шека­ра­сы мен кеден бекет­терін­де вете­ри нари­я­лық және фито­са нита рия­лық бақы­ла­уды күшей­ту ама­лын қол­да­ну­да. Мәсе лен, Қаза­қстан жағы соңғы бір апта­да Қырғыз­станға 105 тон­на азық-түлік өнім дерін қай­тар­ды, деп хабар­лай­ды ҚР Ауыл шаруа шылы­ғы мини­стр­лі­гінің бас пасөз қызметі.

«Ағым­дағы жыл­дың 10 қаза­ны­нан бастап Қазақ стан-Қырғыз шека­ра­сын­да вете­ри­на­ри­я­лық бақы­ла­уы күшей­тіл­ген. Осы уақыт­та 6 шека­ра­лық вете­ри­на­ри­я­лық бекет­терін­де 32 инспек­тор іске қосыл­ды», – делін­ген хабар­да. Ведом­ство сай­тын­да көр­сетіл­ген­дей, соны­мен бір­ге өнім­нің тағай ындалған жерін­де кір­гі зіл­ген қырғыз өні­мін­де тый­ым салы­нған және ласта­у­шы заттар­ды (анти­био­тиктер, мик­ро­ор­га­низмдер, ауыр метал­дар­дың тұз­да­ры және т.б.) аны­қтау бой­ын­ша ба қылау мен қадаға­ла­уды кү шей­ту жөнін­де нұсқа­ма бе рілді.

Бүгін­гі күн­ге Қаза­қстанға өз өні­мін кір­гізу­ге құқы­ғы бар кәсі­по­рын­дар тізі­мін­де (ЕАЭО кәсі­по­рын­дар тізі­мі) 25 қырғыз кәсі­пор­ны бар, оның ішін­де: 15 – сүт­ті қай­та өндей­тін; 8 – балы­қты қай­та өндей­тін; 2 – дай­ын ет өні мін өндіру­шілер кәсі­по­рын дары бар. Қырғыз тау­ар­ла­ры­на қаты­сты вете­ри­на рия лық бақы­лау күшей­тіл­ген­нен кей­ін, екі ел ара­сын­дағы сауда-сат­ты­қтың көле­мі күрт төмендеген.

Шека­ра­лық кеден бекет теріне қой­ы­лған осын­дай жасан­ды кедер­гілер ЕАЭО ішін­де­гі тау­ар­лар­дың еркін айна­лы­сы­на мүм­кін­дік бе ретін одақ нор­ма­ла­ры­на сай кел­мей­ді. Айна­лып кел­ген­де, бұл жағ­дай Еура зия­лық одақтың эко­но­ми калық мақ­сат­тар үшін емес, бір елді екін­шісінің сая­си қоқан-лоқы­мен жан­шу және сол арқы­лы әлсіз елді ба ғын­ды­ру сая­са­ты­на негіз деліп құры­лға­нын көр­сет­се керек.

Айсұ­лу ОСПАН,

«D»