Понедельник , 27 октября 2025

I’m not kazakh but…”: нацист патриоттар

Қазақ мәде­ни­етінің таны­мал болуы,халы­қтың пат­ри­о­тизм ұғы­мын нацизммен шата­сты­ра­ты­нын көр­сет­ті.

TikTok желісін­де соңғы уақыт­та “I’m not kazakh but…” трен­ді әлем­де кеңі­нен таралуда.Әлеуметтік желілер­де шетел­дік­тер қазақ өлең­дерін шырқап, қоға­мға салады.Бұл қазақ мәдениетінің,нақтырақ айтқан­да өлең­дерінің әлем­ге таны­мал болға­нын көрсетті.Бірақ осы тренд­тер­де­гі қазақ халқы­ның пікір­лері ойла­ну­ды талап етеді.Желіде отан­даста­ры­мыз басқа ұлт өкіл­дері тура­лы сың­ды пікір­лер қалдыруда.Осы жайт елі­міз­де­гі кей аза­мат­тар­дың пат­ри­о­тизм мен нацизм ұғым­да­рын шата­сты­рып жүр­генін айқындайды.Бұндай пікір­лер өз ота­ны­ңа деген сүй­спен­шілік­ті көр­се­тудің орнына,өзгені кем­сіту­ге бағыт­талған реакция.Мұндай көзқа­рас ұлт­тық рух­тың емес,қоғамдағы толерантсыздықтың/төзімсіздіктің/елемеушіліктің/менмендіктің бейнесі.

Пат­ри­о­тизм үстем­дік емесотанға сүй­іспен­шілік

Бай­қаған­да­ры­ңы­здай, қазір­гі таң­да қазақ музы­ка­сы ұлт­тық шең­бер­ден шыға бастап,әлемге таны­ла бастады.Әрине қазақ мәде­ни­етінің әлем­ге таны­луы, мақта­нуға тұрар­лық зат.Әлемнің түк­пір түк­пірін­де­гі аза­мат­тар қазақ өлең­дерін тыңдап,ұлттық сазға тән­ті болуда.Қазақ тілін біл­ме­се де өлең­нен алған әсері мен эмо­ци­я­сы­мен бөлісуде.Бұл жаңа­лық әлем­ге  мәде­ни­еті­міздің күші мен руха­ни ықпа­лы мықты екенін көрсетеді.

Бірақ кей қаза­қтар бұл тама­ша жетістік­ті, өзге ұлт­ты төмен­де­ту үшін пайдалануда.Сол адам­дар­ды көбі­міз нағыз пат­ри­от деп таны­ға­ны­мен, бұл ұлт­шыл­ды­ққа жақын көзқарас.Себебі нағыз пат­ри­от өз ұлты мен мәде­ни­етін өзгені төмендетпей,керсінше өзіне бау­рап алып әлем­ге таңылтады.Сол себеп­ті де осын­дай оқиға­дан сабақ алып,өзгені кем­сіту ешқан­дай жақ­сы нәр­се­ге әкел­мей­тінін және мәде­ни өркен­деу өзге­лер­ге күліп қараған­да ғана мүм­кін бола­ты­нын түсі­нуі­міз керек.

Пат­ри­о­тизм мен нацизм: айыр­ма­шы­лы­ғы неде?

Пат­ри­о­тизм дегені­міз ол өз елін,жерін,тілін және мәде­ни­етін сүю және елінің өркен­де­уі үшін қолы­нан кел­ген­нің бәрін жасау.Ал нацизм бол­са өз ұлты­ң­ды өзге­ден жоға­ры қой­ып, өзге ұлт­тар­ды менсінбеу.Әлеуметтік желі­де­гі кей отан­даста­ры­мы­здың пікірі­нен байқағандай,осы екі ұғым шатасқан көрінеді.Өзге ұлт­ты кем­сіту бел­гілі бір істі талап ету арқы­лы мақта­ну­ды пат­ри­о­тизм деп біледі де,өз ісі­мен мақтанады.Бұл қоға­мы­м­ы­здың дүни­е­та­ны­мын­дағы үлкен мәсе­ле­лер­ді көрсетеді.Алайда көп­шілі­гі­міз өз елін бірін­ші оры­нға қою ол өзіңнің ұлты­ңа деген шексіз махаб­бат емес пе,сондықтан наци­ст­тер нағыз пат­ри­от­тар деп білеміз.Бірақта пат­ри­о­тизм тек өз елін сүю емес,оған қоса өз мәде­ни­етініңді әлем­ге танылту.Ал әлем­ге таны­лу үшін мәде­ни­е­та­ра­лық сый­ла­стық және ең басты­сы толе­рант­ты­лық қажет.Себебі басқа­ларға жоға­ры­дан қарау мой­ын­дау мен құр­мет­ке емес, тек бөлі­ну­ге ғана алып келеді.

Жұма­бек Нұр­сұл­тан , Жал­бағай Айқын

Республиканский еженедельник онлайн