«Общественная позиция»
(проект «DAT» №13 (377) от 06 апреля 2017 г.
Бейсенбідегі бетпе-бет
Бүгінгі «Бейсенбідегі бетпе-бет» айдары аясында музыкант-сазгер, ел ішіне Кентал есімімен танымал болған жас әнші Талған Кенжеболатовпен әңгіме құрған едік. Соңғы уақытта тек эстрадада ғана емес, жаңа фильмдерден көрініп жүрген ол жеке өміріне қатысты жаңалығымен бөліскен болатын. Кентал сұхбат барысында биылдан қалмай үйленетінін айтты. Және кезінде жұртшылық өзіне қосқан «Кешью» тобының экс-солисі Айдана Меденовамен қарым-қатынасын да түсіндіре кетті.
− Кентал, сіз көпшілікке «Халқым» әніңіз арқылы танылдыңыз. Осы әндегі патриоттық пен азаматтық пафос жарнаманың мақсаты болды ма?
− Ондай ой болған жоқ. Бұл шын жүректен шығарған әнім болатын. Жастардың рухын көтеретін, сезімдерін оятатын патриоттық ән шығарсам деп жиі ойлайтынмын. Соны іске асырдым. «Халқым» үлкен адамдар тыңдайтын ән емес. Ол жастарға арналған ән еді.
− Бірақ патриоттық сезімге құрылған сол әнге түсірілген бейнеклиптің пейзажына барахолка базарын таңдап алу себебіңізді қалай түсінуге болады?
− Өйткені бізге массовка керек болды. Ондай көп халықты қайдан табамыз? Сондықтан халық көп жүретін барахолка базарына бардық. Бізге осы ыңғайлы, әрі түсіруге оңай болды.
− Осы бейнеклип арқылы қазіргі қазақтың негізгі тіршілік көзі базардың маңы болды дей аласыз ба?
− Жоқ, бейнебаян осы ой тұрғысында шығарылған деп айта алмаймын. Иә, қазір халық базардан нәпақа тауып, тіршіліктерін жасап жүрген заман. Барахолкадан тек қазақ емес, еліміздегі барлық ұлт өкілін кездестіруге болады. Ұйғыр, өзбек, қырғыздардан бастап, бейнебаянға бәрін түсірдік. Бізге де сол керек болған еді.
– Жақында ғана көрсетілген «Наурыз.кз» атты фильмінде басты рөлді сомдадыңыз. Соған қатысты көрермендердің «Сюжеті ресейлік «Ёлки» фильміне ұқсап кетеді» деген пікірлерін кездестіріп қалдым. Расымен, бұл көрші елдің фильмінен алынған көшірме ме?
− Жалпы, не нәрсе жақсы, не жаман болсын, көпшілік сөйлеп қалады ғой. Қазақпыз… Барлық адамның көңілінен шығу мүмкін емес. Шынымен де, «Наурыз.кз» фильмінің кейбір тұстары сіз айтып отырған фильмге ұқсайтын шығар. Бірақ, шынымды айтсам, орыстың «Ёлки» деген фильмін өз басым көрген емеспін. Сондықтан ол пікірмен онша келісе алмаймын. Фильмде қазіргі қазақтың тұрмыс-тіршілігі көрсетілген. Егер жұрт солай десе, онда көшірме тұстары бар шығар. Мен білмеймін. Ол режиссерге ғана аян.
− Бір кездері «Кентал да Қайрат Нұртас секілді өз өмірі туралы фильм түсірмекші» деген әңгіме шыққан болатын. Содан бері біршама уақыт өткен сыңайлы. Ол фильмді қашан көре аламыз?
− Иә, өз өмірім жайында кино түсіру жоспарымда бар. Түсірілім жұмыстарына әзірге кірісе алмай жүрмін. Әйтпесе сценарий дайын тұр…
− Бүгінде кинорежиссерлар «киносымақ түсірушілер өз ісімен айналысса екен» деген секілді пікір айтады. Оған қалай қарайсыз?
− Жалпақ жұрт әртістердің кинофильмдерге түсуіне қарсы пікір айтатын болып барады. Бірақ мен, егер адамның актерлік пен әншілікке қабілеті қатар болса, екеуін бірге алып жүруіне қарсы емеспін. Тіптен әртіс режиссер де болуы әбден мүмкін.
Сонымен бірге бізде «адам тек бір ғана мамандық иесі ғана болсын» деген заң не болмаса тосқауыл қоятын әлдебір талап бар ма? Адам өз сүйікті ісімен айналысатын болса, неғұрлым бақытты күн кешеді. «Әр адам өз ісімен айналыссын» деген көзқарасты ұстанып, оны қатып қалған қағида етсе, онда барлығының робот болғаны ғой. Адам баласының қолынан бәрі келеді, сол үшін де адам болып жаратылғанбыз. Тек Аллаға тән нәрседен басқасының бәрін жасай аламыз. Жан-жақты бола аламыз. Сондықтан аспазшы ешқашан бимен айналыса алмайды деген сөз жоқ. Ешкім екінші біреудің тағдырын шеше алмайды. Бұл тек құдайдың қолынан келетін іс.
− Сізді өзіне «қалыңдық іздеп жүр» деген әңгімені жиі естіп жатамыз. Соңғы уақытта отбасылық тұрғыдағы бейнебаяндар шығарып, ән жаза бастадыңыз. Бұл шығармашылық әрекет тойыңыздың ауылы жақын қалғанын білдіре ме?
− Дұрыс айтасыз, жасымыз отыздан асып барады. Негізі үйленуге ниетім бар. Соған әрекет те жасаудамын. Құдай қаласа, келесі жылы құсымды қолыма қондыратын шығармын. Мүмкін, тойым таяуда болып қалар… Әр адамның маңдайына не жазылса, сол тағдырдан қашып құтылу мүмкін емес шығар…
− Өнеріңізге тәнті жұртшылық сізді алғашында «Ғашық жүрек» телехикаясында бірге түскен «Кешью» тобының бұрынғы мүшесі Айдана Меденоваға «қосқан» еді. Кейіннен Кәмшат Жолдыбаева екеуіңіздің араларыңызда махаббат бар деп шуласты. Бірақ әр кезде мұны өтірікке шығарасыз. Осы «жасанды қалыңдықтар» пиардың бір үлгісі емес пе?
− Әрине, шоу-бизнес пиарсыз болмайды. Сондықтан көпшілік әншілер, әртістер өздеріне жарнама жасауға мәжбүр. Немесе әлдебір әріптесіне пиар құрып береді. Бұған таңданудың қажеті жоқ. Пиар − ол біздің жұмысымыздың бір бөлшегі. Сондықтан «менің қалыңдықтарым» туралы бұл ақпараттарды пиар деп қабылдаңыздар.
− Бір сұхбатыңызда: «Біздің елдің музыканттарын екіге бөліп: жартысы музыкаға түк те қатысы жоқ, жасаған дүниелерін «музыка» деп айтуға келмейтін жалған музыкантшылар болса, ал бір бөлігін нағыз музыканттар деп қараймын. Өйткені шын таланттар музыканың не екенін біледі, оны жүрегімен сезіне алады» деп айтқаныңыз бар. Сіз айтып отырған «жалған музыкантшылар» бүгінде эстрада мен шоу-бизнесті жаулап алған сияқты. Бұл орайдағы ойыңыз қандай?
− Бұл ойымды жоққа шығармаймын. Шынымен, біздің әншілер екіге бөлінеді. Бір ортада жүрген соң, «сен ән айтпа» деп ешкімге тыйым сала алмайсың. Талабы бар болса, ешкімге бөгет болғым да келмейді. Тіптен қазір біреуге ақыл айтатын заман емес. Қайтеміз енді, солай ортамызда әнін салып жүре берсін дейміз. Әр адамның өз тағдыры бар. Бірақ кімнің қай жерге дейін баратынын уақыт көрсетеді…
− Қазір кез келген өзіңіз секілді әншінің репертуарынан той әнін кездестіруге болады. Бірақ сіздің орындауыңызда тойдың хиті болатын ән естіп көрмеппін. Неге? Әлде ондай әндер жазуға құмартпайсыз ба?
− Иә, біздің эстрадамызда той әндері көбейіп кетті. Бір жағынан бұған қуаныштымын. Себебі бұрын 90-жылдары мұндай қазақ әндері тойда айтылмайтын. Тойларды тек орыстың, өзбектің әндерімен өткізетінбіз. Ал қазір кез келген тойға бара қалсаңыз, шырқалған қазақ әндерін тыңдайсыз. Сондайда өзіміздің де «тойский» әндеріміз бар екен ғой деп қуанып қаласың. Орыс пен өзбектің әндерінсіз де тойымызды өткізуге болады екен.
Ал бұған басқа жағынан қарасақ, бұлар тек тойда ғана айтуға болатын той әндер. Яғни, оларды сахнаға шығып шырқауға келмейді. «Тойский» әндердің өз орны бар. Осыны әр әншінің білгені дұрыс деп ойлаймын. Ән өнерінің де әр ортаға сай өз этикеті болуы тиіс.
Иә, репертуарымнан той әндерін кездестіре алмайсыз. Менсіз де той әндерін шырқаушы әншілер жетерлік. Олармен бірге жағаласпай-ақ қояйыншы дегенім ғой. Көпке ілесіп қайтемін?! Бірақ репертуарымда билеуге де болатын әндер жоқ емес.
− Сонда сіздің әндеріңіздің тыңдармандары кімдер?
− Менің тыңдармандарым – әртүрлі жастағылар. Тыңдағысы келгендердің құлағын жаппаймын. Жүрегімнен шыққан музыкаларым адамға тек жақсылық әкелсе екен деймін. Шырқаған және жазған әндерім ой тудырып, ақыл, парасаттылық сыйласа деп мақсат тұтамын. Әйтеуір халыққа өз пайдамды тигізсем деген ой…
− Еліміздегі дағдарыс кезінде тойсыз өмір сүретін сіз сияқты әншіге ән жазып, бейнебаян түсіру қиынға түсіп жатқан жоқ па?
− Қаржы жағынан ешқандай қиындық туып жатқан жоқ. Өйткені әншіліктен бөлек менің айналысатын басқа тіршіліктерім бар. Анда-санда қатысып қоятын тойымыз және бар.
− Сіз жайында «ата-анасы бай кісілер, солардың арқасында шалқып жүрген әнші» деп айтады. Осы қаншалықты рас?
− Ата-анам расымен бай кісілер. Мәселе ақшада емес, ол кісілер маған жақсы тәрбие бере алды. Әке-шешемнің ішкі әлемі өте кең. Солардың арқасында бойыма жақсы қасиетті сіңіре алдым. Өмірімде дұрыс шешім қабылдауға әлі күнге дейін себепші болып келеді. Және соның нәтижесінде бүгінде отандық эстраданың танымал әртістерінің бірімін.
− Инста-парақшаңызда оқырмандарыңыздан өзіңізге қатысты жақсы пікірлерді көптеп кездестіруге болады екен. Соның ішінде «нағыз әнші, нағыз дауыс» дегендер бар. Бұл бағалауға қаншалықты саймын деп ойлайсыз?
− Оқырмандарымнан мұндай сөз есту – мен үшін үлкен дәреже, мақтаныш. Тәнті тыңдармандарыма алғыстан басқа айтарым жоқ. Жанкүйерлерім, мүмкін, мені кең дауысты, нағыз әнші етіп қабылдайтын шығар. Өнер адамдарын биікке көтеретін де, оны сол биіктен «лақтырып жіберетін» де – халық. Бұл құдіретке қарсы тұру мүмкін емес. Бұған азаматтық және өнерпаздық түсіністікпен қарау керек деп ойлаймын.
− Алдағы уақыттағы жоспарларыңызбен бөлісе кетсеңіз…
− Құдайға шүкір, жұмысымыз жақсы жүріп жатыр. Сүйікті ісіммен айналысып жүрмін. Маған тек үйлену ғана қалды…
Өмір болған соң, армандайтын дүниелер көп қой. Үй салу керек, балалы-шағалы болуды аңсайсың. Кейін балаларымды үйлендіріп, немере сүйгім келеді. Ойлай берсек, алда атқаратын тірішілік көп екен…
Сұхбаттасқан –
Анар ДӘУКЕН