КЕНТАЛ: ӨНЕРДЕГІ АДАМДАРДЫ биікке көтеретін де, сол биіктен «лақтыратын» да – ХАЛЫҚТЫҢ ҚҰДІРЕТІ

«Обще­ствен­ная позиция»

(про­ект «DAT» №13 (377) от 06 апре­ля 2017 г.

 

Бей­сен­бі­де­гі бетпе-бет

 

Бүгін­гі «Бей­сен­бі­де­гі бет­пе-бет» айда­ры аясын­да музы­кант-саз­гер, ел ішіне Кен­тал есі­мі­мен таны­мал болған жас әнші Талған Кен­же­бо­ла­тов­пен әңгі­ме құрған едік. Соңғы уақыт­та тек эст­ра­да­да ғана емес, жаңа фильм­дер­ден көрініп жүр­ген ол жеке өміріне қаты­сты жаңа­лы­ғы­мен бөліс­кен бола­тын. Кен­тал сұх­бат бары­сын­да биыл­дан қал­май үйле­нетінін айт­ты. Және кезін­де жұрт­шы­лық өзіне қосқан «Кешью» тобы­ның экс-солисі Айда­на Меде­но­ва­мен қарым-қаты­на­сын да түсін­ді­ре кетті.

 

− Кен­тал, сіз көп­шілік­ке «Халқым» әніңіз арқы­лы таныл­ды­ңыз. Осы әнде­гі пат­ри­от­тық пен аза­мат­тық пафос жар­на­ма­ның мақ­са­ты бол­ды ма?

− Ондай ой болған жоқ. Бұл шын жүрек­тен шығарған әнім бола­тын. Жастар­дың рухын көте­ретін, сезім­дерін оята­тын пат­ри­от­тық ән шығар­сам деп жиі ойлай­ты­н­мын. Соны іске асыр­дым. «Халқым» үлкен адам­дар тың­дай­тын ән емес. Ол жастарға арналған ән еді.

− Бірақ пат­ри­от­тық сезім­ге құры­лған сол әнге түсіріл­ген бей­не­к­лип­тің пей­за­жы­на бара­хол­ка база­рын таң­дап алу себебіңізді қалай түсі­ну­ге болады?

− Өйт­кені біз­ге мас­сов­ка керек бол­ды. Ондай көп халы­қты қай­дан таба­мыз? Сон­ды­қтан халық көп жүретін бара­хол­ка база­ры­на бар­дық. Біз­ге осы ыңғай­лы, әрі түсіру­ге оңай болды.

− Осы бей­не­к­лип арқы­лы қазір­гі қаза­қтың негіз­гі тір­шілік көзі база­рдың маңы бол­ды дей ала­сыз ба?

− Жоқ, бей­не­ба­ян осы ой тұрғы­сын­да шыға­ры­лған деп айта алмай­мын. Иә, қазір халық база­рдан нәпақа тауып, тір­шілік­терін жасап жүр­ген заман. Бара­хол­ка­дан тек қазақ емес, елі­міз­де­гі бар­лық ұлт өкілін кез­де­стіру­ге бола­ды. Ұйғыр, өзбек, қырғы­здар­дан бастап, бей­не­ба­янға бәрін түсір­дік. Біз­ге де сол керек болған еді.

– Жақын­да ғана көр­сетіл­ген «Наурыз.кз» атты филь­мін­де басты рөл­ді сомда­ды­ңыз. Соған қаты­сты көре­рмен­дер­дің «Сюжеті ресей­лік «Ёлки» филь­міне ұқсап кете­ді» деген пікір­лерін кез­де­стіріп қал­дым. Расы­мен, бұл көр­ші елдің филь­мі­нен алы­нған көшір­ме ме?

− Жал­пы, не нәр­се жақ­сы, не жаман бол­сын, көп­шілік сөй­леп қала­ды ғой. Қаза­қ­пыз… Бар­лық адам­ның көңілі­нен шығу мүм­кін емес. Шыны­мен де, «Наурыз.кз» филь­мінің кей­бір тұста­ры сіз айтып оты­рған фильм­ге ұқсай­тын шығар. Бірақ, шыным­ды айт­сам, оры­стың «Ёлки» деген филь­мін өз басым көр­ген емес­пін. Сон­ды­қтан ол пікір­мен онша келі­се алмай­мын. Фильм­де қазір­гі қаза­қтың тұр­мыс-тір­шілі­гі көр­сетіл­ген. Егер жұрт солай десе, онда көшір­ме тұста­ры бар шығар. Мен біл­мей­мін. Ол режис­сер­ге ғана аян.

− Бір кез­дері «Кен­тал да Қай­рат Нұр­тас секіл­ді өз өмірі тура­лы фильм түсір­мек­ші» деген әңгі­ме шыққан бола­тын. Содан бері бір­ша­ма уақыт өткен сыңай­лы. Ол фильм­ді қашан көре аламыз?

− Иә, өз өмірім жай­ын­да кино түсі­ру жос­па­рым­да бар. Түсірілім жұмыста­ры­на әзір­ге кірі­се алмай жүр­мін. Әйт­пе­се сце­на­рий дай­ын тұр…

− Бүгін­де кино­ре­жис­сер­лар «кино­сы­мақ түсіру­шілер өз ісі­мен айна­лыс­са екен» деген секіл­ді пікір айта­ды. Оған қалай қарайсыз?

− Жал­пақ жұрт әртістер­дің кино­фильм­дер­ге түсуіне қар­сы пікір айта­тын болып бара­ды. Бірақ мен, егер адам­ның актер­лік пен әншілік­ке қабілеті қатар бол­са, еке­уін бір­ге алып жүруіне қар­сы емес­пін. Тіп­тен әртіс режис­сер де болуы әбден мүмкін.

Соны­мен бір­ге біз­де «адам тек бір ғана маман­дық иесі ғана бол­сын» деген заң не бол­ма­са тосқа­уыл қоя­тын әлдебір талап бар ма? Адам өз сүй­ік­ті ісі­мен айна­лы­са­тын бол­са, неғұр­лым бақыт­ты күн кешеді. «Әр адам өз ісі­мен айна­лыс­сын» деген көзқа­рас­ты ұста­нып, оны қатып қалған қағи­да етсе, онда бар­лы­ғы­ның робот болға­ны ғой. Адам бала­сы­ның қолы­нан бәрі келеді, сол үшін де адам болып жара­ты­лған­быз. Тек Аллаға тән нәр­се­ден басқа­сы­ның бәрін жасай ала­мыз. Жан-жақты бола ала­мыз. Сон­ды­қтан аспаз­шы ешқа­шан бимен айна­лы­са алмай­ды деген сөз жоқ. Ешкім екін­ші біре­удің тағ­ды­рын шеше алмай­ды. Бұл тек құдай­дың қолы­нан келетін іс.

− Сізді өзіне «қалы­ң­дық іздеп жүр» деген әңгі­мені жиі естіп жата­мыз. Соңғы уақыт­та отба­сы­лық тұрғы­дағы бей­не­ба­ян­дар шыға­рып, ән жаза баста­ды­ңыз. Бұл шығар­ма­шы­лық әре­кет той­ы­ңы­здың ауы­лы жақын қалға­нын біл­ді­ре ме?

− Дұрыс айта­сыз, жасы­мыз оты­здан асып бара­ды. Негізі үйле­ну­ге ниетім бар. Соған әре­кет те жаса­уда­мын. Құдай қала­са, келесі жылы құсым­ды қолы­ма қон­ды­ра­тын шығар­мын. Мүм­кін, той­ым тая­у­да болып қалар… Әр адам­ның маң­дай­ы­на не жазыл­са, сол тағ­дыр­дан қашып құты­лу мүм­кін емес шығар…

− Өнеріңіз­ге тән­ті жұрт­шы­лық сізді алға­шын­да «Ғашық жүрек» теле­хи­ка­я­сын­да бір­ге түс­кен «Кешью» тобы­ның бұры­нғы мүше­сі Айда­на Меде­но­ваға «қосқан» еді. Кей­ін­нен Кәм­шат Жол­ды­ба­е­ва еке­уіңіздің ара­ла­ры­ңы­зда махаб­бат бар деп шула­сты. Бірақ әр кез­де мұны өтірік­ке шыға­ра­сыз. Осы «жасан­ды қалы­ң­ды­қтар» пиар­дың бір үлгісі емес пе?

− Әрине, шоу-биз­нес пиар­сыз бол­май­ды. Сон­ды­қтан көп­шілік әншілер, әртістер өздеріне жар­на­ма жаса­уға мәж­бүр. Неме­се әлдебір әріп­тесіне пиар құрып береді. Бұған таң­да­ну­дың қажеті жоқ. Пиар − ол біздің жұмысы­мы­здың бір бөл­ше­гі. Сон­ды­қтан «менің қалы­ң­ды­қта­рым» тура­лы бұл ақпа­рат­тар­ды пиар деп қабылдаңыздар.

− Бір сұх­ба­ты­ңы­зда: «Біздің елдің музы­кант­та­рын екі­ге бөліп: жар­ты­сы музы­каға түк те қаты­сы жоқ, жасаған дүни­е­лерін «музы­ка» деп айтуға кел­мей­тін жалған музы­кант­шы­лар бол­са, ал бір бөлі­гін нағыз музы­кант­тар деп қарай­мын. Өйт­кені шын талант­тар музы­ка­ның не екенін біледі, оны жүре­гі­мен сезіне ала­ды» деп айтқа­ны­ңыз бар. Сіз айтып оты­рған «жалған музы­кант­шы­лар» бүгін­де эст­ра­да мен шоу-биз­не­сті жау­лап алған сияқты. Бұл орай­дағы ойы­ңыз қандай?

− Бұл ойым­ды жоққа шығар­май­мын. Шыны­мен, біздің әншілер екі­ге бөлі­неді. Бір орта­да жүр­ген соң, «сен ән айт­па» деп ешкім­ге тый­ым сала алмай­сың. Тала­бы бар бол­са, ешкім­ге бөгет болғым да кел­мей­ді. Тіп­тен қазір біре­у­ге ақыл айта­тын заман емес. Қай­те­міз енді, солай орта­мы­зда әнін салып жүре бер­сін дей­міз. Әр адам­ның өз тағ­ды­ры бар. Бірақ кім­нің қай жер­ге дей­ін бара­ты­нын уақыт көрсетеді…

− Қазір кез кел­ген өзіңіз секіл­ді әншінің репер­ту­а­ры­нан той әнін кез­де­стіру­ге бола­ды. Бірақ сіздің орын­да­уы­ңы­зда той­дың хиті бола­тын ән естіп көр­меп­пін. Неге? Әлде ондай әндер жазуға құмарт­пай­сыз ба?

− Иә, біздің эст­ра­да­мы­зда той әндері көбей­іп кет­ті. Бір жағы­нан бұған қуа­ны­шты­мын. Себебі бұрын 90-жыл­да­ры мұн­дай қазақ әндері той­да айтыл­май­тын. Той­лар­ды тек оры­стың, өзбек­тің әндері­мен өткі­зетін­біз. Ал қазір кез кел­ген той­ға бара қал­саңыз, шырқалған қазақ әндерін тың­дай­сыз. Сон­дай­да өзі­міздің де «той­ский» әндері­міз бар екен ғой деп қуа­нып қала­сың. Орыс пен өзбек­тің әндерін­сіз де той­ы­мы­зды өткізу­ге бола­ды екен.

Ал бұған басқа жағы­нан қара­сақ, бұлар тек той­да ғана айтуға бола­тын той әндер. Яғни, олар­ды сахнаға шығып шырқа­уға кел­мей­ді. «Той­ский» әндер­дің өз орны бар. Осы­ны әр әншінің біл­гені дұрыс деп ойлай­мын. Ән өнерінің де әр ортаға сай өз эти­кеті болуы тиіс.

Иә, репер­ту­а­рым­нан той әндерін кез­де­сті­ре алмай­сыз. Мен­сіз де той әндерін шырқа­у­шы әншілер жетер­лік. Олар­мен бір­ге жаға­лас­пай-ақ қояй­ын­шы дегенім ғой. Көп­ке ілесіп қай­те­мін?! Бірақ репер­ту­а­рым­да биле­у­ге де бола­тын әндер жоқ емес.

− Сон­да сіздің әндеріңіздің тың­дар­ман­да­ры кімдер?

− Менің тың­дар­ман­да­рым – әртүр­лі жастағы­лар. Тың­дағы­сы кел­ген­дер­дің құлағын жап­пай­мын. Жүре­гім­нен шыққан музы­ка­ла­рым ада­мға тек жақ­сы­лық әкел­се екен дей­мін. Шырқаған және жазған әндерім ой туды­рып, ақыл, пара­сат­ты­лық сый­ла­са деп мақ­сат тұта­мын. Әйте­уір халы­ққа өз пай­дам­ды тигіз­сем деген ой…

− Елі­міз­де­гі дағ­да­рыс кезін­де той­сыз өмір сүретін сіз сияқты әнші­ге ән жазып, бей­не­ба­ян түсі­ру қиы­нға түсіп жатқан жоқ па?

− Қар­жы жағы­нан ешқан­дай қиын­дық туып жатқан жоқ. Өйт­кені әншілік­тен бөлек менің айна­лы­са­тын басқа тір­шілік­терім бар. Анда-сан­да қаты­сып қоя­тын той­ы­мыз және бар.

− Сіз жай­ын­да «ата-ана­сы бай кісілер, солар­дың арқа­сын­да шалқып жүр­ген әнші» деп айта­ды. Осы қан­ша­лы­қты рас?

− Ата-анам расы­мен бай кісілер. Мәсе­ле ақша­да емес, ол кісілер маған жақ­сы тәр­бие бере алды. Әке-шешем­нің ішкі әле­мі өте кең. Солар­дың арқа­сын­да бой­ы­ма жақ­сы қаси­ет­ті сіңі­ре алдым. Өмірім­де дұрыс шешім қабыл­да­уға әлі күн­ге дей­ін себеп­ші болып келеді. Және соның нәти­же­сін­де бүгін­де отан­дық эст­ра­да­ның таны­мал әртістерінің бірімін.

− Инста-парақ­шаңы­зда оқыр­ман­да­ры­ңы­здан өзіңіз­ге қаты­сты жақ­сы пікір­лер­ді көп­теп кез­де­стіру­ге бола­ды екен. Соның ішін­де «нағыз әнші, нағыз дауыс» деген­дер бар. Бұл баға­ла­у­ға қан­ша­лы­қты сай­мын деп ойлайсыз?

− Оқыр­ман­да­рым­нан мұн­дай сөз есту – мен үшін үлкен дәре­же, мақта­ныш. Тән­ті тың­дар­ман­да­ры­ма алғы­стан басқа айта­рым жоқ. Жан­күй­ер­лерім, мүм­кін, мені кең дауы­сты, нағыз әнші етіп қабыл­дай­тын шығар. Өнер адам­да­рын биік­ке көте­ретін де, оны сол биік­тен «лақты­рып жібе­ретін» де – халық. Бұл құдірет­ке қар­сы тұру мүм­кін емес. Бұған аза­мат­тық және өнер­паз­дық түсіністік­пен қарау керек деп ойлаймын.

− Алдағы уақыт­тағы жос­пар­ла­ры­ңы­з­бен бөлі­се кетсеңіз…

− Құдай­ға шүкір, жұмысы­мыз жақ­сы жүріп жатыр. Сүй­ік­ті ісім­мен айна­лы­сып жүр­мін. Маған тек үйле­ну ғана қалды…

Өмір болған соң, арман­дай­тын дүни­е­лер көп қой. Үй салу керек, бала­лы-шаға­лы болу­ды аңсай­сың. Кей­ін бала­ла­рым­ды үйлен­діріп, неме­ре сүй­гім келеді. Ойлай бер­сек, алда атқа­ра­тын тірі­шілік көп екен…

 

Сұх­бат­тасқан –

Анар ДӘУКЕН