Мирамбек КАМАЛОВ: Парламент жалқаулардың ОРЫНТАҚ МЕКЕНІ ЕМЕС

«Обще­ствен­ная позиция»
(про­ект «DAT» №9 (326) от 3 мар­та 2016 г.
ДАТ!

Мирам­бек КАМАЛОВ:
Пар­ла­мент жалқаулардың
ОРЫНТАҚ МЕКЕНІ ЕМЕС

Біздің аны­қта­ма

Кама­лов Мирам­бек Аман­жолұ­лы – 1982 ж. Ақтө­бе облы­сы Темір ауда­ны Шұбарқұ­дық кен­тін­де туған. Алма­ты Эко­но­ми­ка және ста­ти­сти­ка ака­де­ми­я­сын «Қар­жы­гер» маман­ды­ғы бой­ын­ша 2003 жылы үздік тәмам­даған. Еңбек жолын Ақтө­бе­де­гі жер­гілік­ті теле­ра­дио­ком­па­ни­яда жүр­гі­зу­ші, дик­тор-жур­на­лист ретін­де бастаған. 2003 жыл­дан бастап «Қаза­қстан­ның жастар ақпа­рат қыз­меті» қоры облы­стық фили­а­лы­ның үйле­стіру­шісі, дирек­то­ры. 2005 жыл­дан бастап «Тәу­ел­сіз бақы­ла­у­шы­лар рес­пуб­ли­ка­лық жүй­есінің» Ақтө­бе облы­сы бой­ын­ша өкілі. 2006 жыл­дан бастап ЖСДП мүше­сі, пар­ти­я­ның облы­стық сая­си кеңесі мүше­сі, ал 2008 жыл­дан бастап ЖСДП облы­стық фили­а­лы­ның төраға­сы, әрі ЖСДП сая­си кеңес мүше­сі. ҚР пар­ла­мен­ті мәжілісінің кезек­тен тыс сай­ла­у­ы­на ЖСДП аты­нан пар­ти­я­лық тізім бой­ын­ша үміткер.
Қазақ, орыс тіл­дері­мен қоса, ағы­л­шын тілін мең­гер­ген. Отба­сы­лы, жұбайы – Гүл­шат, ұлы – Алдияр.
– Мирам­бек мыр­за, Ақтө­бе қала­сы өңір­ге қап­тап келіп жатқан қытай­лық жұмыс­шы­лар­дың әсері­нен «Чайнатаун»-ға айна­лып бара жатыр деген сөз бар. Бұл жағ­дай­ды күн­делік­ті көзі­мен көріп жүр­ген сіз не дер едіңіз?
– Ол енді ел ішін­де бар сөз. Сая­си және эко­но­ми­ка­лық тығы­ры­ққа тірел­ген біздің билік алпа­уыт мем­ле­кет­тер­ге қар­жы­лай қары­зға батып, не бол­ма­са олар­дан сая­си қол­дау іздеп, тығы­ры­ққа тірілеп оты­рға­ны бар­шаға аян. Сыр­тқы қарыз көле­мі соңғы жыл­да­ры бір­не­ше мил­ли­ард­тарға дей­ін арт­ты. «Судың да сұра­уы бар» демек­ші, қарыз бер­ген мем­ле­кет­тер алдын ала келісіл­ген шар­ттағы «жазыл­маған тұста­ры» бой­ын­ша қары­зын өте­уді талап ете­ді. Біздің өңір­де қытай­лық ком­па­ни­я­лар­дың басым­дық етіп оты­рға­ны­ның себебін көр­шілер өздерінің ере­же­сін орна­туға тыры­сып жатқа­ны­нан-ақ көру­ге бола­ды. Ере­же тала­бы кей­де ресми түр­де келісіл­ген бол­са, көп жағ­дай­да заң тала­бы­нан айла­сын асы­рып, бей­ре­сми түр­де өтіп кетіп жата­ды. Деген­мен, әзір­ге Ақтө­бе қала­сы «Чай­на­та­унға» айна­лып кет­ті деу­ге бол­мас, әйт­се де алдағы уақыт­та елі­міз­ге көрін­ген­дер иелік етіп кете ме деген қауіп бар. Олар­дың ішін­де қытай­лы­қтар­дың да еме­уріні бар екені рас.

– Айт­пақ­шы, осы қытай­лық жұмыс­шы­лар­дың үлес сал­мағы артуы есебі­нен Ақтө­бе­де жұмыс­сыз жастар көбей­іп бара­ды деген маз­мұн­да редак­ци­я­мы­зға хат кел­ген еді. Бұл дере­гі дәй­ек­ті сөз деп ойлай­сыз ба?
– Иә, бұл сөздің аста­рын­да шын­дық бар. Өйт­кені, Заң бой­ын­ша, шетел­дік­тер елі­міз зәру болған маман­ды­қтар бой­ын­ша жұмыс­шы­ла­рын әке­ле ала­ды. Ал шын­ды­ғын­да, біз­де­гі жоқ деп сана­ла­тын маман­дар­дың орны­на көбі­не­се маман­ды­ғы сәй­кес кел­ме­се де, қытай­лы­қтар өз жұмыс­шы­ла­рын алып келіп жатқа­ны жөнін­де деректер бар. Кей­бір мәлі­мет­тер­ге ден қой­сақ, өңір­де­гі өндіріс орын­да­рын­да еңбек етіп жүр­ген қытай­лы­қтар облы­стан еңбек инспек­ци­я­сы келе жатыр деген хабар­ды естісі­мен, сай-салаға қашып, тым-тырақай жоқ бола­тын көрі­неді. Инспек­ция тек­серісі­нен соң, жасы­ры­нып оты­рған қытай­лы­қтар тығы­лған жері­нен шығып, жұмыста­рын жалға­сты­ра­тын көрі­неді. Тіп­ті қытай­лы­қтар кенет­тен жаса­ла­тын тек­се­ру­лер­ді де алдын ала біліп оты­ра­ды деген ақпа­рат­тар бар. Бұл мәсе­ле елі­міз­де еңбек ететін шетел аза­мат­та­ры­ның жүріп-тұруы­на, мигра­ция мәсе­лесіне қаты­сты кіна­рат­тың бар екенін дәлел­дей­ді. Мұн­дай ақпар­ды мұнай сала­сын­да қытай­лы­қтар­мен бір­ге еңбек ететін жұмыс­шы­лар­дың өз аузы­нан естіп қаламыз.

– Ал шетел­дік жұмыс­шы­лар жер­гілік­ті жер­дің үлесін жеп жатқан жағ­дай­дың соңы әлдебір әле­умет­тік қақты­ғы­стар мен тең­селістер­ге соқты­руы мүм­кін бе?
– «Жау жоқ деме, жар астын­да» деген сөз бар. Біздің өңір тұрғын­да­ры­ның бір­ша­ма­сы осы мұнай-газ өнді­ру сала­сы­мен бай­ла­ны­сты жұмыс орын­да­рын­да еңбек ете­ді. Қазір де елде­гі дағ­да­рыс жағ­дай­ын­да осы кәсі­по­рын­дар­дағы жұмыс­шы­лар­дың саны қысқа­рып, не бол­ма­са жар­ты­лай еңбе­кақы төлеу жүй­есіне көшіп кет­ті. Жұмыс орнын сақтап қалу жолын­да жер­гілік­ті билік тара­пы­нан ірі мұнай ком­па­ни­я­ла­ры­мен мемо­ран­дум­дар, келісім­дер жаса­лып қой­ға­ны­мен, нарық өз заңын жүр­гі­зу­де. Ешқан­дай кәсі­по­рын өзіне келетін шығы­н­мен жұмыс жасай алмай­ды. Енді сол мұнай кәсі­по­рын­да­рын­дағы жұмысы­нан босаған аза­мат­та­ры­мы­зға өзге кәсіп тауып беру – бүгін­гі билік­тің басты мәсе­лесі. Мыса­лы, аза­мат­та­ры­мы­здың 90 пай­ы­здан аста­мы­ның басын­да несие бар, жұмыстан қысқарған аза­мат отба­сын асы­рай ма, әлде банк­тің алдын­дағы несие бой­ын­ша мін­дет­те­месін орын­дай ма деген заң­ды сұрақ туын­дай­ды. Ешқан­дай да сая­сатқа әрі бар­май ақ, бюд­жет­тің қар­жы­сын үнем­ді, тиім­ді пай­да­ланған уақыт­та біздің мұн­дай қиын­шы­лы­қтар­дан күй­зел­мей шығуға мүм­кін­ді­гі­міз бар. Ал эко­но­ми­ка­ны әрта­рап­тан­ды­ру бой­ын­ша жұм­са­лып, құмға сің­ген мил­ли­ард­тар басқа әңгі­менің тақы­ры­бы. Біз сон­дай шыдам­ды, төзім­ді халық болған­ды­қтан да, үкі­мет жау­ап­сызды­қтан салғырт­ты­ққа салы­на­тын сияқты. Аза­мат­та­ры­мы­здың басын­дағы әле­умет­тік мәсе­ле­лер­ді шешу­ге үкі­мет қауқар­сыз бол­са, қоғам­да әле­умет­тік қақты­ғы­стар болуы әбден мүм­кін. Қақты­ғы­стың ошағы аз емес, ал оны түте­ту аяқ астын­да – билік осы­ны ескер­гені жөн.

– Сіз ЖСДП-ның пар­ти­я­лық тізі­мі арқы­лы мәжіліс депу­тат­ты­ғы­на үміт­кер болған екен­сіз. Пар­ла­мент депу­та­ты болу арқы­лы қоғам­да орын алған осын­дай келеңсіздік­тер­ді қалай өзгер­ту­ге бола­ды деп ойлайсыз?
– Егер ЖСДП пар­ла­мент­ке кір­се, халы­қтың күн­делік­ті мұң-зары жоға­ры билік қабы­рға­ла­рын­да естілетін бола­ды. Халы­қтың ама­на­тын арқа­лаған фрак­ция елі­міз­де «халық билі­гін орна­ту бой­ын­ша» ұсы­ны­ста­рын үкі­мет­тік бағ­дар­ла­маға енгі­зу үшін тыры­су былай тұр­сын, күре­сетін бола­ды. Соны­мен бір­ге пар­ти­я­ның бір­не­ше жылғы еңбе­гінің нәти­же­сі ретін­де пар­ла­мент қабы­рға­ла­рын­да жаңа ойлар мен тың иде­я­лар, сыни көзқа­рас­тар айты­ла­тын бола­ды. Пар­тия сая­си жүй­ені өзгер­ту керекті­гін әуелі­ден айтып, эко­но­ми­ка­лық бағ­дар­ла­ма­лар бой­ын­ша бір­не­ше заң жоба­ла­ры­на қаты­сты өз ұсы­ны­ста­рын мәлім­деп келеді. Сая­си жүй­е­ге өзгерістің қажет екенін мәлім­де­ген пар­тия бұл үрдістің рево­лю­ци­я­лық емес, өз кезе­гі­мен, жай­саң эво­лю­ци­я­лық жол­мен өтуін қалайды.

– Жал­пы, сіз ЖСДП пар­ти­я­сын неге қала­ды­ңыз? Мәсе­лен, әле­умет­тік желі­де бұл пар­ти­яда таны­мал тұлға­лар жоқ деген пікір­лер жари­я­ла­нып жүр ғой…
– Мен ЖСДП иде­я­сы мен бағ­дар­ла­ма­сы­на, ұста­ны­мы­на сарап­та­ма, ондағы жүр­ген қай­рат­кер­лер­дің көзқа­рас­та­ры­на шолу жасап және аза­мат­тық қоғам­да жүр­ген бел­сен­ді қоғам қай­рат­кер­лері­мен ақыл­да­са келе, бұл пар­ти­яға кіру жөнін­де шешім қабыл­да­дым. Пар­ти­я­ның пар­ла­мент­ке ұсы­ны­ла­тын кан­ди­дат­тар тізі­мін­де таны­мал тұлға­лар жоқ деп айтуға бол­май­ды. Онда елге бел­гілі аза­мат­тар­дың қата­ры жет­кілік­ті. Пар­ти­я­ның кей­бір таны­мал тұлға­ла­ры жастарға, жаңа буы­нға жөн сіл­теп, пар­ти­я­лық тізім­ге кіру­ден бас тарт­ты. Тұлға­лар қай кез­де де алғаш рет елдің алдын­да көрініп, еңбек етіп, сол еңбе­гін көр­се­ту арқы­лы таны­мал болған. Сол сияқты қазір­гі пар­ти­я­лық тізім­де­гілер­дің біра­зын таны­ма­са, алдағы уақыт­та тани­тын болар. Пар­ти­я­ның жаңа буы­нға бет бұрған­ды­ғы – ол пар­ти­я­ның жаңа­руға, жаңа­шыл­ды­қты қабыл­да­уға, дамуға, жетіл­дірілу­ге даяр екен­ді­гінің белгісі.

– Бірақ әдет­те­гі бұр­ма­ла­у­шы­лы­қ­пен «Нұр Отан» пар­ти­я­сы пар­ла­мент­тің кемін­де 90 пай­ыз ман­да­тын басып алар бол­са және олар­дың 40 пай­ы­зы бұры­нғы пар­ла­мент­тен қалған депу­тат­тар екенін ескер­сек, бұл шал-шауқан­мен қоғам­ды өзгер­ту­ге бола ма?
– Бұры­нғы депу­тат­тар­дың біра­зын елге еңбе­гі сің­ген жоқ деп айтуға бол­май­ды. Ал басым бөлі­гінің «ұйы­қтап» өткіз­ген депу­тат­тық ман­да­ты халы­қтың ама­на­ты­на қия­нат болып табы­ла­ды. Сол депу­тат­тар­дың қата­рын­да қауқар­сыз­быз деп, өздерін тара­ту­ды сұрап алып, қай­та­дан мәжілі­стен дәмелі екен­дік­терін мәлім­деп жатуын қан­дай қисы­нға сый­ғы­зуға бола­ды? Менің­ше, пар­ла­мент жалқа­у­лар­дың жылы орын­тақ мекені бол­мауы керек.

– Мәсе­лен, 90-жыл­дар­дың орта­сы­нан бері пар­ла­мент­ті «мен­шік­теп алған» Қуа­ныш Сұл­та­нов пен Ақан Бижа­но­втан не қай­ыр күту­ге бола­ды? Бұлар сияқты пар­ла­мент­пен «жан баққан», депу­тат­ты­қты күн­көріс кәсібі еткен қаза­қтар қоғам­ды шар­шатқан жоқ па?
– Мен ол кісілер­дің жұмысы­на баға бере алмай­мын. Ал олар­дың бір­не­ше жыл­дан бер­гі «мен­шік­те­ген» депу­тат­тық крес­ло­ла­ры, бірін­ші­ден, өз ары­ның ісі болуы қажет, екін­ші­ден, бұл мәсе­лені фрак­ци­яда көте­ру керек, үшін­ші­ден, «мәң­гілік ман­дат» дағдысы әдет­ке айна­луы – келе­шек ұрпаққа жақ­сы өне­ге емес.

– Әдет­те қоғам­ның қозға­у­шы күші – жастар екені мәлім. Әлем­де­гі талай-талай рево­лю­ци­я­лар жастар мен сту­дент­тер­дің күші­мен жүзе­ге асқа­ны тарих­тан бел­гілі. Бірақ қаза­қстан­дық жастар сонау 1986 жылғы жел­тоқ­сан­дағы бұрқа­сын­нан бері неге «өшіп қал­ды» деп ойлайсыз?
– Менің ойым­ша, жастар 2002–2003 жыл­да­ры бел­сен­ді бол­ды. Олар ерік­ті түр­де өз құқы­қта­рын қорғау, қоға­мға пай­да­лы іс жасау сияқты шара­ларға бел­сене қаты­сты. Алай­да бүгін­гі таң­да жастар­дың бой­ы­нан асқан бір бел­сен­ділік­ті бай­қай алмай­мын. Қоғам­ның бел­сен­ді қозға­у­шы­сы сана­ла­тын жастар­ды қалып­тасқан сая­си жүй­енің, сана­сыз тәр­тібінің құл­да­ры­на айнал­дыр­ды. Бел­сен­ділік көр­сет­кен­дері сая­си жүй­енің қуғы­ны­на түсті. Мыса­лы, ойла­нып қараңыз, егер де бір жоға­ры оқу орны­ның сту­ден­ті қалып­тасқан жүй­е­ге қаты­сты өткір сынын ашық айта­тын бол­са, оны оқу орны­нан шыға­рып жібе­ру­ге дей­ін бара­тын жағ­дай­лар­дан хабар­дар­мыз. Сон­ды­қтан жастар­дың бір тобы оқи­тын орнын сақтағы­сы келеді, екін­шісі жұмыс орны­нан айы­ры­лғы­сы кел­мей­ді. Бой­ла­рын биле­ген осы үрей жастар­ды тек жеке басы­ның қамы­м­ен айна­лы­сып, күн­көріспен ғана айна­лы­суға мәж­бүр етуде.

– Жұмыс­сызды­қтың кесірі­нен Ақтө­бе­де­гі жер­гілік­ті жастар ради­кал­ды діни ұйым­дар­дың қата­ры­на өтіп жатыр деген ақпарға нен­дей жау­а­бы­ңыз бар?
– Ондай жәйт­тер бар, кез­де­седі. Мыса­лы, жұмыстан қысқа­рып, басқа кәсіп табу­дың реті бол­май­ды, мем­ле­кет­тік орган­дар тара­пы­нан қол­дау көр­сетіл­мей­ді, отба­сын асы­рап, пәте­рақы төлеу керек… Міне, осын­дай қиын­шы­лы­қтарға тап болған аза­мат­та­ры­мыз дәстүр­лі емес дін өкіл­дерінің уысы­на түсіп, құр­ба­ны­на айна­лып жата­ды. Ради­кал­ды ұйым мүше­лері осын­дай жастарға мораль­дық, әрі мате­ри­ал­дық қол­дау көр­сетіп, өздеріне тар­та­ды. Ал оның нәти­же­сі жақ­сы­лы­ққа апар­май­ты­ны анық. Ақтө­бе облы­сы­ның Темір ауда­нын­да осын­дай теріс ағым­дағы­лар­мен жұмыс жасай­тын арнайы орта­лық құры­лған бола­тын. Дін істері жөнін­де­гі басқар­ма өзге де өкілет­ті меке­ме­лер­мен бірі­ге оты­рып, осын­дай ради­кал­ды ағым­дар­мен күре­су­де. Бірақ бұл жұмыс та жет­кіліксіз, мәсе­ленің сал­да­ры­мен емес, оның түп­кі ошағы­мен күре­су керек. Көп жағ­дай­да бұл ошақтың себебін әле­умет­тік жағ­дай­дан ізде­ген жөн. Тұр­мыс жағ­дайы жақ­сы бол­са, бұн­дай теріс ағым­дарға қарай ағы­лған аза­мат­тар­дың қата­ры аз болар еді.

– Осы­дан бір­не­ше ай бұрын облы­сты басқа­руға кел­ген Бер­ді­бек Сапар­ба­ев жұмыс­сыздық және жастар сая­са­ты­на қаты­сты қан­дай шара­лар жүр­гізіп жатыр?
– Ақтө­бе облы­сын басқа­руға Бер­ді­бек Маш­бекұлы­ның кел­геніне көп уақыт бола қой­ған жоқ қой. Сон­ды­қтан әкім­нің жұмысы­на әлдеқан­дай баға беру­ге әзір­ге ерте­рек. Деген­мен, жұмыс­сызды­қты жоюға арналған бірқа­тар шара­лар­ды қолға алу­да, бірақ олар тек мәсе­ленің сал­да­ры­мен күре­су қадам­да­ры десек бола­ды. Кей­бір ірі кәсі­по­рын­дар­мен жұмыс­шы­лар санын қысқарт­пау жөнін­де мемо­ран­ду­мға қол қою жұмыста­ры жүр­гізіліп жатыр. Жұмыс­сыздар санын қысқар­ту және жұмыс орнын сақтап қалу бағы­тын­дағы іс-қадам­да­ры жөнін­де әзір­ше баға беру қиын­дау. Деген­мен де, облы­сқа тәжіри­белі бас­шы кел­генін жер­гілік­ті халы­қтың жаңа әкім­ге деген көзқа­ра­сы­нан аңға­руға бола­ды. Жастар сая­са­ты­на келетін бол­сақ, облы­ста бұл жұмыстар­мен айна­лы­су үшін бір­ша­ма атқа­ру­шы орган­дар, меке­ме­лер құры­лған. Ол жет­кілік­ті, деген­мен жастар сая­са­тын жүр­гі­зу бары­сын­дағы шара­лар­дың облы­стағы атқа­ры­лу дең­гейі көңіл көншітпейді.

– Айт­пақ­шы, ЖСДП осы сай­лау бары­сын­да әле­умет­тік желі арқы­лы үгіт-наси­хат жұмыста­рын жүр­гізу­ге ден қой­ған екен. Желі арқы­лы жұмыс нәти­желі бола­ды деп ойлай­сыз ба?
– Бүгін­де жастар­дың дені, орта буын­дағы­лар интер­нет пен әле­умет­тік желіні көп пай­да­ла­на­ды. Ал ізденім­паз­ды­қты талап ететін зия­лы қауым өкіл­дері ара­сын­да ғалам­тор­ды пай­да­лан­бай­тын­да­ры жоқ деп айтуға бола­ды. Кей­бір зей­нет жасын­дағы аға­ла­ры­мы­здың өздері ғалам­тор­ды шар­лап оты­рға­нын көріп жүр­міз. Соған бай­ла­ны­сты ЖСДП үгіт жүр­гі­зу әдістеріне өзгерістер­ді, жаңа­шыл­ды­қты енгізіп, соның ішін­де әле­умет­тік желілер­ге назар ауда­ру­ды жөн сана­ды. Бұл жұмыс нәти­желі бола­ты­ны­на сенім­ді­мін. Әрине, әле­умет­тік желі элек­то­рат­тың бір бөлі­гін қам­ты­са, өзге ғалам­тор­ды пай­да­лан­бай­тын элек­то­ра­ты­мыз да наза­рдан тыс қал­май­ды. Үгіт-наси­хат жұмысын­да ЖСДП сай­ла­у­ал­ды бағ­дар­ла­ма­сы­ның заң­мен шек­тел­ме­ген бар­лық түр­лерін пай­да­ла­на­тын болады.

– Ал интер­нет­ті пай­да­лан­бай­тын жұрт­шы­лық ара­сын­да сай­ла­у­ға түс­кен пар­ти­я­лар қата­рын­да ЖСДП бар екенін біл­мей­тін­дер аз емес. Мәсе­лен, осы кемістік Ақтө­бе­де­гі сай­лау науқа­ны бары­сы­нан бай­қалған жоқ па?
– Әрине, пар­ти­я­ны біл­мей­тін­дер­ден білетін­дер көп екенін ескерт­кім келеді. Оның объ­ек­тив­ті және субъ­ек­тив­ті себеп­тері бар. Сая­си бәсе­ке­ле­стік тең емес жағ­дай­да болуы қан­дай да бір пар­ти­я­ның таны­мал­ды­лы­ғы­на нұқ­сан кел­тіретіні сөз­сіз. Екін­ші­ден, сай­ла­удан сай­ла­у­ға дей­ін­гі ара­лы­қта тек қана билік пар­ти­я­сы­ның сой­ы­лын сүй­рей­тін­дер ақпа­рат тара­ту кеңісті­гін «жау­лап» алуы да демо­кра­ти­я­лық оппо­зи­ци­я­ның алдын орап отыр­ды. Қоғам тек бір жақты ақпа­рат­ты қабыл­да­ды. Ғалам­тор­ды пай­да­лан­бай­тын­дар ара­сын­да ЖСДП-ны біл­мей­тін­дер­ді әзір­ге кез­де­стір­ген жоқ­пыз. Билік пар­ти­я­сы­на бәсе­ке­лес бола ала­тын оппо­зи­ци­я­лық сая­си күштің, сыни көзқа­рас­тағы пар­ти­я­ның бар екенін сон­дай-ақ пар­тия жетек­шісі Жар­ма­хан Айт­бай­ұлы­ның аты­мен бай­ла­ны­сты­ру арқы­лы біледі.

– Сай­лау өткен­нен кей­ін қаза­қстан­дық сая­си билік жүй­есін­де әлдебір өзгерістер болуы мүм­кін бе? Мәсе­лен, пре­зи­дент Назар­ба­ев­тың бұдан бұрын бір айтқан сөзі бой­ын­ша, пре­зи­дент­тік-пар­ла­мент­тік билік жүй­есі қалып­та­са­ды деген болжа­мға сену­ге бола ма?
– Пар­ла­мент­тік жүй­е­ге өтудің, қоғам­да қан­дай да бір демо­кра­ти­я­лық қадам­дар­дың жаса­луын, мін­бе­де айты­лған сөзді бұр­ма­лап атқа­ры­лған істің емес, нақты сая­си қадам­ның жаса­луы­мен баға­ла­у­ға бола­ды. Қан­дай да бір өзгерістің қол­мен ұстап, көз­бен көре­рлік­тей нәти­же­сі бол­май­ын­ша, сая­си билік­те өзгерістер бола­ды деп айту қиындау.
Бүгін­гі билік­ке сен­сек, біз «нұр үстіне нұр болады­ның» кей­пін сонау 90-жыл­дар­дан бері айтып келе­міз. Бірақ қай кезеңнің де баста­лу мен аяқта­лу үрдістері бола­ты­ны – табиғи про­цесс. ЖСДП сая­си билік­тің эво­лю­ци­я­лық жол­мен ауы­суын қалай­ты­нын мәлім­деп жүр­генін де білесіз­дер, пар­ти­я­ның тұғыр­на­ма­сы мен сай­ла­у­ал­ды бағ­дар­ла­ма­сын­да сая­си, эко­но­ми­ка­лық, әле­умет­тік сала­лар бой­ын­ша қабыл­данған ұсы­ны­ста­ры – ел тұрғын­да­рын бүгін­гі дағ­да­ры­стан құтқа­руға арналған нақты қадам. Бола­шақ бүгін­нен баста­ла­ды десек, біз­ге дауыс беріңіздер!
Кен­же НҰРМҰХАМЕДҰЛЫ,
«D»