Апта аптығы

• Жуырда түрме жазасы жеңілдетіліп, үйіне жіберілген диссидент ақын Арон Атабек реанимацияға түсті. Бұл жөнінде Арон Атабектің қарындасы Рәзия Нутышева хабарлады.

Оның сөзіне қарағанда, өткен аптаның соңында Арон Атабектің жағдайы нашарлаған. Бұдан соң жедел жәрдем шақыртылып, жеке клиникаға жатқызылған.

«Қазір жағдайы онша емес. Тамақ іше алмайды. Ауруы асқынып жатыр. Өткенде ауруханадан шыққаннан кейін, он күндей үйде емдедік қой. Ол кісі ауруханаға жатудан бас тартқан. Үйде емделгеннен кейін жағдайы тіпті нашарлап кетті. Ол әдетте ештеңеге шағымданбайтын. Өткен жұмада тынысы тарылып жатқанын айтты. Қорқып кеттім. Түрі де онша емес болып тұрды. «Жеке клиникамен келісім жасастым, ауруханаға жатасың ба?» деп едім. Ауруы жанына батса керек, «иә» деді. Сөйтіп жедел жәрдем көлігін шақырдым. Ауруханаға жатқызды», – деді Рәзия Нутышева «Азаттық» тілшісіне.

Оның сөзіне қарағанда, Арон Атабек қазір жасанды тыныс аппаратымен дем алып жатыр. Ауруханаға келгеннен кейін «жағдайы сәл де болса оңалған». Сонда «есін жиып, өз-өзіне келгеннен кейін қайта үйге барғысы келіп отыр» дейді. Әдетте реанимация бөліміне дәрігерлер ешкімді кіргізбейді. Сол себепті қарындасы бауырының жағдайын дәрігерлер арқылы біліп отырғанын айтты.

Azattyq.org

АУЫЛҒА БӨЛІНГЕН 106 миллиард теңге АУЫЛҒА ЖЕТТІ МЕ?

• Қазақстанда 2021 жылы «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасына 480 ауылды дамытуға 106 млрд теңге бөлінген еді, сол соманың 96 пайызы игерілді деп хабарлады Қазақстанның ұлттық экономика министрі Әсет Ирғалиев.

1 қазандағы жағдай бойынша, 96 пайызы игерілді, бұл Иргалиевтің сейсенбі күні үкімет отырысында «Ауыл – ел бесігі» жобасының аралық нәтижелерін ұсыну туралы баяндамасынан туындайды. Осылайша, бір ауылға орта есеппен Т221 млн-нан аз қаражат бөлінді.

Министрдің айтуынша, 2021 жылы Т566 млрд-қа 2,5 мың км инженерлік желілер мен 5 мың км кентішілік жолдар жаңғыртылады, 632 мектеп пен балабақша, 70 денсаулық сақтау нысаны, 300 мәдениет үйі, клубтар мен кітапханалар, 96 дене шынықтыру-сауықтыру кешендері мен спорт залдары салынып, жөнделеді.

Инфрақұрылымды жаңғырту есебінен ауылдағы өмір сапасын жақсарту үшін 1173 тірек (жайлы және көліктік байланысты) және даму әлеуеті бар 2388 спутниктік ауыл анықталды, оларда елдегі ауыл халқының 90%-ы тұрады, деп нақтылады министр.

Келесі төрт жыл ішінде Т1,3 трлн, оның ішінде «Ауыл – ел бесігі» шеңберінде Т670 млрд бөлінеді.

Министрдің айтуынша, ауылдық жерлерді дамыту бойынша кешенді тәсіл 2025 жылға қарай ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыруға мүмкіндік береді: ауыл тұрғындарын сумен, жоғары жылдамдықты интернетпен 100% қамтамасыз етуге қол жеткізіледі, 24 млн шаршы метр тұрғын үй пайдалануға беріледі, жергілікті жолдардың 95%-ы жақсы болады, 12 мың км инженерлік желілер, 10 мың км кентішілік жолдар салынып, жаңғыртылады, 5 мың км жаңғыртылады. 315 мектеп салынады, алты жасқа дейінгі балалардың 100%-ын мектепке дейінгі оқытумен қамтиды, барлық мектептер білікті педагогтармен қамтамасыз етеді, 1095 медициналық нысан ауылдарда денсаулық сақтау сапасын арттырады, 1719 спорт нысаны және 1,5 мың мәдениет үйі салынады және жаңғыртылады, Агроөнеркәсіптік кешенде (АӨК) – Т4, 5 трлн-ға 934 инвестициялық жоба іске асырылады, 600 мың га жаңа суармалы жер айналымға тартылады, бұл 70 мың отбасылық шаруашылықты құруға мүмкіндік береді.

Сондай-ақ Ерғалиев ауыл шаруашылығындағы еңбек өнімділігі 2,5 есеге, АӨК өнімінің экспорты екі есеге, өңделген өнімнің үлесі 70%-ға артатынына, 500 мың жұмыс орны құрылатынына сендірді.

Бұдан басқа, ҰЭМ деректері бойынша, 2019–2020 жылдары барлық көздер есебінен ауылдық жерлерде Т618 млрд-қа 12 мыңнан астам жоба іске асырылды: 5,2 мың км инженерлік желілер мен 9 мың км кентішілік жолдар жаңғыртылды, 1213 мектеп пен балабақша, 234 фельдшерлік пункт, амбулаториялар мен емханалар, 596 клуб, мәдениет үйлері мен кітапханалар, 175 дене шынықтыру-сауықтыру кешендері мен спорт залдары салынды және жөнделді.

Жалпы 2019-2021 жылдары мемлекеттік бағдарламалар бойынша және жеке инвестициялар есебінен ауылдарды дамытуға Т1,2 трлн бөлінді.

ҚазТАГ

АДАМ ҚҰҚЫҒЫН БҰЗАТЫН Қазақстан БҰҰ кеңесіне мүше болды

• 14 қазанда БҰҰ Бас ассамблеясында Адам құқықтары жөніндегі кеңестің 18 мүшесі сайланды. Олардың арасында Қазақстан да бар. Қазақстан кеңеске адам құқығына байланысты жиі сыналып жатқан шақта мүше болып отыр.

Кеңеске кіру үшін кемінде 97 дауыс керек. Ақпаратқа қарағанда, Қазақстан кандидатурасын Бас ассамблеяның 184 делегациясы қолдаған.

Қазақстан Сыртқы істер министрлігінің 15 қазанда таратқан хабарламасында «Еліміздің дүниежүзілік ұйымның бас құқық қорғау органына сайлануы оның Адам құқықтары мен бостандықтарын қорғау саласындағы халықаралық нормалар мен стандарттарды ілгерілету процесіне белсенді және жауапты қатысушы ретіндегі рөлін мойындау болып табылады» деп жазылған.

Қазақстан БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесіне адам құқығына байланысты жиі сыналып жатқан шақта мүше болып отыр. Бірнеше күн бұрын халықаралық Human Rights Watch ұйымы кандидаттар арасында кеңеске мүше болуға лайықтысы аз екенін айтып, Қазақстандағы жағдайды да сынаған.

«Қазақстан үкіметі адам құқығы мәселесін күн тәртібіне енгізіп, көңіл бөліп келе жатқанын айтқанмен, елде сөз бостандығы, бейбіт жиналу құқығы шектеледі, тәуелсіз кәсіподақ құру мүмкіндігі де аз» делінген ұйым мәлімдемесінде.

Қазақстан билігі кейінгі кезде бірнеше «саяси тұтқынды» босатқанмен, құқыққорғаушылар елде саяси қудалаудың жалғасып жатқанына алаңдап отыр. Осы аптада «саяси қудалау кампаниясының апогейі» деп танылған іс бойынша 13 белсендіге үкім шықты. «Экстремистік ұйымның ісіне араласты» деп айыпталған 13 адамның төртеуі түрме жазасына кесілді. Құқыққорғаушылар олардың азаматтық белсенділігі үшін жазаланғанын айтады.

Azattyq.org

 

ҚЫТАЙДЫҢ ҚЫСЫМЫН билік чиновниктері де  МОЙЫНДАЙ БАСТАДЫ…

• Қытай отандық жеткізушіге көмектесе отырып, экспорттаушыға қосымша кедергілер енгізуде, деп мәлімдеді Қазақстанның Сауда және интеграция министрлігінің «Қазстандарт» РМК бас маманы Болат Абайұлы.

«Қытай осылайша экспорттаушы үшін белгілі бір қосымша кедергілерді енгізеді және осылайша, тиісінше, өздерінің отандық (жеткізушілеріне – ҚазТАГ) көмектеседі. Бұл – импортты алмастырудың жабық элементі», – деді Абайұлы дүйсенбі күні ҚР СжИМ «ақылды экспорт» бизнес практикумында тыңдаушының сұрағына жауап бере отырып.

Оның айтуынша, тауарларға қойылатын талаптар стандарттарда жазылған. Бұл талаптар отандық және шетелдік жеткізушілер үшін бірдей.

«Қытай қандай қосымша кедергілерді енгізеді? Бұл – әкелу кезіндегі инспекция. Экспорттаушы сәйкестік сертификатын алдын ала алуы керек. Яғни, экспорттаушы белгілі бір шығындарды өз мойнына алады. Ол не істейді? Ол Қытайда орналасқан сәйкестікті растау органымен байланысады. Қытайға өнім үлгілерін іріктеу керек. Жеткізуші Қытайға пошта өнімдерін жібереді, сонымен қатар ол ақша төлейді. Бұл – өнімнің өзіндік құнына әсер ететін белгілі бір шығындар», – деп түсіндірді сарапшы.

Бұдан әрі, оның деректері бойынша, уақытша шығындарды талап ету кезінде инспекция жүргізіледі. Сондай-ақ этикетканы тіркеу рәсімі жүргізіледі.

Яғни, бір жағынан, бұл – қауіпсіздік мәселесі, ал екінші жағынан, бұл – отандық нарықты және отандық жеткізушіні қорғау деп атап өтті сарапшы. Бірақ ДСҰ талаптары орындалуда, Қытай ДСҰ келісімін бұзбайды, деп түйіндеді Абайұлы.

ҚазТАГ