Қазақстанның экс-президенті болса да, билікті әлі де уысында ұстап отырған Нұрсұлтан Назарбаевтың немересі (ұлы?) Айсұлтан Рахаттың Ұлыбритания корольдігінен саяси баспана сұрауы әлемдік ақпараттың басты тақырыптарының біріне айналды. Өз елінен безуге бет алған «алтын баланың» тағдыр-тақырыбын «The New York Times», «The Times», «Reuters», «РБК», «Коммерсант», украиналық «Unian», белорус, итальян және басқа да көптеген БАҚ жарыса жазуда.
Біз төменде Америка, Еуропа және ТМД елдеріне орыс тілінде хабар тарататын RTVI (Ар-ти-ви-ай) спутниктік арнасы Қазақстанның экс-премьері Әкежан Қажыгелдиннен алған экспресс-сұхбаттың қазақшаланған нұсқасын оқырмандар назарына ұсынып отырмыз.
– Әкежан Мағжанұлы, Айсұлтан Назарбаевтың Қазақстандағы жүйелі жемқорлыққа қатысты мәлімдемесі жөнінде не айта аласыз? Назарбаевтың немересі, әлде ұлы айтқаны шындыққа жанаса ма?
– Иә, оның жазғаны шындыққа сай келуі әбден мүмкін. Өйткені Айсұлтан – отбасының өкілі, біз бәріміз білмейтін бірталай нәрселерден хабардар болуы мүмкін. Ресейдің құқыққорғау мекемелері жарияланған ақпаратты міндетті түрде тексеретіне сенімдімін. Сол сияқты, Қазақстанның құзырлы органдары түк болмағандай, Айсұлтанның сөзіне еш назар аудармайтынына да күмәнім жоқ. Оны ақпарат министрінің жасаған баяндамасынан-ақ аңғаруға болады.
Бұл жерде бірнеше мәселеге тоқталып өту қажет: біріншіден, оның /Айсұлтанның/ Ұлыбританиядан саяси баспана сұрауының өзі өте ерекше жағдай. Менің назарыма іліккен екінші нәрсе – Айсұлтанның соңғы жазбаларының редакцияланғаны. Ол айдан анық. Бұл оның жазу стиліне мүлде ұқасамайды. Жазбалардың мәтіні де біршама түзетілгені байқалып тұр. Соған қарағанда, біреулер елбасының отбасылық дағдарысын өз мүддесіне пайдаланғысы келіп отырғанға ұқсайды. Ал түптеп келгенде, оның /Айсұлтанның/ қойып отырған талаптары заңды әрекет.
– Сіз қалай ойлайсыз, бұның артында кімдер тұруы мүмкін?
– Бүгінгі күні елде ренішті адамдар өте көп. Олардың біразы елден кетуге мәжбүр болды. Бірінші кезекте бұл – Дариға Назарбаеваның қарсыластары. Олар Дариғаның сенат төрағасы болғанын қаламайды. Бұл жерде жас жігіт /Айсұлтан/ шешесінің лауазымын вице-премьерліктен төмендетті деп, қателесіп отыр. Шындығына келгенде, мүлде олай емес. Өйткені бүгінгі президентке қатысты аяқ астынан әлдене болып жатса, ол лауазымға бірінші үміткер Дариға Назарбаева болады. Ол президенттік лауазымды уақытша атқарушы бола тұра, сайлау өткізіп, жеңіп шығуға мүмкіндігі әбден жеткілікті.
– Айсұлтан шешесінің вице-премьер лауазымынан сенатқа ауыстырылуын билікке деген құштарлығын басу үшін қолданған жаза деп отыр. Сіз осы пікірмен келісесіз бе?
– Турасына келсек, оны сенатқа да ешкім сайлаған жоқ. Дариға әкесі ұсынған тізім бойынша тағайындалып, кейін президент оны төрағалыққа ұсынды. Бұл – Қазақстанның бүгінгі мұңды жағдайының бірден-бір көрінісі.
– Немересі ме, әлде ұлы ма, Айсұлтан айтқан жағдайды Нұрсұлтан Назарбаевтың қалай қабылдап отырғаны белгілі ме, әлде бұл жабық тақырып па?
– Әрине, бұл жабық тақырып. Не болса да, бәрі ішінде. Бұл – бүгінгі билік пен елді басқарып отырған отбасының дағдарысы. Мен осыған дейін де талай айтқанмын, тағы да қайталап өтейін: Дариға Назарбаеваның сенатта төраға болуы бүкіл қоғамды ызаландырып отыр. Ол саясаттан кетіп, өзінің отбасымен айналысуы керек. Бұл – Дариғаның өзі үшін де, әкесі Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев үшін пайдасын тигізетін қадам болар еді.
«DАТ»