Четверг , 10 июля 2025

Қазақ халқының бірегейлігі

Қазақ халқы – бай тарихы мен салт-дәстүр­лері арқы­лы дара­ланған, табиғат­пен етене өмір сүр­ген, руха­ни терең ұлт. Оның біре­гей­лі­гі тек мәде­ни­етін­де ғана емес, өмір сүру сал­тын­да, дүни­е­та­ны­мын­да, табиғат­пен үйлесі­мін­де, фило­со­фи­я­лық көзқа­ра­сын­да көрініс таба­ды. Әрбір халық өзін­ше ерекше, алай­да қаза­қтың өмір­ге деген көзқа­ра­сы, адам мен әлем ара­сын­дағы бай­ла­ны­сқа құр­меті – оны өзге­лер­ден ерекше­лен­діріп тұра­ды.

Қазақ халқы ежел­ден табиғат­пен тіке­лей бай­ла­ны­ста өмір сүр­ген. Кең дала, биік тау­лар, шексіз жази­ра — бар­лы­ғы да қаза­қтың ойлау жүй­есіне, мінезіне әсер еткен. Табиғат­ты жара­ты­лы­стың бір бөлі­гі ретін­де ғана емес, тір­шілік иесі, құдірет иесі деп түсін­ген. Жер-ана­ны қадір­леу, суды таза ұстау, малға мей­ірім­мен қарау – осы­ның айғағы. «Су – тір­шілік көзі», «Құдық көр­сең, көзін аш» деген ұғым­дар қаза­қтың табиғат­пен үйлесім­ді өмір сүр­генін дәлел­дей­ді.

Қазақ фило­со­фи­я­сы – терең ой мен дана­лы­қтың көзі. Мақал-мәтел­дер, шешен­дік сөз­дер, жыра­у­лар поэ­зи­я­сы – халы­қтың өмір­лік ұста­ны­мын, ұлт­тық мінез-құлқын айқын­дай­ды. «Бір­лік бар жер­де тір­лік бар», «Ата көр­ген оқ жонар» деген сөз­дер ғасыр­лар бойы ұрпақ тәр­би­есінің алтын қазы­ғы­на айналған.

Қазақ халқы­ның тағы бір ерекше қаси­еті – қонақ­жай­лы­лы­ғы. «Қонақ кел­се – құт» деп, таны­май­тын адам­ды да төр­ге шығарған, дәм-тұз­бен қар­сы алып, риза­шы­лы­қ­пен аттан­ды­рған. Қонақ күту – ұлт­тық тәр­бие мен мәде­ни­ет­тің биік көрінісі. Тіп­ті киіз үйдің ішкі құры­лы­мы­ның өзі де осы мәде­ни­ет­ті көр­се­те­ді: төр – ең сый­лы орын, ошақ – бере­кенің сим­во­лы.

Соны­мен қатар, ұлт­тық тағам­дар, ұлт­тық киім, дом­бы­ра, киіз үй, тіл мен өнер – бар­лы­ғы қазақ халқы­ның руха­ни біре­гей­лі­гінің айғағы. Бұл ерекшелік­тер ұлт­тың бол­мысын айқын­дай­ды, ұрпағы­на кім екенін ұғын­ды­ра­ды.

Қазақ — кең пей­іл­ді, дар­хан мінезді, руха­ни бай халық. Оның біре­гей­лі­гі – ұлт ретін­де өзін жоғалт­пай, жаңғы­ра біл­генін­де. Осы біре­гей­лік – елі­міздің мәң­гілі­гінің кепілі.

Сабы­р­жанқы­зы Нұрбибі

Республиканский еженедельник онлайн