ЖАЛҒАН АҚПАРАТ БЕРУ жауапкершілігі заңмен бақылануы қажет

ҚР Ішкі істер мини­стрі Ержан Сәде­нов­ке!

Пре­зи­дент Қасым-Жомарт Тоқа­ев Қаза­қстан халқы­на Жол­да­уын­да қоғам­ды нығай­ту және елі­міздің тұрақты­лы­ғын сақтау үшін «Заң мен Тәр­тіп» қағи­да­ты­ның басты мәнін атап өтті.

Мем­ле­кет бас­шы­сы: «Қоғам­да ең алды­мен, ешқан­дай құқық бұзу­шы­лы­ққа жол бер­меу қағи­да­сы, яғни кез кел­ген заң­сызды­ққа қар­сы тұру деген ұста­ным болуға тиіс. Қазір­гі таң­да адам­дар­да дөрекі сөй­леп, бір-біріне ере­гесіп, жаға жыр­ты­са­тын әдет бар. Бұл – мәде­ни­ет­ті, өрке­ни­ет­ті қоға­мға жарас­пай­тын қылық, елі­міздің халы­қа­ра­лық қоғам­да­сты­қтағы беделіне зиян кел­тіретін құбы­лыс», – деп айтты.

Элек­трон­дық үкі­мет­ті цифр­лан­ды­ру және дамы­ту­дың мем­ле­кет­тік бағ­дар­ла­ма­сы аясын­да ағым­дағы жыл­дың мау­сым айын­да Egov қосым­ша­сын­да әрбір аза­матқа құқық бұзу­шы­лық тура­лы тіке­лей поли­ци­яға хабар­ла­у­ға мүм­кін­дік беретін «Заң мен Тәр­тіп» атты жаңа сер­вис іске қосыл­ды. Ішкі істер мини­стр­лі­гінің мәлі­мет­теріне сәй­кес, сер­вис іске қосы­лған­нан бері поли­ци­яға аза­мат­тар­дан 17 мың­нан астам өтініш келіп түскен.

«Заң мен Тәр­тіп» сер­висі әлем­дік тәжіри­бе­ге сәй­кес келетіні сөз­сіз. Көп­те­ген елдер­де аула­дағы бұза­қы­лы­қтан бастап, тұр­мыстық зор­лық-зомбы­лы­ққа неме­се қауіп­ті жол жағ­дай­ла­ры­на дей­ін бұзу­шы­лы­қтар тура­лы хабар­лау үшін жедел желілер мен цифр­лық сер­ви­стер жұмыс істе­уде. Мыса­лы, Фран­ци­яда мұн­дай қосым­ша тәулік бойы поли­ци­яға жүгі­ну­ге неме­се онлайн шағым беру­ге мүм­кін­дік береді. Австра­ли­яда 2023 жылы киберқыл­мыстар тура­лы 600 000-ға жуық хабар­ла­ма тір­кел­ді. Испа­ни­яда қосым­ша­ны 2,3 мил­ли­он­нан астам пай­да­ла­ну­шы жүк­теп алды, оны тури­стер бел­сен­ді пай­да­ла­ну­да. АҚШ пен Кана­да­да қосым­ша­лар поли­ци­я­мен чат арқы­лы ано­ним­дік хат алма­суға мүм­кін­дік береді.

Біздің сер­вис­ке кел­сек, «Заң мен Тәр­тіп» сер­висі жұмысы­ның тиім­ділі­гі мен құқы­қтық дұры­сты­ғы­на қаты­сты аза­мат­тар­да бірқа­тар сұрақтар туын­дап отыр. Мәсе­лен: Қосым­ша­да жалған ақпа­рат бер­гені үшін жау­ап­кер­шілік тура­лы ескер­ту бар ма? Оның дұры­сты­ғы қалай тек­серіледі? Және басқа да сұрақтар.

Жоға­ры­да баян­далған­дар­ды еске­ре отырып:

1. Жалған мәлі­мет­тер үшін жау­ап­кер­шілік тура­лы ескер­туді қоса алған­да, келіп түс­кен хабар­лар­ды тек­се­рудің нақты регла­мен­тін әзір­леу және енгізу.

2. Халы­қа­ра­лық стан­дарт­тарға, Қаза­қстан заң­на­ма­сы­на сәй­кес өтініш беру­шілер­дің ано­ним­ділі­гін және дер­бес деректер­дің қорға­луын қам­та­ма­сыз ету.

3. Аза­мат­тар­мен кері бай­ла­ны­сты ұйымдастыру.

4. Сер­ви­стi «сөз тасу­шы­лық» емес, аза­мат­тық жау­ап­кер­шiлiк құра­лы ретiн­де қабыл­да­уды қалып­та­сты­ру үшiн, өңiр­лер­де кеңі­нен ақпа­рат­тық-түсiн­дi­ру науқа­нын жүр­гi­зу бой­ын­ша шара­лар­ды іске асы­ру қажет деп есептейміз.

ҚР Пар­ла­мен­ті Мәжілісіндегі

«AMANAT» пар­ти­я­сы фрак­ци­я­сы­ның мүше­сі Ната­лья Дементьева